7.3 - Stoffen scheiden

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

hst 7.3 "stoffen scheiden"

Op welke drie manieren kun je de gasdruk verhogen?

In eigen woorden:
Wat is het absolute nulpunt?

In eigen woorden:
Hoe reken je om van Kelvin naar Celcius of andersom?

Bekijk de volgende video vanaf

8 minuten en 40 sec

Wat is een mengsel?

Veel stoffen die wij nodig hebben, komen uit de natuur.

Die stoffen vind je meestal niet in zuivere vorm, maar in een mengsel.

Een mengsel bestaat uit verschillende soorten moleculen.

Lucht is een mengsel van meerdere gassen

Beton is een mengsel van water, cement en zand

Extra

Net zoals bij een fase overgang, veranderen de moleculen van een stof niet. Dus de verschillende stoffen in een mengsel behouden dezelfde moleculen. 

Om die verschillende soorten moleculen van elkaar te scheiden gebruik je een scheidingsmethode

Stoffen scheiden

Om stoffen van elkaar te scheiden, gebruik je een scheidingsmethode.

Welke je gebruikt hangt af van de stoffen die in het mengsel aanwezig zijn.

Indampen

Filtreren

Extraheren

Indampen

Na het indampen blijft achter...

1. Het oplosmiddel
2. De oplossing
3. Het mengsel
4. De opgeloste stof

Filtreren

Je giet het mengsel voorzichtig in een filter. De vloeistof (filtraat) gaat door het filter heen en de vaste stof (residu) blijft achter. 

Extraheren

Filtreren gebruik je om een (1) van een (2) te scheiden

1. (1) gas (2) vaste stof
2. (1) vaste stof (2) vloeistof
3. (1) vloeistof (2) gas
4. (1) opgeloste stof (2) vloeistof

Hoe heet de stof wat achter blijft in de filter bij het filtreren?

1. Filtraat
2. Rendement
3. Residu
4. Heeft geen naam

Welke stoffen worden gescheiden bij extraheren?

Zuiveren

Als je een stof gaat zuiveren, ben je eigenlijk de moleculen aan het sorteren. Je zorgt ervoor dat de moleculen van dezelfde soort bij elkaar terechtkomen. Dat sorteren en zuiveren doe je door scheidingsmethodes te gebruiken.

Afbeelding 12

Een mengsel van 3 stoffen

Afbeelding 13 

3 zuivere stoffen

Zuivere stof

In theorie kun je een stof zo ver zuiveren dat je een 100% zuivere stof  overhoudt. Alle moleculen in die stof zijn dan van dezelfde soort.

In praktijk is dat niet haalbaar: er blijven altijd kleine hoeveelheden van andere moleculen achter.

In het dagelijks leven betekent 'zuiver' dat je een stof veilig kunt gebruiken. 

Kraanwater is geen zuivere stof: er zitten opgeloste stoffen in. Toch is het wel 'zuiver drinkwater': je kunt het zonder gevaar drinken.

Leg uit wat een zuivere stof is

Marjolein wil een mengsel van zout en suiker scheiden door met water te extraheren.
Leg uit waarom dat niet gaat lukken

Sjors heeft een mengsel van zand en zout en wil dit scheiden. Hij wil droog zand en zout overhouden. Bedenk hoe Sjors dit kan aanpakken.
Zet de stappen in de juiste volgorde en beschrijf iedere stap gedetailleerd.

Stappenplan: Het mengsel zand en zout scheiden

1. Bij het mengsel voeg je water toe. Het zout lost op en het zand niet.
2. Je hebt nu een mengsel van een vloeistof en een vaste stof: dit ga je filtreren. 
3. Je hebt nu een mengsel van een opgeloste stof en het oplosmiddel: dit ga je indampen.