Online module #NoFilter VOOR CEES

• Studielessen
• Beroepsopleiding

Online module      

Online module

Welkom bij de online module van #NoFilter. Deze bestaat uit twee delen:

Deel 1    Uitleg over #NoFilter

Deel 2   Introductie over groei mindset en motivatie, als
                voorbereiding op de studiedag op jouw locatie.

We wensen je veel plezier!

WELKOM!

Hoeveel % van de leerlingen tussen de 11 en 18 jaar
kampt met gedrags- of psychosociale problemen?
(Bron: Trimbos Instituut, 2016)

Kies en klik op het antwoord. Het goede antwoord kleurt groen.

1. 35-40%
2. 10-15%
3. 20-25%
4. 5-10%

Educatief scholenproject voor jongeren over mentale  
uitdagingen.

De wereld staat in brand. Problemen aan de andere kant van 
de wereld zijn ook ineens die van ons geworden. We staan als 
mensen voor grote uitdagingen en de krantenkoppen en 
andere media zijn ermee gevuld.

Juist in deze belangrijke tijd lijken we soms te vergeten hoe 
het met ons gaat. En met name jongeren; onze toekomst,
worden soms vergeten.

Optimisme, geluk, vitaliteit, veerkracht, gevoel van betekenis hebben, eigenwaarde, ervaren van ondersteuning uit de omgeving en het goed weten om te gaan met de eigen emoties. Zo belangrijk, maar niet altijd vanzelfsprekend.

Zeker in deze tijden niet.

Veel jongeren kampen met negatieve gevoelens. Ze maken zich zorgen, kunnen niet aan de verwachtingen voldoen, zijn bang om buiten de groep te vallen of niet begrepen te worden. Soms in relatie tot eenzaamheid, middelengebruik,

(cyber)pesten of een bijzondere thuissituatie. Daar komt nog bij dat ze veel druk ervaren vanuit social media.

Lang niet altijd is dit te zien aan de jongere. En vaak blijven deze gevoelens onbesproken.

DEEL 1

Met het scholenproject #NoFilter maken we* het bespreken van gevoelens of gedachtes makkelijker.

#NoFilter bestaat uit een interactieve theatervoorstelling met daaraan gekoppeld een projectdag op school. Deze wordt ontwikkeld vanuit de leefwereld van de jongere.

In samenwerking met - en vanuit de expertise van zorg- & welzijnsinstellingen, scholen en jongeren zelf, maken professionele theatermakers een theaterstuk gericht op mentale uitdagingen en hoe ermee om te gaan.

Een ander onderdeel van #NoFilter is deskundigheids- bevordering voor alle professionals rondom de leerlingen die op de deelnemende scholen werkzaam zijn.

* #NoFilter is geïnitieerd door Twents Carmel College en Kunstenmakers en wordt mede ontwikkeld door Evi Zaalberg en ondersteund door de gemeenten Dinkelland, Losser en Oldenzaal.

Ook binnen het voortgezet onderwijs merken wij in toenemende mate, dat leerlingen negatieve gevoelens hebben. Deze gevoelens nemen soms ernstige vormen aan en blijven vaak onbesproken.

Er heerst veel onwetendheid bij leerlingen over dit thema en ze voelen zich alleen. Wij willen deze onderwerpen op een relaxte manier in de openbaarheid krijgen.
Dit om openingen voor leerlingen te creëren, om de zaken waar zij tegenaan lopen bespreekbaar te maken, te ervaren dat ze hier niet alleen in zijn, te weten dat ze uit deze gevoelens kunnen komen en dat hier ook hulp voor is.

Tijdens het project maken de leerlingen op een laagdrempelige manier kennis met de vele facetten

van sociaal-emotioneel welbevinden.

We willen uitdragen dat het oké is om niet lekker in je vel te zitten, dat iedereen daar wel eens last van heeft, en hoe je iemand zou kunnen ondersteunen, die het even niet meer ziet zitten.

Tevens heeft dit project een gidsfunctie; leerlingen, en de ondersteuningsteams, weten na het project (beter) waar ze bij een hulpvraag terecht kunnen. Met #NoFilter streven we samen naar het hogere doel: een gezonde school.

Hoeveel jongeren in Twente
heeft een hoog risico op psychosociale problematiek?
(Bron: Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021, GGD Twente)

Kies en klik op het antwoord. Het goede antwoord kleurt groen.

1. 1 op de 10
2. 1 op de 8
3. 1 op de 12
4. 1 op de 5

Gedachtes over zelfdoding.

