4. opgepakt en dan

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

9.4 opgepakt en dan?

Wie weet het nog?

- anomietheorie

- bindingstheorie

- rationele keuze theorie

- etiketten theorie

- neutraliseringtheorie

Leerdoelen deze les

-Je kan 3 bevoegdheden benoemen van de politie.

-Je kan de 3 mogelijkheden benoemen die een officier van justitie kan gebruiken adhv een proces-verbaal.

-Je kan je mening vormen over de tegenstelling                  vrijheid-veiligheid en punten van beide kanten afwegen.

Een verdachte

Verdachte: iemand van wie de politie denkt dat hij iets strafbaars heeft gedaan.

De verdachte is de persoon die de politie bij een misdrijf als eerste probeert te vinden.

VB: De verdachte - Jos B.

Zaak Nicky Verstappen:

- Vermoeden van schuld.

- Onschuldig tot het tegendeel is bewezen.

- Privacy (B. en zwarte balk)

Wat mag de politie?

• Je fouilleren
• Je arresteren
• Je huis doorzoeken.

Maar de politie mag die alleen doen als je verdachte bent.

Fouilleren

• Bij een preventieve fouilleeractie.
  
• Als je bent aangehouden: om te kijken of je geen wapens bij je hebt.
  
• Als je bent aangehouden omdat je geen ID wilde tonen: om te kijken of je een ID bij je hebt. 
• Als de politie aanwijzingen heeft dat je wapens/drugs bij je hebt.
  
• Op Schiphol: altijd.

Arresteren

• Als je op heterdaad betrapt bent;
• Dat kan op je werk, thuis of na een brief van de politie zijn;
• Je wordt dan meegenomen naar het politiebureau voor verhoor;
• De politie mag je maximaal 9 uur vasthouden op het politiebureau (dit kan door allemaal regelingen langer worden).

Huis doorzoeking

• Mag alleen met een huiszoekingsbevel;
• is bedoeld om bewijsmateriaal te verzamelen.

voorbeeld van dilemma:Aanhouding mitch Henriquez

"Wij hebben naar eer en geweten gehandeld. Wij zijn geen racisten, wij zijn politieagenten", zei agent DH01 op de eerste dag van het hoger beroep in de zaak-Mitch Henriquez. De agenten DH01 en DH02, zoals ze in het proces worden genoemd, worden verdacht van doodslag.

Henriquez overleed bijna vier jaar geleden na een hardhandige arrestatie in het Haagse Zuiderpark. De twee agenten die betrokken waren bij de aanhouding zijn veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf van een half jaar. 

Proces verbaal

Als de politie klaar is met het onderzoek wordt er een proces verbaal geschreven. Dit is een speciaal politieverslag over het misdrijf en de verdachte. Dit wordt altijd in je dossier gestopt.

Straf  voor iemand tussen de 12 en 18 jaar bij een licht misdrijf. Je komt dan niet voor de rechter en krijgt dus geen strafblad. Een straf van Halt heeft vaak direct te maken met het misdrijf.

Officier van justitie

Als het een zwaarder misdrijf is dan gaat het proces verbaal naar de officier van justitie en die beslist wat  er met de verdachte gaat gebeuren. Hij heeft drie mogelijkheden.

• Seponeren
• Schikking
• Vervolgen

Seponeren

Seponeren betekent dat de verdachte niet voor de rechter komt en geen straf krijgt. 

Seponeren gebeurt meestal als politie te weinig bewijs heeft of als het om een klein misdrijf gaat. Of als de dader al genoeg gestraft is (ontslagen, van school gestuurd). 

Schikking

De officier van justitie kan zelf een straf opleggen; een strafbeschikking. Bijvoorbeeld een boete of taakstraf. Ook dan hoeft de verdachte niet voor de rechter te komen. Dit gebeurt alleen bij lichte misdrijven (bijvoorbeeld muren bekladden, belastingontduiking)

Vervolgen

Als het bewijs toereikend genoeg is kan de officier van justitie overgaan tot vervolgen van de verdachte. Dat houdt in dat de verdachte voor de rechter moet verschijnen en de rechter beslist of de verdachte schuldig is en welke straf hij/zij krijgt.

Bijzondere maatregelen van de politie

Soms mag de politie bijzondere maatregelen nemen om criminaliteit aan te pakken.

•  Iemand oppakken voordat hij iets strafbaars heeft gedaan (relschoppers)
• of een hele buurt afluisteren, als daar mogelijk een terreurverdachte verblijft.

Rond deze maatregelen is vaak veel discussie; je ontneemt mensen hun vrijheid terwijl ze nog niks gedaan hebben.

Vraag: Mogen de rechten van de burgers 'even' vergeten worden voor de veiligheid van anderen?