woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Planning:

1. 10 minuten in stilte lezen.

2. Herhaling grammatica woordsoorten.

3. Zelfstandig werken 

Grammatica: Woordsoorten

Elk woord in een zin kan je benoemen

Hoeveel lidwoorden staan er in deze zin:

De vader en het kind zitten in een vliegtuig.

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Lidwoorden

1. De (bepaald lidwoord)
2. Het (bepaald lidwoord)
3. Een (onbepaald lidwoord)
   
   

De vader en het kind zitten in een vliegtuig.

Hoeveel zelfstandige naamwoorden staan er in deze zin:

Een zelfstandig naamwoord verwijst naar een mens, dier, plant, begrip of eigennaam.

1. 2
2. 4
3. 5
4. 6

Zelfstandig naamwoorden

Een zelfstandig naamwoord verwijst naar een mens, dier, plant, begrip of eigennaam. 

Kenmerken:

Meestal staat er een lidwoord voor. 

Meestal kun je er een meervoud van maken. 

Meestal kun je er een verkleinwoord van maken. 

Bijvoeglijk naamwoord

Het bijvoeglijk naamwoord voegt iets bij aan het zelfstandig naamwoord:

De auto - De grijze auto - De kleine, grijze auto - De kleine, vieze, grijze auto- De kleine, vieze, oude, grijze auto

Zij heeft aan hem verkering gevraagd.

Het persoonlijk voornaamwoord is /
de persoonlijke voornaamwoorden zijn...

1. Zij
2. Zij, aan
3. Hem
4. Zij, hem

Persoonlijk voornaamwoord

Ook als meewerkend:

Ik geef aan jou/hem/haar/jullie.

Of als lijdend voorwerp

(wie of wat + onderwerp +gezegde)
Ik zie hen zwaaien.

 hun/hen

Ik geef aan hen een brief (met vz)

Ik geef hun een brief ('zunder' vz)

Ik zie hen op het station (lijdend vw)

Dit is niet jouw mobiel en ook niet van hem, maar het is mijn mobiel.
Welke bezittelijk vnw zie je?

1. jouw
2. jouw, hem
3. jouw, mijn,
4. jouw, hem, mijn

Het bezittelijk voornaamwoord

Het bezittelijk voornaamwoord geeft een bezit aan. Je geeft aan dat iets van iemand is. 

Vervang het woord door 'zijn', dan weet je of het een bezittelijke voornaamwoord is!

Dat is haar verrekijker. --> Dat is zijn verrekijker. --> Haar = bezittelijke voornaamwoord

Bezittelijk voornaamwoord

Ik heb dat altijd al willen kopen.

Benoem in deze zin de zelfstandige werkwoorden (zww)
en de hulpwerkwoorden (hww).

1. heb, willen = hww kopen = zww
2. heb, willen, kopen = zww
3. heb, willen, kopen = hww
4. heb = hww willen, kopen = zww

Benoem de werkwoorden in de volgende zin:

Ik heb dat altijd al willen kopen.

1. heb
2. heb, willen
3. kopen
4. heb, willen, kopen

Welke zin bevat een koppelwerkwoord?

1. Hij krijgt niks voor elkaar.
2. Ik hoef je geld niet.
3. Zij bleef zo onzeker.
4. De wond schrijnt verschrikkelijk.

ZWW, HWW, KWW

Aanwijzend voornaamwoord

DIE en DEZE

(wijst naar 'de' woorden)

DIT en DAT 

(wijst naar 'het'woorden

Hoeveel vragend voornaamwoorden zijn er?

1. 4
2. 6
3. meer dan 6

Wie, wat, welke, wat voor (een)

Bijwoorden: Wanneer, waarom, waarmee, waar, hoe...

Ding, persoon of omschrijving

Onbepaald voornaamwoord

Verwijst niet naar een bepaald persoon of zaak:

men, iemand, niemand, elke, sommige, alle, iedereen, iets, niets

Iedereen heeft geoefend, zodat men straks alles goed kan maken

Hoeveel voorzetsels staan er in deze zin:

Tijdens het feest werd ik aangevallen door de hond die uit zijn kennel was ontsnapt.

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

in, onder, voor, aan, van, boven, onder,,,,,

Tijdens, gedurende, naar, na, bij...

Voegwoorden staan tussen woorden, woordgroepen of hoofdzinnen.

Doordat het regent, komen we te laat.

Omdat ik mij verslapen had, kwam ik te laat.

Het artikel over de regering in de Stentor van afgelopen zaterdag, .... klopte niet.

1. die
2. dat

Betrekkelijk voornaamwoord

heeft betrekking op een woord of woordgroep dat eerder in een zin is benoemd:

DIE, DAT, WIE, WAT

Het kleine meisje .... ik heb helpen oversteken, was heel vrolijk

1. wat
2. dat
3. die
4. deze

Het laatste...ik doe is de hond uitlaten.
Dat is alles ... ik wilde zeggen.

1. dat, dat
2. dat, wat
3. wat, dat
4. wat, wat

Wat gebruik je na:

1. Onbepaalde voornaamwoorden (iets, niets, alles, enige)
2. Na dat of datgene (Dat is wat ik wilde vertellen)
3. Na overtreffende trap ( Het mooiste wat ik heb gezien)
4. Als verwijzing naar een zin die ervoor staat (Hij was heel moe, wat erg vervelend was)

Ontleed de volgende zin:

Van    de    roman    Lord of the Rings     heeft

 Peter Jackson     in Nieuw-Zeeland     een

  prachtige    film    gemaakt.

Ontleed de volgende zin. 

Benoem ook de woordsoorten.

Volgens    Bert    zal    de    wiskundeleraar    

de    hele    volgende    week    afwezig    blijven.

Aan de slag!

Je mag zelf verder oefenen met de woordsoorten, met andere onderdelen van H5 en H6 of aan je literatuurdossier.