De puberteit is een fase waarin er veel verandert voor jongeren. Ze zijn bezig met het uitzoeken wie ze zijn en waar zij staan. Het is een levensfase waarin veel jongeren te maken krijgen met onzekerheid, twijfel en angst. Gedachtes over zelfdoding komen dan ook best vaak voor bij jongeren. Het is goed jongeren mee te geven dat hij of zij niet de enige is die dergelijke gedachten kan hebben. Het is niet raar. Jongeren met deze gedachten stellen zich niet aan. Belangrijk is om deze gevoelens bespreekbaar te maken en te onderzoeken in hoeverre deze gedachten dan spelen en waarom deze gevoelens er zijn. Vaak blijkt dan dat een jongere niet daadwerkelijk dood wil, maar zich niet fijn voelt, en dat kan soms heel ernstig zijn. Het is belangrijk dat er over gesproken wordt.

In 2021 is voor het eerst aan jongeren in Twente gevraagd of ze in het afgelopen jaar wel eens serieus hebben gedacht om een einde aan hun leven te maken. Het blijkt dat bijna een op de vijf jongeren in Twente daar wel eens over nagedacht heeft. Dit is iets lager dan het Nederlands gemiddelde (21%). Het gaat om een enkele keer, af en toe, vaak of het heel vaak hebben van deze gedachten. Het nadenken over zelfdoding komt vaker voor bij meisjes, vmbo-leerlingen en jongeren uit klas 4.

(Bron: Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021, GGD Twente)

Wist je dat..

Uitgangspunten #NoFilter:

• Duurzame inbedding van aandacht voor positief mentaal   
   welbevinden binnen de school;
• Maatwerk ten aanzien van het bepalen van de meest
   voorkomende uitingsvormen van psychosociale
   problematiek binnen de desbetreffende school, zodat deze 
   binnen de projectdagen specifiek aandacht krijgen;
• Co creatie door het betrekken van het ondersteuningsteam
   bij het proces;
• Kunstzinnige werkvormen en creativiteit als middel om in
   gesprek te gaan met jongeren begeleid door professionele
   en ervaren workshopleiders;
• Laagdrempelig, uitdagend programma dat is toegespitst op
   de belevingswereld van jongeren;
• Een veilige en open sfeer welke uitnodigt om uit te wisselen.

Met #NoFilter willen we bereiken dat:

• Leerlingen ervaren dat er verschillende wijzen zijn van
   omgaan met stress, emoties en problemen;
• Leerlingen zich beter weten te uiten over hun eigen mentaal
   welbevinden;
• Leerlingen voeding hebben gekregen om hun 
   identiteitsontwikkeling en positief zelfbeeld verder vorm te
   geven;
• Leerlingen meer respectvol met elkaar om gaan;
• Leerlingen zich meer verbonden voelen met de school en
   met de klas/groep;
• Docenten zorgwekkende signalen bij leerlingen beter 

   kunnen herkennen;

• Docenten ondersteund worden in hoe je hierover in gesprek

   gaat met de leerling.

• Leerlingen en docenten weten bij wie ze terecht kunnen met
   zorgvragen (intern/extern).

Welke emotionele problemen ervaren jongeren?

(Bron: Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021, GGD Twente)

-  Stress
-  Zenuwachtigheid
-  Snel angstig
-  Depressieve gevoelens
-  Driftbuien
-  Ernstig opstandig gedrag als gevolg van emotionele 
   problemen.

Wanneer we vragen wat jongeren gelukkig maakt, dan gaat het vaak over de mensen om hun heen zoals vrienden, familie en het gezin. Het missen van mensen om je heen kan tot gevoelens van eenzaamheid leiden.

Wat maakt jongeren gelukkig?

(Bron: Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021, GGD Twente)

Wist je dat..

Begin 2022 is #NoFilter gestart met het inventariseren van de thema's die op de verschillende locaties spelen. Daarnaast zijn er werksessies geweest met leerlingen en interne- /externe professionals. Er zijn verhalen opgehaald die dienen ter inspiratie van de theatervoorstelling. Ook zijn er scriptlezingen geweest waarbij feedback over de voorstelling werd opgehaald.

De voorstelling is inmiddels bijna klaar, gaandeweg het project

kan deze nog worden bijgeschaafd.

Tevens is de deskundigheidsbevordering (voor iedereen die op de locaties met de leerlingen werkt) ter sprake gekomen. Daaruit kwam de vraag naar voren hoe we positief kunnen bijdragen aan het motivatief van leerlingen, vooral na de coronaperiode.

