§1.5 Samenhang: ontwikkeling en demografie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom!

Wat gaan we doen vandaag?

• Welkom!
  
• Leerdoelen
• Uitleg §1.5
• Opdracht culinaire geografie
• Gezamenlijke afsluiting 

Herhaling

• Drie belangrijke revoluties
• Verschuiving van periferie naar semi periferie naar centrum
• Verschuiving van de arbeidssectoren
• Afhankelijkheid van grondstoffen

Leerdoelen

• Het verband tussen het verschil in welvaart aan de ene kant en de verdeling van de beroepsbevolking, de mate van verstedelijking, de hoogte van de vruchtbaarheid en de positie in het demografische transitie-model aan de andere kant
  

Bevolkingsgroei

• De bevolking van de aarde groeit
• Het geboorte cijfer is hoger dan het sterfte cijfer (natuurlijke groei)
• Meer immigranten dan emigranten (vestigingsoverschot)
• Sociale groei
• Groei gaat steeds sneller
• Niet overal even snel
• Rusland is langzaam, Niger is snel

Vruchtbaarheid van vrouwen daalt

• Natuurlijke bevolkingsgroei is gehalveerd (1970-2015)
• Relatieve groei neemt af, absolute groei nog niet
• Twee hoofdredenen 

Vruchtbaarheid van vrouwen daalt

• Een vrouw krijgt tegenwoordig minder kinderen dan de voorgaande generatie
• Gemiddeld 2,1 per vrouw
• Verschillen per continent
• Armere landen hebben nog wel hoge vruchtbaarheid
• Stijging van de levensverwachting
• 6 jaar erbij sinds 1990

Bevolkingsgroei en welvaart

• Geboorte cijfer in Nederland is 11 ‰
• Niger is bijna 44 ‰
• Hoe kan het dat armere landen een hoger geboorte cijfer hebben?
• Zes redenen

Bevolkingsgroei en welvaart

1. Demografisch: jonge bevolkingsopbouw, veel vrouwen in vruchtbare leeftijd
2. Onderwijs: als toegang tot scholing makkelijker wordt dan neemt de vruchtbaarheid af
3. Religie: katholicisme wijst abortus af

Bevolkingsgroei en welvaart

4. Cultuur: groot gezin geeft aanzien

5. Gezondheidssituatie: Hoge kindersterfte, veel kinderen overlijden voor hun 5e levensjaar.

6. Armoede:verband tussen stijgende welvaart en dalende vruchtbaarheid

Bevolkingsgroei en welvaart

•  Rijke landen kampen met vergrijzing
• Meer ouderen dan jongeren
• Demografische druk
• Brazilië: grote jonge bevolking, weinig banen, onrust

Demografisch transitie model

• De gefaseerde overgang van een hoog geboorte- en sterftecijfer naar een laag geboorte- en sterftecijfer
• Vier belangrijke fasen 
  

Fase 1

• Slechte gezondheidszorg 
• Veel kinderen overlijden voor hun 5e levensjaar
• Hoog aantal geboortes
• Bevolkingsaantal blijft gering

Fase 2

• Leefomstandigheden verbeteren
• Aantal geboortes blijft hoog
• Sterftecijfer daalt snel
• Totale bevolking stijgt snel

Fase 3

• Sterftecijfer blijft dalen
• Kans op educatie stijgt
• Minder kinderen voor werk
• Geboorte cijfer begint te dalen
• Bevolkingsgroei begint af te vlakken, maar groeit nog wel

Fase 4

• Amper bevolkingsgroei
  
• Geboortecijfer is laag
• Sterftecijfer is laag
• Verbeterde positie voor vrouwen
• Later trouwen
• Anti-conceptie

Culinaire geografie!

• Met de net verkregen informatie mag je het transitie model afmaken op je stencil
• Rode dropveter geeft het geboortecijfer aan
• Zwarte dropveter het sterftecijfer
• Je mag samenwerken
• Vul het volledige stencil in!

Antwoorden

Extra uitleg per fase

Afsluiting!

Huiswerk volgende les: Lezen §1.6