Les 28 - 4H - 22/23 - Het ontstaan van de verzorgingsstaat (§ 3.2)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Herhaling: Welke drie waarden horen bij de drie reguleringsmechanismen?

1. Naastenliefde, solidariteit en gelijkheid
2. Gelijkheid, naastenliefde en wederkerigheid
3. Vrijheid, naastenliefde en solidariteit
4. Naastenliefde, vrijheid en respect

markt

overheid

particulier initiatief

Welfare triangle hulp en inkomsten produceren en verdelen

Korte herhaling

Welke reden zou een liberaal (Samuel van Houten) kunnen hebben voor de invoering van een verbod op kinderarbeid in 1874?

Theorie 1: De Swaan

• Industrialisering en arbeidsdeling. Zorgt voor >
• Interdependentie: onontkoombare onderlinge afhankelijkheid in dagelijks leven.  Leidt tot >
• Externe effecten: (negatieve) gevolgen voor indirect getroffenen (b.v: gevolgen van armoede, ziekte)
• Dilemma van collectieve actie: individuele keuzes leiden tot collectieve ongewenste gevolgen (eigenbelang verhindert collectieve belangen)

==> Overheidswetgeving en de verzorgingsstaat: 

1. kan het dilemma van collectieve actie doorbreken

2. kan helpen om externe effecten te verminderen

Theorie 2: 

De arbeidersbeweging

• Omstandigheden van werknemers 
• Eind 19e eeuw ontstaan van vakbonden en politieke partijen voor arbeiders (SDAP / SDB)
• Emancipatie arbeiders: streven naar vastleggen rechten in wetten!
• Vakbonden en politieke partijen streefden ernaar om de rechten van arbeiders in wetgeving vast te leggen.

Theorie 3: 

De Gegoede Burgerij

- Druk vanuit de gegoede burgerij op de overheid voor meer sociale wetgeving

- Niet alleen verschil in arm en rijk, maar ook normen en waarden.

- In de ogen van de gegoede burgerij moesten de arbeiders 'beschaafder' worden: lezen, schrijven, zich goed gedragen... > Verheffen

De uitbouw van de verzorgingsstaat

Latere sociale wetgeving: de Ziektewet (1930), de Noodwet van Willem Drees (1947) en de Algemene Ouderdomswet (AOW, 1957). Andere belangrijke wetten waren de Algemene Kinderbijslagwet (AKW, 1941), de Algemene Bijstandwet (1956) en de Arbowet (1980).

De laatste jaren neemt het aantal datacenters en distributiecentra toe in Nederland. Er wordt ook wel gesproken van 'verdozing'. Sommigen beklagen zich hierover. Ook de plaatsing van windturbines stuit nogal eens op weerstand.

Is het een taak van de overheid om het landschap 'mooi' te houden?

1. Ja
2. Nee

Maken: Huiswerk (§ 3.2) + KAVV-aantekening

Wanneer af: vrijdag 17 feb.

Lees het artikel

• Ga naar het artikel (zie Teams)
  
• Lees het stuk in stilte
  
• Zorg dat je straks kunt uitleggen waar het artikel over gaat

Leg in je eigen woorden uit waar het artikel over gaat.

Leg uit waarom het moeilijk is om een sociaal minimum vast te stellen.

Is een abonnement op een streamingdienst noodzakelijk? Zou iedereen dat moeten kunnen betalen?

1. Ja
2. Nee

Lezen: (§ 3.3)

• In stilte