Hst3_marktgedrag_les3_V5

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Hst3_marktgedrag_les3_V5

Par 3.3 speltheorie deel 1

Agenda les

• Leerdoelen par 3.3
• Herhalen marktkenmerken oligopolie
• Herhalen speltheorie 4vwo levensloop
• Uitleg par 3.3
• Opdracht maken
• Zelf aan de slag

Leerdoelen par 3.3 speltheorie

• Je kunt met behulp van de speltheorie bepalen of zelfbinding geloofwaardig is.
• Je kunt een Nash-evenwicht in een speltheoretische situatie achterhalen met de best response methode.
• Je kunt een (herhaald) simultaan spel onderscheiden van een sequentieel spel.
• Je kunt met behulp van een spelboom vaststellen welke keuze de spelers maken.

Kenmerken oligopolie

• Beperkt aantal aanbieders
  - vier grootste aanbieders samen 70% of hoger
  - duopolie (2 aanbieders)
• Kan homogeen of heterogeen product zijn
• Toetredingsdrempels hoog
  
• Transparatie (hangt af van homogeen of heterogeen product). Hoe groter de verschillen > minder transparant.

Marktgedrag oligopolie

• Prijszetter
• Door hoge toetredingsdrempel zal winst niet zo snel nieuwe toetreders opleveren.
• Prijzenoorlog gevaarlijk instrument in deze markt
• Productdifferentiatie en marketing betere instrumenten om de omzet te verhogen.

> bij onderlinge concurrentie houden ze rekening met elkaars strategie omdat de keuze van de een het resultaat van de ander beïnvloed.

Speltheorie 1.4 levensloop

Spelers: handelen rationeel en streven naar zo goed mogelijk resultaat = pay-off

Pay-off: verwachte opbrengst van een keuze

Dominante Strategie: de strategie die het meest oplevert ongeacht de strategie van een ander.

Nash-evenwicht: in dit evenwicht kunnen spelers hun opbrengst niet verbeteren door alleen zelf van strategie te veranderen. Kan optimaal of sub-optimaal zijn dit evenwicht.

Opdracht 1.16 levensloop

Avanti = rijspeler

Smash= kolomspeler

Dominante strategie Smash is reclame maken want:

• Als Avanti reclame maakt, maakt Smash ook reclame want 300 > 0.
• Als Avanti geen reclame maakt, maakt Smash wel reclame want 600 > 100.
• Dus reclame maken levert Smash de hoogste opbrengst op, ongeacht de gekozen strategie van Avanti.

Het Nash-evenwicht dat ontstaat is beide wel reclame maken (900 ; 300). Het is een Nash-evenwicht omdat beide de opbrengst niet kunnen verhogen door alleen zelf van strategie te veranderen. 

Als Avanti van strategie verandert en kiest voor geen reclame maken, levert dit 400 i.p.v. 900 op.

Als Smash van strategie verandert en kiest voor geen reclame maken, levert dit 0 i.p.v. 300 op.

= OPTIMAAL NASH-EVENWICHT want voor beiden beste uitkomst

Bekennen is de dominante strategie voor Stiletto (rijspeler) want:

• Als Pistolino bekent, kan Stiletto ook beter bekennen want 10 jaar cel is beter dan 22 jaar cel.
• Als Pistolino zwijgt, kan Stiletto ook beter bekennen want 1 jaar cel is beter dan 3 jaar cel.

1Bekennen is de dominante strategie voor Pistolino (kolomspeler) want:

• Als Stiletto bekent, kan Pistolino ook beter bekennen want 10 jaar cel is beter dan 22 jaar cel.
• Als Stiletto zwijgt, kan Pistolino ook beter bekennen want 1 jaar cel is beter dan 3 jaar cel.

Voor beiden is de dominante strategie bekennen. Dat betekent beiden 10 jaar gevangenisstraf. Het Nash-evenwicht is dus bekennen, bekennen (10 ; 10) want ze kunnen hun opbrengst niet verbeteren door zelf van strategie te veranderen.

Als Stiletto van strategie verandert en kiest voor zwijgen, levert dit 22 jaar i.p.v. 10 jaar op (idem voor Pistolino)

Het Nash-evenwicht is sub-optimaal want als ze beiden zwijgen krijgen ze ieder 3 jaar cel en dat is voor beiden gunstiger.

.

NASH-EVENWICHT IS SUBOPTIMAAL > COÖPERATIEF SPELEN

Gevangendilemma

• simultaan spel (dus tegelijk keuze maken)
• beide dominante strategie
• Nash-evenwicht
  sub optimaal 
• Zelfbinding, waarbij speler zich openlijk uitspreekt zich niet aan dominante strategie te houden > resultaat betere pay-off 

Voorbeeld van gevangendilemma bij oligopolie

Sequentieel spel

• Spelers nemen na elkaar de beslissing
• Te analyseren met spelboom of beslisboom.
• Toelichting in volgende video
• Volgende les via best response methode

Opdracht 3.7 maken

Hoe: stil en zelfstandig

Tijd: 7 minuten

Klaar: ga verder met opdracht 3.8

Gaan kort klassikaal bespreken

Uitwerking opdracht 3.7

Opdracht 3.8 maken

Hoe: stil en zelfstandig

Tijd: 7 minuten

Klaar: ga verder met opdracht 3.9

Gaan kort klassikaal bespreken

Uitwerking opdracht 3.8

Zelf aan de slag

• Lees paragraaf 3.3
• Maak opgave 3.7 t/m 3.9