Achilles, Patroclos & Briseis

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Trojaanse Oorlog

Achilles: belangrijkste Griekse held Trojaanse Oorlog

Agamemnon: opperbevelhebber van de Grieken

Menelaus: broer van Agamemnon, echtgenoot van Helena

Chryseïs

- Dochter van Chryses (priester van Apollo), buitgemaakt door Agamemnon

- Chryses biedt losgeld, maar Agamemnon weigert

- Pest in het Griekse kamp

- Calchas en Achilles raden Agamemnon aan om Chryseïs terug te geven

- Uit wraak eist Agamemnon Briseïs op

Briseïs

- Oorlogsbuit uit Troje

- Lievelingsslavinnetje van Achilles

- Achilles weigert mee te vechten nadat Agamemnon Briseïs heeft opgeëist

Patroclus en Achilles

- Door Homerus niet expliciet als minnaars afgebeeld, maar wel door latere auteurs zoals Aeschylus en Plato

- Paiderasteia: sociaal erkende romantische relatie tussen volwassen man (erastes; minnaar, beschermer) en jongere man (eromenos), meestal in zijn tienerjaren

- Probleem: wie is de erastes en wie de eromenos bij Patroclus en Achilles?

- Patroclus (i.p.v. Achilles) gedood door Hektor

- Achilles wil Patroclus' dood wreken door Hector te doden, verslaat hem en sleept hem achter zijn strijdwagen

Een tweede voorbeeld van paiderasteia:

Zeus & Ganymedes

- Ganymedes: schapenherder op de berg Ida

- Zeus verliefd op Ganymedes > roof van Ganymedes met behulp van een adelaar (of Zeus zelf deze adelaar?)

- Adelaar brengt Ganymedes naar de Olympus, waar hij wijnschenker wordt

Zie ook voor meer verhalen: Metamorfoses X (Ovidius)

Zeus & Ganymedes (Ovid. Met. X)

'Moeder Muze, inspireer ons gezang te beginnen bij Juppiter - voor Juppiters macht wijkt toch alles - zijn macht is door mij al vaak eerder bezongen: bij plechtiger snarenspel heb ik zijn Gigantenstrijd bezongen en zijn triomferend bliksemvuur in Phlegra's velden. Laten wij nu met luchtiger zang over jongens zingen die door goden zijn bemind en meisjes bezeten van tomeloos vuur die voor hun lust straf hebben geoogst. De Koning der hemelingen is ooit in liefde ontbrand voor de Phrygische Ganymedes en heeft toen iets bedacht omdat hij liever Juppiter wilde zijn dan wat hij werkelijk was. Toch achtte hij geen vogel waardig voor een metamorfose dan die welke zijn bliksems kan dragen. En zonder dralen roofde hij, de lucht doorklievend met namaakvleugels de Trojaanse jongen: die mengt ook nu nog zijn drank en schenkt Juppiter nectar tegen Juno's zin.'

Kan je nog meer voorbeelden bedenken van verhalen uit de oudheid waarin er sprake is van paiderasteia?

Waarom zou Propertius de verhalen over Antigone en Achilles aanhalen, denk je?