5.2 Gevolgen voor de herkomstgebieden

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Lees paragraaf 5.2. 

1. Noem een demografisch gevolg van emigratie voor het herkomstgebied.

2. Noem een economisch gevolg van emigratie voor het herkomstgebied.

3. Noem een sociaal-cultureel gevolg van emigratie voor het herkomstgebied.

4. Soms leidt migratie tot een braindrain. Ga in op de betekenis van het begrip 'braindrain' en leg uit waarom dit nadelig is voor het herkomstland.

5. Waarom kan welvaartsgroei in het herkomstland in eerste instantie leiden tot meer emigratie, maar daarna juist in meer immigratie. Gebruik in je antwoord het begrip retourmigratie. 

Leerdoelen

• Je weet wat de gevolgen van migratie in herkomstgebieden zijn.
  
• Je begrijpt waarom migratie afhangt van aspiraties en mogelijkheden.
  
• Je kunt uitleggen aan de hand van kaarten en statistieken waarom welvaartsgroei in de herkomstgebieden eerst leidt tot meer migratie, daarna tot minder migratie en uiteindelijk soms tot retourmigratie en immigratie.

Demografische gevolgen

De omvang en samenstelling van herkomstgebieden verandert door migratie 

Jonge mensen vertrekken en oudere mensen blijven achter.

Zo ontstaat:

een onevenwichtige bevolkings-opbouw

herkomstgebied – Gebied waar migranten vandaan komen

Economische gevolgen

geldzending – Geld dat arbeidsmigranten naar het herkomstgebied sturen.

Thuisblijvers investeren dit vaak in bedrijfjes, landbouw, scholen, gezondheidszorg en nieuwe huizen. Zo leiden deze zendingen tot een enorme verbetering van de families in herkomstgebieden.

Landen die het meest afhankelijk zijn van geldzendingen (in percentage van het BBP)

Welke titel hoort bij deze kaart? 

Nadelen geldzendingen

1. inkomensverschillen kunnen groter worden omdat de meer kansrijke migreren
   
2. meest ondernemende krachten gaan weg
   
3. lokale productie loopt terug
   

Sociaal-culturele gevolgen

1. mensen krijgen nieuwe ideeën, versnelling moderniseringsproces
   
2. verandering van sociale stratificatie na terugkeer van migranten
   
3. braindrain (hoger opgeleiden verlaten het land) 
   
4. braingain (overdracht van kennis naar herkomstlanden van migranten).
   

sociale stratificatie – Indeling van de samenleving in groepen van hoog naar laag, op basis van inkomen, status en macht.

braindrain – Hoger opgeleiden en getalenteerde mensen verlaten een land om zich elders te vestigen.

braingain – Nieuwe kennis, ideeën en innovaties komen een herkomstland binnen door informatie en geldzendingen van migranten.

Sociaal-culturele gevolgen

1.  Arbeidsmigranten hebben succes waardoor thuisblijvers sneller aspiraties 

krijgen.

Sociaal-culturele gevolgen

2.  Door migratie krijgen mensen nieuwe ideeën, normen en waarden.

Gevolg?

Moderniseringsprocessen 

versnellen.

Sociaal-culturele gevolgen

3. Sociale stratificatie verandert.

De indeling van de samenleving 

in groepen van hoog naar laag.

Aanzien families gebaseerd op 

geldzendingen.

Sociaal-culturele gevolgen

4. Braindrain

Hoger opgeleiden verlaten een land om elders 

een hoger salaris en beter werk te kunnen vinden.

Sociaal-culturele gevolgen

5. Braingain

Nieuwe kennis, ideeën 

en innovaties komen het 

herkomstland binnen. 

Hoe?

Informatie en 

geldzendingen migranten.

Migratiestromen Nigeria

Selectieve Migratie                Braindrain                         Remittances

Wanneer gaan mensen migreren?

Dit heeft te maken met aspiraties en mogelijkheden.

Fase 1

Geen migratie

• Gebied in armoede.
  
• Slechte scholing.
  
• Niet bewust van betere mogelijkheden.

Fase 2

Beperkte migratie 

• Stijging welvaart
• Stijging opleidingsniveau
• Aspiraties stijgen
• Mogelijkheden beperkt door onvoldoende geld.

Fase 3

Migratiepiek 

Voldoende welvaart, toch migreren.

• Genoeg mogelijkheden
• Toegang informatie door onderwijs.
• Voldoende geld.

Fase 4

 Afnemende migratie

• Goede welvaart dus mensen willen niet meer weg.
• Migranten komen terug naar het herkomstland:  retourmigratie

Migratie, ontwikkeling, retourmigratie

retourmigratie – Mensen verhuizen terug naar het land waar ze vroeger uit vertrokken zijn.

In een gebied met armoede:

• niet veel scholing
• niet bewust van betere mogelijkheden
  

Er komt beperkte migratie op gang doordat aspiraties stijgen, maar er is nog niet altijd voldoende geld. Wat is er in deze fase veranderd?

•  stijging van welvaart en opleidingsniveau

Waarom migreren mensen als er voldoende welvaart is?

• genoeg mogelijkheden 
  
• toegang tot informatie door onderwijs 
  
• voldoende geld om te migreren 

Sleep de juiste fases naar de juiste plek in het model. 

Men wil wel, maar kan niet

Men wil wel en kan ook

Men kan nog wel, maar wil niet meer

Beperkte migratie

Migratiepiek

Afnemende migratie en retourmigratie