3.1 Krachten herkennen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3

3.1 Krachten herkennen

3.1.1 Je kunt uitleggen waaraan je kunt zien dat ergens een kracht werkt of heeft gewerkt.

3.1.2 Je kunt de verschillende krachten benoemen die een rol spelen in een gegeven situatie.

3.1.3 Je kunt een kracht tekenen als een pijl, met het juiste aangrijpingspunt en de juiste richting.

3.1.4 Je kunt tekenen hoe de zwaartekracht aangrijpt in het zwaartepunt van een voorwerp.

Voorkennis

De wind kan een kracht op je uitoefenen. Die kracht is niet altijd even groot en werkt ook niet steeds in dezelfde richting. Hoe merk je dat?

Krachten herkennen

Krachten zie je niet, wel het gevolg.

Er kan een bewegingsverandering zijn (snelheid, richting) of vormsverandering.

3.1 Krachten herkennen

Eigenschappen:

   * Zijn niet zichtbaar

   * De gevolgen zijn soms zichtbaar

Gevolgen van krachten:

   *  Snelheid

   *  Richting

   *  Vormverandering  

        => Tijdelijk (elastisch)

        => Blijvend (plastisch)

Soorten vervorming

Een voorwerp kan blijvend vervormd raken. Dit is plastisch, zoals een botsende auto.

Ook kan een voorwerp elastisch vervormen, 

 zoals bij een bal of elastiek. Dan keert het 

zonder de kracht terug naar 

de oorspronkelijke toestand.

Soorten krachten

Spierkracht (Fspier)

Veerkracht (Fv)

Zwaartekracht (Fz)

Magnetische kracht (Fm)

Spankracht (Fspan)

 

Krachten tekenen

Een kracht kun je tekenen als een vector (pijl) met een grootte, richting en aangrijpingspunt.

Zwaartekracht tekenen

Deze kracht kun je tekenen vanuit het zwaartepunt, ofwel massamiddelpunt.

Krachten tekenen

Krachten tekenen:

• Aangrijpingspunt
• Lengte
• Richting

Zwaartekracht: F_z

• _{Zwaartepunt (vaak) midden voorwerp}
• _{Wijst ALTIJD naar beneden}

Kracht tekenen (2)

Samenvatting 3.1 Krachten

De drie effecten van kracht

• snelheid, richting en vorm (plastisch/elastisch)

Krachten tekenen: 3 regels

• Aangrijpingspunt, richting en grootte Vector

Zwaartekracht (Fz) en zwaartepunt

• De aantrekkingskracht van de aarde
• Denkbeeldig punt waar Fz op een voorwerp aangrijpt

Belang lesdoel

Deze paragraaf is de basis voor de rest van het hoofdstuk.

Je begrijpt meer situaties om je heen waar krachten werken, zoals een stuiterende bal.

Controle lesdoelen

a Noem drie zaken waaraan je kan zien dat een kracht werkt ?

b Wat is het verschil tussen plastische en elastische

 vervorming ?

a) Noem vijf verschillende krachten.

b) Een andere naam voor zwaartepunt is........

Hoe zie je dat een kracht werkt of heeft gewerkt;

a Op de elastiek bij de jongen ?

b Op de polsstok ?    c) Op de auto ?

a)Hoe heet de kracht die ervoor zorgt dat het elastiek een flink eind uitrekt?

b)Hoe heet de kracht die het elastiek op de handen van de jongen uitoefent?

De kracht van de man op de piano.

Hoe heet deze kracht ?

De kracht van de haak op de babyzak.

Hoe heet deze kracht ?

De kracht van de aarde op de clown.

Hoe heet deze kracht ?

D twee krachten van 150 N die de expander op Pim uitoefent

Je ziet een zwevende mageneet.

Op de onderste magneet werken drie 

krachten.

a Welke kracht trekt de magneet naar

 beneden?

b Welke kracht zorgt dat de magneet niet

naar beneden valt?

c Welke kracht zorgt dat de onderste 

magneet niet naar de bovenste toe beweegt?