neo-expressionisme tm videokunst

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Neoexpressionisme

neo+nieuw

krachtiger en rauwer dan het expressionisme

dikke klodders verf

grof en snel

Neo-expressionisme (ca. 1970-1990) is een kunststroming die teruggrijpt op het expressionisme, maar met een rauwere, explosievere stijl. Kunstenaars gebruiken felle kleuren, heftige penseelstreken en vaak vervormde figuren om emoties en maatschappelijke thema’s uit te drukken. Bekende namen zijn Jean-Michel Basquiat, Anselm Kiefer en Georg Baselitz. Het is kunst die energie, emotie en spontaniteit uitstraalt.

Figuratief maar kunstenaars
vervormen en abstraheren

Waarom is de hanteringswijze neoexpressionistisch?

welke culturele invloed herken je in
dit werk van Baselitz?

De puinhopen van het
naoorlogse Duitsland

Geschiedenis

Niet altijd figuratief.
Het schilderen zelf staat
bij Richter centraal

Rauwe weergave

Bekijk afbeelding hiernaast. Op deze afbeelding zie je Baselitz als Versperde schilder. Het is een monumentaal schilderij van 162 x 130 cm uit de serie Helden. Het schilderij verwijst naar de oorlog en de verschrikkingen uit de

nazitijd. De held op het schilderij is een portret van Baselitz zelf. Met ‘versperde schilder’ bedoelt Baselitz een schilder die niet verder kan. 

Leg uit waaraan je kunt zien dat de schilder niet verder kan.  

5. Leg uit op welke manieren het schilderij naar de oorlog verwijst. Noem twee aspecten waaruit je dat afleidt.

Bekijk afbeelding 17.1 en 17.2. Het neo-expressionisme verwijst met de naam naar het expressionisme, de stroming in de beeldende kunst die in het begin van de twintigste eeuw opkwam.

 
6. Noem een aspect van het neo-expressionisme waarin het verschilt van het vroegere expressionisme.  

 
6. Noem een aspect van het neo-expressionisme waarin het verschilt van het vroegere expressionisme. 

Een belangrijk verschil is dat het neo-expressionisme meer maatschappelijke en historische thema’s verwerkt, zoals oorlog, politiek en popcultuur. Het vroege expressionisme richtte zich vooral op persoonlijke emoties en innerlijke beleving. Neo-expressionistische kunst is vaak ruwer en directer.   

ARCHITECTUUR EN 

TOEGEPASTE KUNST

Licht/lucht, ruimte en goed wonen

space age

space age

De Space Age (1950-1970) werd gekarakteriseerd door futuristische ontwerpen met organische vormen en het gebruik van nieuwe materialen zoals kunststof en metaal. Architectuur had gestroomlijnde, dynamische vormen die technologie en beweging uitstraalden, geïnspireerd door raketten. Populaire ontwerpen waren onder andere ruimtestations en geometrische vormen. Het combineerde een futuristische visie met innovatieve materialen om de ruimteverkenning in het dagelijks leven te integreren.

Bijlmermeer

Wonen werken en recreeren gescheiden

Doel rustige woonomgeving

Waarom ontstaan

er sociale problemen?

Bijlmermeer

De Bijlmermeer (jaren '60-'70) werd gebouwd als een modern woonproject met veel hoogbouwflats en groene ruimte, geïnspireerd door futuristische architectuur. Het ontwerp leidde echter tot sociale problemen door:
 

• Isolatie door gescheiden woonblokken en   weinig sociale interactie
• Gebrek aan voorzieningen zoals winkels en   scholen
• Slechte bouwkwaliteit en onderhoud
• Etnische segregatie en onderdrukking van   integratie
• Dit alles zorgde voor armoede, werkloosheid   en een negatief imago van de wijk.

Deconstructivisme

Architecten vertalen de onzekerheid van de samenleving naar architectuur

Door de komst van computer konden ingewikkelde constructies berekend worden

Frank Gehry
Bekijk afbeelding 18.13. Zoals veel architecten heeft ook Gehry ook (exclusieve) meubels en lampen ontworpen. Sinds het ontwerp van zijn eerste lamp in 1984 heeft Gehry meer Vislampen ontworpen en in chique galeries geëxposeerd. In de lamp op afbeelding 18.13 zie je verschillende contrasten.

  24. Noem twee contrasten die in de vormgeving van de Vislamp zijn verwerkt.  

Leg uit welke vormgevingsaspecten Gehry heeft ontleend
aan het bestuderen van vissen. Noem drie aspecten.

Bekijk afbeelding 18.14. Het havengebied van Bilbao, waar het museum staat, was in de vorige eeuw economisch in verval geraakt. Vandaar dat het gemeentebestuur zich beraadde op plannen om het gebied nieuw leven in te blazen met de bouw van een spraakmakend museum. En dat is gelukt: het Gugenheim museum in Bilbao trekt vanaf de opening ongeveer 1 miljoen bezoekers per jaar. Ook de oude binnenstad vlak bij het museum profiteert van de toeristen.  

Leg uit dat het postmodernistisch form follows fun op dit gebouw van toepassing is.

Bij het Guggenheim Museum in Bilbao van Frank Gehry is "form follows function" op een bijzondere manier toegepast. Het ontwerp van het gebouw is niet alleen esthetisch, maar dient ook de functie van het tentoonstellen van kunst.

De organische vormen en flexibele ruimtes zijn ontworpen om kunst op diverse manieren tentoon te stellen en de bezoekers een dynamische ervaring te bieden.

De golvende buitenkant van het gebouw zorgt voor een interessante belichting en ruimteverdeling binnen het museum, wat de circulatie en beleving van de bezoekers optimaliseert.

Kortom, de vorm van het gebouw is nauw verbonden met de functie, waarbij de architectuur de interactie tussen kunst en bezoeker versterkt.

Ongebruikelijke materialen

Schots en scheef

Structuur en logica ontbreken

Chaotisch

Gefragmenteerd

FOTOGRAFIE EN VIDEOKUNST

nieuwe media

digitale bewerkingtechnieken

journalistiek              documentair             kunst    

welke afbeelding hoort bij het juiste begrip?

lichtelijk vervreemdend en surreëel

VIDEOKUNST

vroege videokunst is commentaar op televisie als plat vermaak

Bekijk afbeelding 19.6 en 19.7. De foto’s op afbeelding 19.6 en 19.7 zijn filmstills uit de video Wachten Shenzhen 2. De video wordt vertoond op schermen van een driehoekige constructie en bestaat uit twee synchroon opgenomen, 50 minuten durende zwart-witfilms. Op de ene is het gezicht van een Aziatische vrouw in close-up te zien; op de andere zit ze aan een tafeltje in een chic restaurant op haar date te wachten, die ze na chatcontacten voor het eerst zal gaan ontmoeten in het restaurant van een

hotel in de miljoenenstad Shenzhen. De film is in één take opgenomen.
17. Uit welke aspecten van de voorstelling wordt duidelijk dat de vrouw zit te wachten? Noem er drie.  

 18. Welke aspecten van de vormgeving benadrukken dat de vrouw zit te wachten? Noem er twee.