8.1 t/m 8.3 Gedrag 4 Havo

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8.1 t/m 8.3 Gedrag

Gedrag

Alle waarneembare activiteiten van een dier of een mens.

Ethologie: studie van gedrag van dieren.

Gedrag

- Niet alleen bewegingen. Ook: geluid maken, geurstoffen afscheiden, van kleur veranderen, staan, slapen etc.

- Vaak gericht op handhaven of verbeteren van de lichamelijke toestand van het dier en dus ook het vergroten van de overlevingskans en voortplantingssucces.

Gedrag

Is (vaak) opgebouwd uit opeenvolgende handelingen. 

Bv eetgedrag

Gedrag vaak een reactie op prikkels. De reactie noem je ook wel een respons.

gedragsketen

Balts

Bronst (bij zoogdieren)

Wat is GEEN gedrag.

1. Leerling slaapt in de les.
2. Een vleesetende plant vangt een vlieg
3. Hond rolt in het gras.
4. Vogel zit stil op een tak.

bs 2: gedrag beschrijven

- Gedrag bestaat uit handelingen. 

- Handelingen samen een doel hebben: een gedragssysteem ->

voedingsgedrag, kookgedrag, studeergedrag etc.

- Als de ene handeling leidt tot een volgende handeling noem je dit een gedragsketen.

gedrag beschrijven

Objectief!

*ethogram 

lijst van alle soorten gedrag die bij een dier voorkomen.

*protocol

lijst van waargenomen gedragingen bij een dier.

ethogram

protocol

Is dit een ethogram
en/of een protocol?

1. Zowel een ethogram als een protocol
2. Ethogram
3. Protocol
4. Geen van beiden

Hoe beschrijft een etholoog gedrag? En wat is dan een juist voorbeeld?

1. objectief
2. subjectief
3. De kat tikt een bolletje wol voor zich uit.
4. De kat is vrolijk aan het spelen met een bolletje wol.

Welke beschrijving van het getoonde gedag is juist?

1. De hond probeert de kat te knuffelen
2. De kat vindt de hond irritant
3. De hond duwt zijn kop tegen de kat
4. De kat knipoogt naar de hond

3. Het ontstaan van gedrag.

• erfelijk gedrag --> aangeboren, bv. gelaatsuitdrukkingen
  
  
• aangeleerd gedrag --> ervaring, bv. eten met mes en vork
  

* prikkels en motivatie.

• Interne prikkels --> normwaarde --> homeostase
  
  
• Externe prikkels --> zintuigen
  
  
• Motivatie = bereidheid om bepaalde gedragssystemen uit te 
                            voeren.
  
  
• Periodieke invloeden zoals daglengte en temperatuur
  

Sleutelprikkels en supranormale prikkels

Sleutelprikkel = prikkel die zorgt dat bepaald gedrag wordt uitgevoerd.

Supranormale prikkel = kunstmatige prikkel dat een sterker gedrag opwekt dan de natuurlijke sleutelprikkel.

Sleutelprikkel / supranormale prikkel

Sleep de stukjes tekst naar de juiste plek

sleutelprikkel

supranormale prikkel

De benen van een fotomodel worden met fotoshop verlengd

je reageert op het huilen van een baby

een merel voert het jong zodra het jong zijn bekje opendoet

het supergrote ei in het nest wordt beter bebroed

Babydieren zijn zooooo schattig

Wat is ethologie?

1. Het bestuderen van gedrag
2. Het beïnvloeden van gedrag
3. Het gedrag van dieren veranderen
4. Het gedrag van mensen veranderen

Geef de juiste volgorde

1. Prikkel-zintuig-hersenen-reactie
2. Gedrag-hersenen-prikkel
3. Prikkel- zintuig- reactie-hersenen
4. Zintuig-reactie-prikkel

Geluiden, geuren en kleuren kunnen prikkels zijn die bij dieren leiden tot bepaald gedrag. Welke van deze prikkels kunnen een rol spelen bij het voortplantingsgedrag van dieren?

1. alleen geluiden en geuren
2. alleen geuren en kleuren
3. alleen geluiden en kleuren
4. zowel geluiden, als geuren en kleuren

Gedrag wordt veroorzaakt door?

1. inwendige prikkels
2. uitwendige prikkels
3. zowel inwendige als uitwendige prikkels

Hoe is het gedrag als...

Je je leven lang verwaarloosd bent? Je leven lang opgesloten bent in een kamer met afgeplakte ramen. Er is nooit tegen je gesproken, je hebt nooit TV gekeken.