kahmoderne1

Kunst algemeen

Cultuur van het Moderne

les 1

8.1 expressie

kunstenaars verkennen: aandacht voor zichtbare werkelijkheid         expressie van innerlijk

H8 Cultuur van het Moderne

Een mogelijke toetsvraag is:

Leg uit welke technische ontwikkeling zou kunnen hebben bijgedragen aan de zoektocht van kunstenaars waarbij ze afweken van het weergeven van de zichtbare werkelijkheid?

kunstenaars laten zich leiden door driften

Sigmund Freud: mens wordt onbewust aangestuurd door driften (seksualiteit en agressie)

boek: Die Traumerung: beschrijft duistere wereld in dromen

inspireert kunstenaars: Schönberg

Erwartung Een verwarde vrouw daalt 's nachts door een ondoordringbaar bos, op zoek naar haar geliefde. Alles in het donker jaagt haar schrik aan. Ze hallucineert en ze is bang. 

Bekijk de video: Wat is het doel van Schonberg met deze opera? Wat wil hij bereiken bij de kijker? Op welke manier doet hij dat?

expressionistische muziek  

Erwartung,  (verwachting) 1909/ 1924

(opera in één acte/ 4 delen/ 30 min.)

muziek; zonder melodie/ korte motieven of fragmenten

• vrije atonaliteit/ dissonante muziek  losgebroken van wetten van de harmonieleer
• muziek als directe expressie van emoties/ gevoelens
• muziek begeleid niet; versterkt de betekenis van de tekst

 

sprechgesang; een zangsolo tussen spreken ('spontaan') en zingen (ritmisch) 

• niet gemaakt om prettig in het gehoor te liggen
• direct en niet gestileerd (geen mooie melodie/ vaste toon) om emotie mee uit te drukken; 
• soms bijna schreeuwen;                                                               muziek begeleid niet

Een wanhopige vrouw dwaalt ‘s-nachts in een bos op zoek naar haar geliefde. Als zij haar vermoorde man vindt volgt een hallucinerende monoloog waarin gevoelens van extase, woede, tederheid, depressie, jaloezie en hartstocht elkaar in hoog tempo afwisselen.  (nachtmerrie? kranzinnigheid?)

8.1.1 hoekig

H8 Cultuur van het Moderne

Hexentanz - Mary Wigman

Welke bewegingen zie je in deze dans terugkomen?

Welke expressieve bedoeling zal de danseres hebben in deze dans?

Vormgeving

1. Is er gebruik gemaakt van organische of geometrische vormen? Leg uit.

2. Welke vormgeving is er gebruikt? Leg uit.

geometrische vormen (recht en hoekig)

organische vormen (gebogen en vloeiend)

1

2

Vormen uit de cultuur (door mensen gemaakt) zijn vaak recht en hoekig. Hierbij is vaak een machine, passer of lineaal gebruikt. Wij noemen deze vormen ... (antwoord met één woord).

Vormgeving

1. Is er gebruik gemaakt van organische of geometrische vormen? Leg uit.

2. Welke vormsoort is er gebruikt? Leg uit.

geometrische vormen (recht en hoekig)

organische vormen (gebogen en vloeiend)

1

2

8.1.1 hoekig

H8 Cultuur van het Moderne

19e eeuw: impressionisme  = registratie van wat je ziet en hoort

vanaf 1900: expressionisme = naar buiten brengen van gevoel

nadruk op individu

Die Brücke:

kunstenaarsgroep wil brug naar moderne tijd

breken met geldende regels

onderbewuste

innerlijke drijfveren

chaotische stijl

publiek

Antwoord

Houtsnedes zijn onmogelijk heel gedetailleerd te maken, waardoor ze grof en hoekig aandoen (dus niet volgens de gladgepolijste academische regels). Daarnaast is het een relatief eenvoudig medium, dat ook veel gebruikt werd bij volkskunstenaars die zonder academische opleiding opereerden

8.1.1 hoekig

H8 Cultuur van het Moderne

dans

Le Sacre Du Printemps 

• hoekige bewegingen
• dansers reageren op muziek
• lastig om een verhaal te herkennen
• breken met regels van klassiek ballet

Vaslav Nijinski

muziek

Le Sacre Du Printemps 

Igor Stravinsky

• abstracte muziek
• geïnspireerd op Russische volksmuziek
• complexe onregelmatige ritmes
• premiere - 1913 - grote schande: groot gevecht voorstander en tegenstanders. 

Pablo Picasso -                 Les demoiselles d'Avignon 

Dit schilderij verbeeldt 5 prostituees uit een bordeel in Barcelona. De dames staan er trots op, behoorlijk uitdagend voor die tijd. Bovendien hebben ze (deels) Afrikaanse maskers als gezicht. Ze zijn ook nog heel hoekig en sterk vereenvoudigd weergegeven.  Daarmee vormen ze het begin van het kubisme.

Geometrisch (wiskundige) vormen &

Organische (natuurlijke) vormen

NATUURLIJKE EN WISKUNDIGE VORMEN


Alles wat je ziet, heeft een bepaalde vorm. Het aantal vormen is natuurlijk
ontelbaar. Al die verschillende vormen kunnen we indelen in twee verschillende
groepen: natuurlijke
vormen en wiskundige vormen.

ORGANISCHE VORMEN
Natuurlijke vormen tref je vooral in de natuur aan. Meestal zijn deze vormen niet hoekig en recht maar sierlijk en gebogen. Dit soort vormen noem je ook wel organisch. Net als onze organen zijn organische vormen nooit helemaal kaarsrecht.

GEOMETRISCHE VORMEN
Wiskundige vormen zien er heel anders uit: strak en recht. Kijk maar naar de afbeeldingen. Deze vormen zijn door de mensen gemaakt met behulp van liniaal en passer of andere hulpmiddelen. Daarom worden ze ook wel geometrische (=meetkundige) vormen genoemd.

Romantisch (klassiek) ballet

 

1. academisch dansvocabulaire

2. harmonieuze esthetiek, rond en vloeiend

3. in opdracht van theater/overheid gemaakt

4. grootse balletten met meer aktes

5. begeleiding van programmatische orkestmuziek componisten: piano, slagwerk, stiltes.

6. verhalende, sprookjesballetten; narratief

7. amusement op hoog artistiek niveau

8. bedenkers/makers zijn mannen

9. uitvoerende zijn veelal vrouwen

10. nadruk op dansvirtuositeit

Moderne dans

 

1. vocabulaire ontwikkeld vanuit individu.

2. niet-harmonieuze esthetiek, gebroken en hoekig

3. zelfstandig in eigen studio gecreëerd

4. solistisch, kort en kleinschalig werk, dansconcert

5. absolute muziek van eigentijdse componisten: piano, slagwerk, stiltes.

6. niet verhalend, symbolisch, eigentijds realisme

7, diepgravende intellectuele Kunst met hoofdletter

8. maker en vertolker zijn vaak dezelfde

9. de vrouw manifesteert als choreograaf

10. nadruk op expressie van beweging of gebaar