H4 Formuleren dubbelop

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

LESDOEL

Herkennen en vermijden van 'dubbelop'-fouten

Dubbelop

1. Onjuiste herhaling
2. Tautologie
3. Pleonasme
4. Contaminatie
5. Dubbele ontkenning 

1. Onjuiste herhaling

Als een vast voorzetsel twee keer wordt gebruikt.

Voorbeeld:

• Aan dat gepraat over voetbal op zondagavond heb ik een hekel aan.
  
• Op zo’n partij zou je ook niet op moeten stemmen.

2. Tautologie

Als hetzelfde wordt gezegd met verschillende woorden van dezelfde woordgroep.

Voorbeeld:

• Misschien dat ze er wellicht nog achter komen.
  
• Door de regen kon je de overkant haast bijna niet meer zien.
  
• Natuurlijk controleren we vanzelfsprekend de antwoorden.

3. Pleonasme

Als een deel van de betekenis van een woord of een woordgroep nog eens door een ander woord wordt uitgedrukt.

Voorbeeld:

• Vorige week heeft hij zijn werk weer hervat.
  
• De regenbuien kunnen nog ongeveer drie tot vier dagen aanhouden.
  
• ‘Boontje komt om zijn loontje’ is een vaste standaarduitdrukking van hem.

4. Contaminatie

Als twee woorden of uitdrukkingen worden verward en ten onrechte worden vermengd.

Voorbeeld:

• Door de war zijn: ‘in de war zijn’ en ‘door elkaar halen’
  
• Onderdeel uitmaken van: ‘deel uitmaken van’ en ‘onderdeel zijn van’
  
• Zich beseffen: ‘beseffen’ en ‘zich realiseren’
  
• Mijn mobiel is kwijt: ‘ik ben mijn mobiel kwijt’ en ‘mijn mobiel is weg’
  
• Vertellen tegen iemand: ‘zeggen tegen iemand’ en ‘vertellen aan iemand’
  
• Zwaar wegen: ‘zwaar zijn’ en ‘veel wegen’
  
• Irriteert zich aan: ‘ergeren aan’ en ‘irriteren’
  
• Snel lopen: ‘hard lopen’ en ‘snel zijn’
  
• CONCLUSIE

5. Dubbele ontkenning

Als er in een zin met een werkwoord met een ontkennend karakter ten onrechte een tweede ontkenning wordt toegevoegd.

Voorbeeld:

• 1. Wij hebben nooit geen problemen (nooit of geen).
  
• 2. De schoolleiding wil voorkomen dat er geen introducees op het feest komen (voorkomen of geen).
  
• 3. Ik ben daar nooit niet geweest (nooit of niet).

Welkom 5H

Deze les: herhaling dubbelop en verwijswoorden

Werk de oefeningen zelfstandig door en stel vragen via Teams in de chat/hardop.