les 2 en 3 1.1 de gouden eeuw en 1.2 machthebbers in europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Vandaag

- Hoe kon Nederland uitgroeien tot het land wat het vandaag de dag is?

- Hoe werd de republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (Nederland) bestuurd?

Stapelmarkt:
Plaats waar goederen in pakhuizen worden opgeslagen en vandaar verder worden verhandeld.

Wisselbank

Beurs

Pakhuizen

Republiek wordt handelscentrum van Europa

Met belangrijkste stad Amsterdam in het gewest Holland

Als er veel vraag is naar graan laat ik de prijs zakken zodat ik het graan verkoop.

Eens

Oneens

Waarom Amsterdam?

• Was al een belangrijke stad in Holland
• Gunstig gelegen aan zeeroutes
• Antwerpen in Spaanse handen (1585)
• Grachtengordel
  

Een schip dat vanuit Amsterdam naar de landen rond de Oostzee vaart, is geladen met:

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Een schip dat vanuit de landen rond de Oostzee naar Amsterdam vaart, is geladen met:

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Een land zonder koning

maar hoe word de Republiek der Zeven verenigde Nederlanden dan bestuurd?

7 gewesten

De gewesten werden apart bestuurd. 

Ze werken samen in de staten generaal.  De regenten vertegenwoordigen de verschillende gewesten (staten)

Dit zijn regenten. Vaak kwamen ze uit rijke handelsfamilies. Zij bestuurden de steden en de gewesten van de Republiek.

Welk gewest was het belangrijkste en waarom?

de Staten-Generaal

De Zeven gewesten moesten ook wel samen vergaderen en afspraken maken. Bijvoorbeeld over de buitenlandse politiek.

Dat deden ze in de Staten-Generaal in Den Haag. 

Holland was het belangrijkste gewest.

De hoogste bestuurder van Holland was daarom de belangrijkste & machtigste man van de Republiek. 

Hij was de raadpensionaris. 

Wie of wat waren de regenten?

1. Rijke families uit steden
2. De plaatselijke politiemannen en vrouwen
3. De boeren die op het land leefde
4. De koninklijke families

Wat is een stadhouder?

1. De voorzitter van de Staten-Generaal
2. Net zo machtig als een raadspensionaris
3. De baas over het leger en de vloot
4. Een regent en de baas over een gewest

Wat is een republiek?

1. Land zonder regering
2. Land zonder leger
3. Land zonder koning
4. land zonder aanvoerder

Vandaag

• terugblik: hoe wordt Nederland bestuurd?
  
• Verder met 2.2: machthebbers in Europa
  

•  

Terugblik: koppel het begrip aan de juiste beschrijving

Gouden eeuw

Stapelmarkt

Beurs

Gebouw waar kooplieden handeldreven 

Plek waar goederen worden opgeslagen en worden verhandeld. 

Lange bloeiperiode waarin Nederland heel rijk was.

Terugblik: stapelmarkt, wat verhandelen we. 

Welk gewest had wel een eigen bestuur maar geen vertegenwoordiging in de Staten-Generaal?

1. Groningen
2. Drenthe
3. Holland
4. Overijsel

Waarover nam de Staten- generaal besluiten

1. verdediging van de republiek en buitenlandse handel
2. Buiten en binnenlandse handel
3. Keuze voor een nieuwe koning en buitenlandse handel
4. Nieuwe wegen en straffen

Nederland een republiek

• Uitzondering in Europa
  
• Overige landen hebben een koning
  
• Frankrijk: Lodewijk XIV
  
• Absolutisme
  

Waar ligt het paleis van Lodewijk XIV?

1. Avigon
2. Comte
3. Versailles
4. Bouillon

Wat wilde Lodewijk XIV met zijn paleis laten zien?

1. Dat hij erg rijk en machtig was
2. Dat hij veel van mooie spullen houdt

Engeland

• Vaak conflicten tussen koning en parlement
• Katholiek <--> protestants 
• Willem III: Engeland een monarchie

Wij willen meer macht op zee. Daarom voeren wij oorlogen op zee tegen onze
concurrent de Republiek.

1. Frankrijk
2. Engeland
3. Nederland (de Republiek)

Onze koning verspilt veel van ons geld aan oorlog, feesten en jagen. Als hij geld nodig
heeft, verhoogt hij gewoon de belastingen voor het volk.

1. Frankrijk
2. Engeland
3. Nederland (de Republiek)

Bij ons wordt niemand vervolgd vanwege zijn godsdienst. Toch hebben de
protestanten in ons land meer rechten.

1. Frankrijk
2. Engeland
3. Nederland (de Republiek)

Wij zijn het rijkste land van Europa; dankzij onze handelsvloot en het bezit van Indië
bloeit onze handel.

1. Frankrijk
2. Engeland
3. Nederland (de Republiek)