Hoe dan?

Het project bestaat uit 3 fases/3 jaar:

Ontwikkeling in de 1e fase, verbetering in de 2e fase en implementatie in fase 3.

Voor de leerlingen:

- Projectdag op school waarbij de theatervoorstelling  
  #NoFilter gespeeld wordt.

- Aansluitend aan de voorstelling volgen leerlingen een
  kunstzinnige, theater of muzikale workshop.

- Nazorg na afloop van de projectdag.

Voor iedereen die met leerlingen werkzaam is op de locaties:

Voorafgaand aan de projectdagen zal een online module aangeboden worden. Tevens zal #NoFilter op de jaarlijkse studiedagen van de locaties een onderdeel verzorgen.

Symposium

Na de 2e en 3e fase zal er een symposium georganiseerd worden. We bepalen samen met de locaties de inhoud van deze symposia. Bijvoorbeeld welke sprekers we uit gaan nodigen. 

In ieder geval zal een deel van de opbrengsten van de projectdagen gepresenteerd worden. Zoals een expo van de gemaakte werken, een optreden door leerlingen etc.

Wat gaan we doen?

De leerlingen kijken de theatervoorstelling bij Stadstheater

De Bond. De voorstelling zal met "hotseats' worden afgesloten. Daarbij kunnen de leerlingen vragen stellen aan de personages of aan de acteurs.

Daarna volgen ze een workshop op school.

Deze workshops beginnen met een kort gesprek over de voorstelling en sluiten aan op de thematiek van #NoFilter.

Na de workshops sluiten de leerlingen met hun mentor de dag af in de klas.

Er worden diverse soorten workshops aangeboden waar de leerlingen zich op in kunnen schrijven. Mentoren en ondersteuningsteams zullen tijdens de projectdag zichtbaar zijn in de school.

Voorafgaand aan de projectdag op school is er op jouw locatie een studiedag waarvan #NoFilter deel zal uitmaken.

Jullie zien de voorstelling, en jullie krijgen ook de kans om vragen te stellen tijdens de hotseats.

Daarna zal docerend theatermaker Nadieh Graumans- Tigchelaar toelichten hoe je een voorstelling kunt bespreken met leerlingen.

Na dit gedeelte geeft Moniek Leisen i.s.m. het Mindset uitleg over groei mindset en motivatie.

De projectdag

De studiedag

DEEL 2

Als docent of andere professional die met leerlingen werkt, wil je positief bijdragen aan de ontwikkeling van leerlingen.

Daarvoor hebben we samen met het Mindset Instituut deze introductie gemaakt. Tijdens de  studiedag op jouw locatie zoomen we nog verder in op dat wat je in deze module gelezen hebt.

Motivatie en veilige omgeving

Een belangrijke voorwaarde om als mens te functioneren is je prettig voelen met jezelf en je omgeving. Dat geldt vooral voor jonge mensen, zoals leerlingen, die volop in ontwikkeling zijn. Als docent of onderwijsprofessional kun je hierin een positieve rol spelen.

Hiervoor zijn bewezen aanpakken voor in de praktijk. De eerste aanpak is dat je 'ontwikkelingsgericht en vertrouwenwekkend' omgaat met leerlingen. Hierover gaat de mindset theorie. De tweede is dat je positief inspeelt op de top drie van waarbij mensen zich prettig voelen. Dat zijn autonomie, betrokkenheid en competentie, samengevat: abc. Hierover gaat een veelgebruikte, krachtige motivatietheorie.

 

Als docenten en begeleiders gedrag laten zien dat past bij deze theorieën, dan vergroot dat leren & ontwikkelen en het gevoel van welbevinden bij leerlingen.

Het doel van deze online module is kennismaken met deze theorieën. Je krijgt ook ook twee praktijksituaties om mee te oefenen. Een waarin je de mindset theorie gaat toepassen en een waar je dat gaat doen met de motivatietheorie.

Deze module begint met iets meer informatie over de mindset theorie. Direct daarna volgt een praktijkvoorbeeld waarin je de theorie toepast.

Inleiding

Mindset is een ander woord voor je overtuiging over ontwikkelbaarheid van capaciteiten. De soort overtuiging die je hebt, bepaalt hoe je denkt over je eigen ontwikkelbaarheid en ook over die van andere mensen. Overtuigingen zijn sterk ingeprente gedachten.

