Stijlfouten/grammaticale kronkels

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Stijlfouten

Fouten in de formulering van een zin of zinsdeel

de ronde cirkel

1. pleonasme
2. tautologie

met geweld gemolesteerd

1. pleonasme
2. tautologie

overnieuw

1. Tautologie
2. Pleonasme
3. Contaminatie

het verschillend onderscheid

1. pleonasme
2. tautologie

de mondelinge bespreking

1. Pleonasme
2. Tautologie
3. Contaminatie

nachecken

1. Tautologie
2. Pleonasme
3. Contaminatie

Ik laat me niet van het kastje in het riet sturen!

1. Pleonasme
2. Tautologie
3. Contaminatie

De plakkerige kauwgom bleef aan mijn schoen kleven.

1. Pleonasme
2. Tautologie
3. Contaminatie

Je moet je verplicht inschrijven voor deze cursus.

1. Pleonasme
2. Tautologie
3. Contaminatie

Congruentiefout

Congruentiefout

Congruentie -> congruent = overeenstemmend
Bij formuleren: overeenstemming tussen OND en PV

Enkelvoudig onderwerp <-> enkelvoudige persoonsvorm
Meervoudig onderwerp <-> meervoudige persoonsvorm



Congruentiefout - oorzaak 1

Meervoudig onderwerp wordt voor enkelvoudig aangezien

De media schrijft bijzonder negatief over dit afvalverwerkingsbedrijf.
    De media schrijven …….

Drugs veroorzaakt veel overlast in de grensstreek.
    Drugs veroorzaken ……

Congruentiefout - oorzaak 2

Enkelvoudig onderwerp wordt voor meervoudig aangezien.

Zowel Karin als Ilona kwamen te laat.
    Zowel Karin als Ilona kwam…

De Nederlandse jeugd hebben steeds vaker schulden bij de bank.
    De Nederlandse jeugd heeft …

Congruentiefout - oorzaak 3

In het onderwerp wordt een enkelvoudige kern gevolgd door een meervoudige bijvoeglijke bepaling.

Meer dan de helft (kern) van de Nederlandse vrouwen (bijv. bep.) hebben een deeltijdbaan.
    Meer dan de helft van de Nederlandse vrouwen heeft …

Een aantal leerlingen hebben een acht gehaald.
    Een aantal leerlingen heeft ...

Congruentiefout - oorzaak 4

Een meewerkend voorwerp wordt voor onderwerp aangezien.

Bezoekers van het congres die vragen willen stellen aan de parlementariërs  worden verzocht dat van te voren schriftelijk kenbaar te maken.
    (aan) Bezoekers van het congres die vragen willen stellen aan de parlementariërs wordt verzocht dat van te voren schriftelijk kenbaar te maken.

Verbeter de congruentiefouten

1. De media berichtte over de protesten in Den Haag.
2. De samenwerkingen tussen agenten, brandweerlieden en verpleegkundigen bleek voor verbetering vatbaar.
3. Een aanzienlijk deel van de militairen zijn inmiddels naar Nederland teruggekeerd.
4. De prijs werd toegekend aan stichting De Toekomst, die mensen die langdurig gevangen zitten willen helpen.
5. De harde werkers worden niks gevraagd!

Verbeter de congruentiefouten

1. De media berichtten over de protesten in Den Haag.
2. De samenwerkingen tussen agenten, brandweerlieden en verpleegkundigen bleken voor verbetering vatbaar.
3. Een aanzienlijk deel van de militairen is inmiddels naar Nederland teruggekeerd.
4. De prijs werd toegekend aan stichting De Toekomst, die mensen die langdurig gevangen zitten wil helpen.
5. De harde werkers wordt niks gevraagd!

Grammaticale kronkels:

- onjuiste inversie

Verkeerde volgorde van persoonsvorm en onderwerp.

- onjuiste samentrekking

Het woord dat je weglaat heeft niet dezelfde functie. 

- onjuiste beknopte bijzin

Het onderwerp en de persoonsvorm van de beknopte bijzin passen niet bij de hoofdzin.

Na thee gedronken te hebben, reed de auto verder de Alpen in.

1. onjuiste inversie
2. onjuiste samentrekking
3. onjuiste beknopte bijzin

Rabarber is vaak zuur en eet ik daarom niet.

1. onjuiste inversie
2. onjuiste samentrekking
3. onjuiste beknopte bijzin

Tandenpoetsend werd de nieuwe serie bekeken.

