2.2 Onrust in de kerk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Leerdoel: Hoe leidde kritiek op de christelijke kerk tot de Reformatie en uiteindelijk tot een splitsing in de christelijke kerk?

Leerdoel: Hoe leidde kritiek op de christelijke kerk tot de Reformatie en uiteindelijk tot een splitsing in de christelijke kerk?

waar gaat de bron over?

1. paus wil voordelen
2. gelovigen willen de gift van de paus graag hebben
3. aflatenhandel van de katholieke kerk
4. protestanten protesteren tegen de aflatenhandel

welke groepen zie je in de prent?

1. paus met priesters en gelovigen
2. paus met priesters en protestanten

Erasmus

• Humanist=> Geleerde die de klassieke cultuur en literatuur bestudeerde en imiteerde. Bestudeerden de Bijbel. 
• Erasmus maakte een nieuwe Latijnse vertaling van het Nieuwe Testament uit het Grieks, om de fouten in de vertaling uit de Middeleeuwen te verbeteren.
• Erasmus was een geestelijke en had kritiek op de kerk en priesters, monniken. => ze waren hebzuchtig, dom en verwaand.

Meer kritiek op de kerk door gelovigen en mensen verloren vertrouwen in de kerk.

• Er kwam steeds meer kritiek op de kerk.

1. De geestelijken hielden zich niet aan de regels van het geloof en de kerk.
   
2. De geestelijken zoals de paus en bisschoppen leefden in rijkdom en luxe.
   
3. Geestelijken hadden vrouwen en kinderen wat niet mocht.
4. Priesters zorgden niet voor de zielenzorg van de gelovigen.
   
5.  Er was heiligenvereering, aflatenhandel
   

•  Er kwam meer openlijke kritiek.

Maarten Luther en de Reformatie/Hervorming

• Vertaald Bijbel in Duits, zo kon iedereen zelf het woord van God lezen.
• Hoe kwam je volgens Luther in de hemel: door Bijbelstudie, bidden/oprecht geloven. 
• Kritiek Luther op de kerk: aflatenhandel, heiligenvereering, zielenzorg priesters.
• Wilde de kerk hervormen van binnenuit.
• Reactie Karel V, Paus: paus deed Luther in de ban, Karel V verklaarde hem vogelvrij. Luther weigerde kritiek te herroepen.
• Relatie tussen volk en overheid: de vorst door God benoemd, niet af te zetten.

Gevolgen van Luther zijn kritiek voor het rijk van Karel V en de christelijke kerk.

• Splitsing van de christelijke kerk in de protestantse en rooms-katholieke kerk=>  de Reformatie of de Hervorming.
• Godsdienstoorlog in Duitse rijk tussen de katholieke vorst Karel V en de protestantse keurvorsten die Luther beschermden.
• 1555: Vrede van Augsburg. Iedere Duitse keurvorst mocht in zijn gebied het geloof bepalen. Karel V raakte de politieke en godsdienstige eenheid in zijn rijk kwijt.

Johannes Calvijn en de Reformatie

• Calvijns kritiek op de kerk: aflatenhandel, heiligenvereering, zielenzorg priesters.
• Hoe kwam je volgens Calvijn in de hemel: predestinatie=> God heeft bij geboorte bepaald of je in de hemel komt.
• Relatie tussen volk en overheid: als de vorst niet toestaat dat jij je eigen geloof mag belijden, dan alleen mag je hem afzetten. 
• Calvinisme veel aanhang in de Nederlanden om bovenstaande reden.

Huiswerk

Maken:

ongeveer rond 1550

A: Is de bron betrouwbaar als je iets wilt weten over hoe mensen dachten over de kerk aan het eind van de Middeleeuwen, begin van de 16e eeuw? Leg je antwoord uit.

B: Wat wil de tekenaar met de bron zeggen over hoe hij denkt over de kerk?

A: 

Verschillende antwoorden: 

• Ja, komt uit de tijd zelf, maker was er zelf bij.
  
• Nee.
  

B: Wat wil de tekenaar met de bron zeggen over hoe hij denkt over de kerk?

•  Hij was negatief over de aflatenhandel van de kerk, want zo kon je niet in de hemel komen volgens Luther.
•  Hij was positief over de kerk want zo waren de gelovigen eerder in staat om in de hemel te komen.

Leg het leerdoel: Hoe leidde kritiek op de christelijke kerk tot de Reformatie en uiteindelijk tot een splitsing in de christelijke kerk? uit aan de hand van de hierna volgende woorden: Calvijn, Erasmus, Luther, en hun kritiek op de kerk, ander kritiek op de kerk, Karel V, vrede van Augsburg, paus, hoe in de hemel en de relatie vorst en volk volgens Luther en Calvijn.