M4 - 2.1 - Europa op weg naar oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

M4 - 2.1 - Europa op weg naar oorlog

4 mavo

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen hoe industrialisatie ervoor zorgde dat het leven veranderde. 
• Ik kan uitleggen hoe de spanningen ontstonden in Europa tussen landen voordat WO1 begon.
• Ik kan uitleggen wat nationalisme is en hier voorbeelden uit het begin van de 20e eeuw noemen. 
• Ik kan de directe en indirecte oorzaken van WO1 benoemen. 

Jaartallen

1914 – aanslag op Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand

1914 – 1918 – Eerste Wereldoorlog

1917 – Russische Revolutie

1918 – 1933 – Weimar-Republiek

1919 – Vrede van Versailles

1923 – Mislukte staatsgreep Hitler

1924 – 1929 – Groeiende welvaart in Europa

1929 – Beurskrach (de beurs stort in)

1929 – 1938 – Economische wereldcrisis

Moderne wereld

Door industrialisatie en moderne uitvindingen veranderde de wereld.

Er werden verschillende nieuwe producten geproduceerd: 

• Auto's, fietsen, films, telefoon, elektriciteit, vliegtug, 

Gevolgen

Door industrialisatie en moderne uitvindingen veranderde de wereld.

Mensen kregen meer vrije tijd.

Gevolgen

• Opkomst toerisme
• Mensen gingen meer sporten

Eugene Sandow - fitness werd ook steeds populairder. Een bekende fitness goeroe was Eugene Sandow

Moderne wereld

• De moderne industriële samenleving maakte het mogelijk om grote aantallen buitenlandse bezoekers en sporters te ontvangen. -> bijv. eerste Olympische Spelen

Op welke manier?

Trein, stoomschip, groeiende welvaart,. 

Eerste Olympische Spelen

1896

Olympische Spelen

Nationalisme bevorderde georganiseerde beoefening van sport: 

• Sport maakte jongens geschikt voor het leger.
• Ook zorgde sport voor teamgeest en discipline

Nationalisme =  sterke liefde voor het eigen volk, het verlangen naar een eigen staat en het streven om de eigen staat sterker te maken

Welvaart en vrede

De groei van de welvaart werd mogelijk gemaakt door industrialisatie. 

• Maar ook door het feit dat er sinds 1871 geen grote oorlog meer geweest was. 
• Het leek alsof het niet beter kon. 

Vooruitgangsgeloof

Het idee dat het leven van de mensheid op den duur steeds beter wordt. Noemen we vooruitgangsgeloof

Leven van de mensen was in een aantal opzichten verbeterd:

•  uitvindingen
• levensomstandigheden.

Spanningen namen toe door:

• Nationalisme: sterke liefde voor het eigen volk, het verlangen naar een eigen staat en het streven om de eigen staat sterker te maken
• Militarisme: verheerlijking van alles wat met het leger en oorlog te maken heeft
• Modern imperialisme: de Europese machtsuitbreiding van Azië en Afrika vanaf 1870 waardoor grote koloniale rijken ontstonden
• de wapenwedloop: strijd om het sterkste bewapend te worden
• de moderne wapentechnieken: 
• onderlinge vijandbeelden: negatieve beelden over andere volkeren

Oorzaken toenemende spanning

• Elzas-Lotharingen: Frankrijk raakt Elzas-Lotharingen kwijt en wil dit graag terug.
• Industrialisatie: moderne industrialisatie  zorgde ook sterkere wapens. 
• Vijandbeelden
• Wapenwedloop: grote landen gingen zich flink bewapenen. Ze wilden sterker en beter dan het andere land zijn. 
• Militarisme - Nationalisme 
• Modern Imperialisme: economische belangen en grondstoffen kolonie
• Ontstaan bondgenootschappen: afspraken tussen landen 

Moord Frans Ferdinand

• 28 juni 1914
• Oostenrijk-Hongaarse kroonprins Frans Ferdinand wordt vermoord door Gavrilo Princip.
• Aanleiding WO1 
• 'De druppel die de emmer deed overlopen'

Video aanleiding WO1

Klik hier om de video te bekijken

Gavrilo Princip

• Gavrilo Princip (1894-1918) was een Servische nationalist. 
• In 1914 doodde hij de Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand.
• Deze moord wordt gezien als de aanleiding van de Eerste Wereldoorlog

Begrippen

Nationalisme: sterke liefde voor het eigen volk, het verlangen naar een eigen staat en het streven om de eigen staat sterker te maken

Militarisme: verheerlijking van alles wat met het leger en oorlog te maken heeft

Modern imperialisme: de Europese machtsuitbreiding van Azië en Afrika vanaf 1870 waardoor grote koloniale rijken ontstonden.

Wapenwedloop: strijd om het sterkste bewapend te worden

Vijandbeelden: negatieve beelden over andere volkeren

Centralen en geallieerden

Tijdens de Eerste Wereldoorlog stonden de centralen en de geallieerden tegenover elkaar.

Centralen: Duitsland, Oostenrijk en hun bondgenoten.

Geallieerden: bondgenoten in de Eerste en Tweede Wereldoorlog: Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland/de Sovjet-Unie, de Verenigde Staten en bondgenoten.

Video begin van WO1

Klik hier om de video te bekijken

Wat zijn bondgenootschappen? landen die militair samenwerken.