Het indringende aan overtuigingen is dat ze:

-    zijn aangeleerd: het meeste in je jeugd- en   

      jongvolwassentijd,

-    effect hebben zonder dat je het doorhebt,
-    een sterke invloed hebben op het omgaan met jezelf,  
      leerlingen en ook collega’s.

 

 

 

De grondlegger van de mindset theorie is Carol Dweck. Zij onderscheidt twee uitersten.

1.  de ‘fixed (vaste) mindset’:

     leren, ontwikkelen, veranderen is in beperkte mate mogelijk.

2. de ‘groei mindset’:

     leren, ontwikkelen, veranderen is in hoge mate mogelijk.

Soms wordt ook nog gesproken over een ‘mixed mindset’.
Dan spelen zowel fixed als groei overtuigingen een rol.  

Mindset theorie

Ten opzichte van een fixed mindset is denken en handelen vanuit een groei mindset in veel opzichten gunstiger. Dat is bijvoorbeeld zicht- en merkbaar in de positieve omgang van een persoon met de zogeheten zes ingrediënten voor groei:

 
  1: uitdagingen,

  2: inspanning,

  3: obstakels/fouten,

  4: feedback,

  5: succes van anderen,

  6: samen leren.

Als je vanuit een groei mindset communiceert met anderen over deze punten, dan heeft dat een gunstig effect op de mindset van de ander.

  

 

 

‘

Heb je er vragen over?’ of ‘Snap je wat ik heb uitgelegd?’

Het gaat over begrip over hetzelfde. Maar de mindset verschilt. Een groei mindset is de basis van de eerste zin: je bent nieuwsgierig naar het begrip van de leerling. De tweede zin (fixed mindset) roept eerder op dat je twijfelt aan het begrip van de leerling.

Groei mindset gunstig

Je mindset is te vergelijken met een computerprogramma in je brein. Het programma wordt actief in leersituaties. Dat ‘actief worden’ gebeurt automatisch. Dus zonder dat je daarvan bewust bent.
In het algemeen heb je een bepaalde voorkeur in je mindset.  Tegelijkertijd heeft de sociale omgeving ook invloed op je mindset. En......kun je, als je wilt, jouw mindset ontwikkelen.   

Groei Mindset op school 

Scholen zien het opnemen van ‘groei mindset’ in de omgang met leerlingen steeds meer als cruciale voorwaarde voor het succesvol bereiken van leerprestaties.

Op naar de casus ! 

Mindsets kunnen veranderen

Casus mindset 

In de klas bespreekt de docente Nederlands een opgave over voltooid deelwoorden. 

De docente zegt tegen leerling Mats : ‘'Gezien de ontwikkeling die jij al gemaakt hebt bij andere voltooid deelwoorden de afgelopen tijd, denk ik dat  je ook bij dit voltooid deelwoord kunt uitvinden of hier een d of een t  past. 

Vraag 1:

Als je kijkt naar wat deze docente zegt tegen Mats:  welke mindset neemt ze volgens jou als uitgangspunt? 

Keuze uit:

A: fixed mindset 

B: groei mindset 

Sleep het door jou gekozen antwoord naar dit vak.

Fixed mindset 

Groei mindset 

Antwoordsleutel vraag 1: 
 B (groei mindset) 

De docente spreekt vanuit een hoge overtuigingen over de ontwikkelbaarheid van Mats, Dat roept vertrouwen op bij hem over zijn ontwikkelbaarheid. In dit specifieke geval dat hij kan uitzoeken of het voltooid deelwoord met een  d of t is. 

Vraag 2:

Wat kan er gebeuren met de mindset van Mats 

Keuze uit 

Meer fixed – Meer groei.  

Sleep het door jou

gekozen antwoord

naar dit vak.

1

Meer fixed

 

2

Meer groei

Antwoordsleutel vraag 2: 

De mindset gaat meer naar groei. 

Vooropgesteld: gelijkblijven van de mindset van Mats als hij meer een groei mindset als uitgangspunt hanteert bij dit voorbeeld.  Het draagt in geen geval bij een verschuiving naar een (meer) fixed mindset.  

Met je (begeleiders)gedrag heb je invloed op motivatie van leerlingen, en ook je collega’s. Jouw gedrag kun je zo kiezen, dat je positief aan hun motivatie bijdraagt.