1. onjuiste inversie
2. onjuiste samentrekking
3. onjuiste beknopte bijzin

Morgen gaan we op vakantie en moeten we vandaag onze tassen alvast inpakken.

1. onjuiste inversie
2. onjuiste samentrekking
3. onjuiste beknopte bijzin

Grammaticale kronkels:

- zeugma

Onjuiste samentrekking door betekenisverschil. 

De overvaller nam de sieraden mee en de benen. 

- ontspoorde zin / anakoloet

De zin loopt niet doordat de structuur verandert. 

De docent vindt dat alle leerlingen die hun huiswerk niet gemaakt hebben, worden om half vijf in het lokaal verwacht. 

Voer eendjes, geen oorlog.

1. zeugma
2. anakoloet

Ik haalde koffie en alle namen door elkaar.

1. zeugma
2. anakoloet

Ik zou daar nog eens over nadenken, want dat is gewoon, zoiets kun je niet maken.

1. zeugma
2. anakoloet

Pleonasme =

1. Overtollig woordgebruik
2. De betekenis van een woord wordt herhaald met een of meerdere andere woorden

Geef aan met wat voor soort stijlfout we in onderstaande zin te maken hebben:

Luid joelend verdween de voetbal in de tribunes.

1. onjuiste inversie
2. onjuiste samentrekking
3. onjuiste beknopte bijzin
4. zeugma

Geef aan met wat voor soort stijlfout we in onderstaande zin te maken hebben:

Vorige week was hij ziek en zijn we daarom nog niet klaar met de opdracht.

1. onjuiste inversie
2. onjuiste samentrekking
3. zeugma
4. ontspoorde zin/anakoloet

Netflix concurreert met de BBC, want de serie de Crown is echt gericht op Britten

1. Deze zin bestaat uit twee hoofdzinnen
2. Deze zin bestaat uit een hoofd- en een bijzin
3. Deze zin bestaat uit twee bijzinnen
4. Deze zin bestaat uit een bij- en een hoofdzin

Netflix concurreert met de BBC, omdat de serie de Crown echt gericht is op Britten

1. Deze zin bestaat uit twee hoofdzinnen
2. Deze zin bestaat uit een hoofd- en een bijzin
3. Deze zin bestaat uit twee bijzinnen
4. Deze zin bestaat uit een bijzin en een hoofdzin

Hij heeft over elk onderwerp een eigen opvatting en denkt hij dat hij de wijsheid in pacht heeft.

1. anakoeloet
2. zeugma
3. onjuiste inversie
4. onjuiste samentrekking

Vaak wordt de betweter inderdaad gewaardeerd voor zijn expertise, maar door zijn arrogantie moeilijk in de omgang

1. anakoloet
2. zeugma
3. onjuiste inversie
4. onjuiste samentrekking

Als een betweter een advies geeft, verwerp dit dan niet, hem bedanken voor zijn bijdrage en op een tactvolle manier je eigen ideeen brengen

1. anakoeloet
2. onjuiste inversie
3. zeugma
4. onjuiste samentrekking

Gisteravond maakte hij het te laat en is hij dus vandaag niet te genieten.

1. geen inversie
2. incongruentie
3. onjuiste inversie
4. geen symmetrie

Een aantal katten zitten op de bank.

1. Foutieve samentrekking
2. Geen symmetrie
3. Onjuiste inversie
4. Incongruentie

Het aantal abortussen op meisjesfoetussen in India zijn de laatste jaren sterk toegenomen.

1. foutieve inversie
2. incongruentie
3. losstaand zinsgedeelte
4. telegramstijl

Slechts een kleine minderheid van de werknemers waren tevreden over de CAO afspraken.

1. contaminatie
2. incongruentie
3. foutieve samentrekking
4. geen symmetrie

Het gebruik van alcohol en partydrugs vormen een groot gevaar voor de gezondheid van jongeren.

1. foutieve inversie
2. incongruentie
3. losstaand zinsgedeelte
4. telegramstijl

onjuiste inversie

onjuiste samentrekking

onjuiste beknopte bijzin

zeugma

anakoloet

Onderwerp en persoonsvorm zijn ten onrechte omgedraaid. 

Het onderwerp en de persoonsvorm passen niet bij de hoofdzin. 

Het woord dat weggelaten wordt heeft niet dezelfde functie als in de hoofdzin. 

De zin gaat over in een andere structuur dan waar deze in begon. 

Een woord is in dezelfde zin in twee verschillende betekenissen gebruikt.