hfdst. 4.8 Spelling les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

4.8 Spelling

• DOELEN: 
• Ik kan een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord op de juiste manier schrijven. 
• Ik kan de tussenletters in samenstellingen op de juiste manier toepassen. 

Wat gaan we doen?

Herhalen: Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

 

Behandelen: De tussenletters in samenstellingen.

Wat kun je nog te vertellen over een voltooid deelwoord

Wat kun je vertellen over een bijvoeglijk naamwoord?

Herhaling: vd als bn

De foto is vergroot --> de vergrote foto.

Ik verwacht hem elk moment --> de verwachte vriend.

De weg is verbreed --> de verbrede weg.

De tocht is gelopen --> de gelopen tocht.

mijn ijsje is gesmolten --> het gesmolten ijsje.

 

Regel

Een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord schrijf je zo kort mogelijk!

Het voltooid deelwoord van sterke werkwoorden die eindigen op -en veranderen als bijvoeglijk naamwoord niet!

De tussenletters:

Let op: 

Tussenletters -en-  kort samengevat

Het eerste woord heeft altijd een meervoud op -en.

Bijvoorbeeld:

krantenbezorger - kippensoep - rozengeur

Tussenletter -e- kort samengevat:

Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is.

Het eerste woord heeft een versterkende betekenis.

Het eerste woord heeft meervoud op -en én op -s.

Bijvoorbeeld:

Koninginnedag - apetrots- secondewijzer

Tussenletter -s- kort samengevat:

De tussenletter -s- kun je meestal horen.

Begint het tweede woord ook met een s- of s-klank, vervang dan het tweede woord om de tussenletter -s- te horen.

Bijvoorbeeld:

meningsverschil - varkensstal / varkensvlees

Maak een samenstelling van de woorden:
trap + huis

Maak een samenstelling van de woorden:
buur + ruzie

Maak een samenstelling van de woorden:
leerling + raad

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
zonnebril

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
dieptepunt

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
beresterk

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Maak een samenstelling van de woorden:
belasting + dienst

Maak een samenstelling van de woorden:
elektriciteit + centrale

Maak een samenstelling van de woorden:
muis + val

Maak een samenstelling van de woorden:
volk + zanger

Maken

Maak van hfdst. 4.8 Spelling:

Opdracht:

 1, 4, 5, 6, 7 (moest al af zijn)

Nieuw:  

8, 9, en 10

Als je nog vragen hebt over de lesstof kun je ze hier stellen.

Maken

Maak van hfdst. 4.8 Spelling:

Opdracht:

 1, 4, 5, 6, 7 (moest al af zijn)

Nieuw:  

8, 9, en 10

Voorbeeld

De vergrote foto                       (niet vergrootte)

De verwachte vriend              (niet verwachtte)

De verbrede weg                     (niet verbreedde)

De gelopen tocht                    (niet gelope tocht)

Het gesmolten ijsje                (niet gesmolte ijsje)

Het gekozen spelletje            (niet gekoze spelletje)

De kinderen waren verdwaald. De ........ kinderen

Het uur is verzet. Het ...... uur.

De sleutel is gezocht. De ..... sleutel.

De soep is gekruid.
De _____ soep.

Noteer het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

De kerktoren is verlicht.
De _____ kerktoren.

Noteer het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

De vogel is opgezet.
De _____ vogel.

Noteer het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

Niet gebruikt

Maak een samenstelling van de woorden:
boodschap + kar

Maak een samenstelling van de woorden:
stoel + dans

Maak een samenstelling van de woorden:
mes + set

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
maneschijn

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
reuzegroot

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
hoogtemeter

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
weidevogel

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
ladekast

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
bendeleden

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Wat doe je als je niet kunt horen of je tussenletter -s- moet gebruiken?

Maak een samenstelling van de woorden:
kwaliteit + controle

Maak een samenstelling van de woorden:
zee + schepen

Maak een samenstelling van de woorden:
lengte + verschil