H.C. 2.3. Eenwording Duitsland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

H.C. 2.3

3. Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

Deze les

+ herhaling HC 2.2.

+uitleg HC 2.3.

Wat kan je vertellen over de BRD?

23 mei 1949: Oprichting Bondsrepubliek Duitsland (BRD)

met bondskanselier: Konrad Adenauer 

Gericht op snelle integratie in het Westen, en door het

Wirtschafstwunder ontwikkelde West-Duitsland zich in de jaren 1950 tot een stabiele democratie. Het land werd lid van internationale organisaties zoals de NAVO en de EGKS.

Adenauer erkende de DDR niet en hield vast aan het ideaal van Duitse eenheid.

Wat weet je over de DDR?

7 okt. 1949: Oprichting Deutsche Demokratische Republik (DDR)

Leider van de SED (de communistische partij):

Walter Ulbricht

DDR was een satelietstaat van SU met totalitaire dictatuur. 

Vooral na de mislukte opstand in 1953 stond haar bevolking onder strenge controle van de Staatssicherheitsdienst (Stasi). 

Door deelname aan het Warschaupact en de Comecon werd de DDR een integraal deel van het Oostblok. Herstelbetalingen aan de

Sovjet-Unie en planeconomie zorgden voor economische malaise.

Wel in beperkte mate, want Berlijnse Muur..

Deze Les:

• Uitleg rest HC 2.3.
• examenvragen

Tijdens de détente probeerde de president van de BRD, Willy Brandt de relatie met de DDR en andere Oost-Europese landen te verbeteren. 

                                   De Ostpolitik

In 1972 erkenden de BRD en de DDR elkaar als gelijkwaardige staten in de internationale politiek. 

Toch hield de Bondsrepubliek vast aan het streven naar Duitse eenheid, terwijl Honecker vasthield aan de tweedeling van het land. 

Om de goede verhouding met het Westen te waarborgen zette Brandt zich actief in voor Europese integratie.  

De kanselier (minister-president) van de Bondsrepubliek Willy Brandt ging op bezoek bij het Warschaumonument in 1970. Het monument herdenkt de vernietiging van het getto van Warschau, waarbij tienduizenden Joden strijdend ten onder waren gegaan en vele honderdduizend naar vernietigingskampen werden afgevoerd.

Brandt zonk voor het monument op zijn knieën neer, een ongebruikelijk gebaar voor de politieke leider van een land.

Tijdens datzelfde bezoek ondertekende Brandt een verdrag waarin de Bondsrepubliek de Oder-Neisse-grens tussen Polen en de DDR erkende.

2p  Leg uit dat zowel het optreden van Brandt bij het monument in Warschau als zijn erkenning van de Duitse oostgrens met Polen, onderdeel waren van zijn Ostpolitik.   

maximumscore 2

Voorbeeld van een juist antwoord:

- Door bij het Warschaumonument te knielen, toonde Brandt zich schuldbewust en nederig voor wat zijn land de Joden en de Polen had aangedaan; door daar zo duidelijk afstand van te nemen liet hij zien dat het nieuwe Duitsland waar hij kanselier van was, uit een heel ander hout gesneden was. 1

- Door het erkennen van de oostgrens van Duitsland liet hij de oostelijke buren van Duitsland zien dat de Bondsrepubliek niet uit was op het herstel van de vooroorlogse grenzen, hij was dus bereid om een gebied dat lange tijd als ‘Duits’ of Duitstalig’ werd beschouwd, op te geven / los te laten om zo te bewijzen dat hij echt uit was op samenwerking en niet op revanche of expansie. 1

 

Wat hield de Brezjnevdoctrine in?

Waarom kwam er steeds meer kritiek op het communisme?

Wat is glasnost en perestrojka?

In 1989 ontstond een protestbeweging voor meer vrijheid en politieke hervormingen in de DDR.

 

Via enkele Oost-Europese landen, die in 1989 hun grenzen hadden opengesteld, trokken veel DDR-burgers naar het Westen.

Ook in de DDR komt men in opstand!

Duitsland na de hereniging:

Relatie met buitenland: 

• In ruil voor Franse steun voor de hereniging en de uitbreiding van de Europese Unie met landen uit het voormalige Oostblok accepteerde Bondskanselier Kohl de invoering van de euro. Het verenigde Duitsland integreerde snel in Europa, waarin het steeds meer een leidende rol op zich nam.

Binnenlandse problematiek:

• Op binnenlands gebied worstelde het nieuwe Duitsland met de integratie van de

 voormalige DDR. Naast de hereniging vormde ook immigratie een uitdaging voor de Duitse democratie. 

Dat de buurlanden van de Bondsrepubliek, Frankrijk voorop, akkoord gingen met de Duitse hereniging, is niet los te zien van de invoering van de euro, ook al liggen die twee gebeurtenissen meer dan tien jaar uit elkaar.

 

2p Leg uit welk verband er is tussen de Franse instemming met de Duitse hereniging en de invoering van de euro.

 

maximumscore 2

Kern van een juist antwoord:

- Frankrijk was na drie grote oorlogen met Duitsland (in 1870-1871, 1914-1918 en 1940-1945) beducht voor een groot en sterk Duitsland: zou dat niet opnieuw ten oorlog trekken? Het ging dus niet zomaar akkoord met de Duitse hereniging (die de Bondsrepubliek op termijn nog groter en sterker zou maken). 1

- De invoering van de euro was onderdeel van steeds verdergaande Europese integratie of samenwerking. Door dezelfde munt te gebruiken, werden EU-lidstaten economisch van elkaar afhankelijk en was de kans dat ze tegen elkaar ten oorlog zouden trekken vrijwel uitgesloten: daarmee zouden ze immers ook hun eigen economie keihard treffen. 1  

Een historicus beschreef de Brezjnjevdoctrine als de Russische tegenhanger van de Trumandoctrine.

2p Leg met de kern van de Brezjnjevdoctrine uit welke redenering hij daarbij volgde. 

Een historicus beschreef de Brezjnjevdoctrine als de Russische tegenhanger van de Trumandoctrine.
2p Leg met de kern van de Brezjnjevdoctrine uit welke redenering hij daarbij volgde.

Tijdens het wereldkampioenschap ijshockey in 1961 verbood de leiding van de West-Duitse ijshockeybond hun spelers deel te nemen aan een wedstrijd tegen het team van de DDR. De West-Duitse spelers zouden, als ze de wedstrijd verloren, aanwezig moeten zijn bij het hijsen van de Oost-Duitse vlag en het spelen van het Oost-Duitse volkslied.

 

2p  Leg uit dat dit besluit paste bij de opstelling van de BRD ten aanzien van de DDR op dat moment. 

maximumscore 2

Kern van een juist antwoord is:

De BRD erkende op dat moment de DDR niet als zelfstandige staat, zodat vermeden moest worden dat de spelers openlijk zouden moeten luisteren naar het volkslied / moesten kijken naar het hijsen van de vlag van de DDR omdat dit gezien zou kunnen worden als teken van erkenning.

 

Opmerking

Alleen als uit het antwoord blijkt dat moet worden voorkomen dat de DDR een teken van erkenning krijgt, worden scorepunten toegekend.

maken Twee voor Twaalf