De eerder genoemde drie belangrijke bouwstenen in de theorie gaan over
-    ruimte om zelf te beslissen (autonomie)
-    erbij horen, in verbinding zijn (betrokkenheid)
-    vooruit komen in kennen en kunnen (competentie)

Hoe meer je bijdraagt aan de behoefte van iemand aan abc, hoe krachtiger die motivatie wordt.

Motivatie theorie

Verschillende vormen

In motivatie zijn verschillende vormen. Uiteenlopend van 'geen motivatie' tot 'optimaal vanuit jezelf gemotiveerd zijn'.

Hoe optimaler iemand gemotiveerd is, hoe meer die gaat bijdragen aan z’n eigen leren en ontwikkelen.

Door abc* te vervullen in het omgaan met leerlingen, activeer je twee belangrijke toegangswegen voor leren en ontwikkelen. Ten eerste kunnen leerlingen zelf keuzes maken over hun leeraanpak. En ten tweede staan ze meer open voor verwachtingen en structuren die je als docent communiceert. Via deze toegangswegen wordt motivatie versterkt.

 


 

 

Bekend is dat als in je aanpak handelt vanuit:

-    straffen & belonen,

-    negatieve feedback,

-    vergelijken met anderen,

-    of lage verwachtingen uit,

dan belemmert dit behoeften in abc.

Aan de andere kant, wat bevorderend werkt:

-   kaders geven waarbinnen keuzevrijheid mogelijk is,

-   helpen in keuzemogelijkheden,

-   ontwikkelingsgerichte feedback geven,

-    en negatieve emoties bij leren ombuigen.

Op naar de casus! Op de volgende pagina zie je situatie met twee vragen over motivatie. Sleep bij de vragen het antwoord (of antwoorden) in het gele vak. 

*ABC: Autonomie, Betrokkenheid en Competentie.

Casus motivatie theorie

In de klas bespreekt de docent een wiskundesom met Marie.

Hij zegt: ‘Je moet de punten op bladzijde 3 volgen. Wat op pagina 5 staat moet je even vergeten. Als je er niet uitkomt, dan moet je maar even opletten hoe anderen het hebben gedaan.’ 

Vraag 1:

Als je kijkt wat deze leerkracht zegt tegen deze leerling: op welke elementen van abc is er invloed?

Keuze uit:

A: autonomie

B: betrokkenheid

C: competentie

Sleep het door jou gekozen antwoord naar dit vak.

(Kunnen ook meerdere

antwoorden zijn)

Ruimte om zelf te beslissen.

(autonomie)

Erbij horen, in verbinding zijn.

(betrokkenheid)

Vooruit komen in kennen en kunnen.

(competentie)

Antwoordsleutel vraag 1: 
A en C. 

A: De docent zet de autonomie van Marie onder druk met  ‘moet de punten op bladzijde drie volgen, ‘wat op pagina 5 staat moet je even vergeten’. 

C: omdat de docent ‘als je er niet uitkomt’ zegt tegen Marie. C gaat juist over bijdragen of ondersteunen aan vooruitkomen in kennen en kunnen.  

Alternatief: 'Kijk eens naar de punten op pagina 3, die brengen je wellicht verder. Je kunt ook mij of klasgenoten een vraag stellen, als je daaraan behoefte hebt,

Vraag 2:

Wat gebeurt er met de motivatie van de Marie?

Keuze uit:

Vermindert – Blijft gelijk – Vermeerdert.

Sleep het door jou

gekozen antwoord

naar dit vak.

1

Vermindert

 

2

Blijft gelijk

 

3

Vermeerdert

Antwoordsleutel vraag 2: 

De motivatie vermindert. 

De docent zegt wat Marie moet doen in haar aanpak. Daarmee ontneemt hij haar autonomie. Ook draagt hij niet bij aan zijn behoefte om competentie te ervaren door te zeggen:  'Als je er niet uit komt....'

Als je hebt gekozen voor gelijk blijven, dan zou dat kunnen door persoonlijke factoren bij Marie.  Zo kan zij meer vaardig zijn in het omgaan met de manier waarop de docent communiceert, of is zij heel gemotiveerd voor het vak. 

Het draagt in geen geval bij aan vermeerdering van motivatie. 

#NoFilter is een meerjarig project en zal na elke fase doorontwikkeld worden. Dit kunnen we niet alleen, maar doen we samen met alle locaties!

We hopen dat deze module met uitleg over #NoFilter en de introductie over groei mindset en motivatie jullie nieuwsgierig maakt naar de voorstelling, de projectdagen en de deskundigheidsbevordering!

Tot gauw!

Team #NoFilter

Tot slot