Massacultuur week 2 sterren en idolen 22/23

• Kunst Algemeen
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

MASSACULTUUR

H2: Sterren en idolen

Wat moet je weten?

Sterren en idolen

• Welke mechanismen zitten achter opkomst van de sterren
  
• Kunststromingen: Abstract expressionisme-Pop Art-Hyperrealisme 
• Postmodernisme

Hoe wordt je beroemd?

Media kunnen sterren maken en breken. Einde jaren 80 zijn acteurs en zangers in de VS steeds minder bereid zich open te stellen voor de media. Ze trekken zich terug en dat is een uitdaging voor de paparazzi. Men vindt nieuwe sterren in fotomodellen en topsporters. Tegenwoordig kun je ook beroemd worden als vlogger, influenceer of met een leuke podcast. Een vlog is een persoonlijk verhaal van dagelijkse belevenissen vastgelegd op video en verspreid via youtube. Je kunt hiermee veel geld verdienen door de advertenties. Geluk speelt ook een rol bij beroemd worden. Davina Michelle is daar een goed voorbeeld van. Pink zag haar cover op youtube en werd een sprinkplank. 

Sterren en idolen

Identificatie - fans moeten zich kunnen herkennen - boy or girl next door principe - iedereen kan beroemd worden

Imago - ideaalbeeld vasthouden -James Dean - Madonna -Lady Gaga

Mythevorming - Sterren hebben media nodig en omgekeerd - vroeg overlijden bevordert mythevorming

Macht van de media - media kunnen sterren maken en breken -

Met de komst van de massamedia heeft het sterrendom een vlucht genomen. Pas vanaf de 19e eeuw komt de superster op gang. Een wereldster is Sarah Bernhardt, vaak vastgelegd door sterrenfotograaf Nadar. Danser Nijinsky van Les Ballet Russes geniet ook internationale bekendheid. Succes is vluchtig en slechts de roem van een enkeling blijft. Fans willen een girl/boy next door als idool. Anyone can be a star. Talentenjachten spelen hier op in. Fans hebben een ideaalbeeld van een idool en het is van belang om dat imago vast te houden. Dan ben je verkoopbaar. Zo liet James Dean zijn imago samenvallen met zijn rol. Hij gedraagt zich in het openbaar net zo rebels als in zijn films. Beyoncé weet de media uitstekend te bespelen. Een boegbeeld voor de sterke vrouw met scherpe teksten die een breed publiek aanspreken met een eigentijds geluid, geweldige shows en choreografie en sexy imago.

Lady Gaga heeft ook een imago om zichzelf gecreeërd. Haar inspirator is Warhol (Haus of Gaga werkplaats). Ze zet social media slim in, activiste en niet vies van provocerende statements. Gaga is echt postmodern vanwege haar eclectische aanpak, ze leent uit alle stijlen en periodes.

De relatie met de media is sterk, ze hebben elkaar nodig voor hun succes. De media wordt gebruikt om een mythe neer te zetten. Deze wordt versterkt door sterren die horen bij de ‘club van 27’.

Welke media (en hoe) hebben bijgedragen aan de sterrenstatus van kunstenaars en performers?

Johnson, Jones, Hendrix, Joplin, Morrisson, Cobain, Winehouse

Mythevorming: De club van 27: deze muzikanten overleden alle op 27 jarige leeftijd onder mysterieuze omstandigheden.

Mythevorming. De club van 27, deze populaire musici sterven onder soms raadselachtige omstandigheden op hun 27e levensjaar en maakt ze daardoor nog populairder.

Robert Johnson (blues)

Brian Jones

Jimi Hendrix

Janis Joplin

Jim Morrison

Kurt Kobain

Amy Winehouse

Ed van der Elsken

fotografie draagt bij aan status sterren en wordt een populaire kunstvorm. Andersom werkt het ook

Een aantal Nederlandse kunstenaars breekt internationaal door. Ed van der Elsken met foto's van studenten, kunstenaars, straatleven (gewone mensen) die documentair (niet geposeerd) zijn

Anton Corbijn

Anton Corbijn wordt populair onder popmuzikanten. Korrelige zwart wit foto's met grote contrasten zijn zijn kenmerk

Erwin Olaf

Begonnen als documentair fotograaf maar beroemd geworden met geënsceneerde fotografie. Heel veel aandacht voor kleding, belichting, decor en pose. En bewust zoeken naar shockeffect.

Seriematig: Royal Blood (Lady D en Jackie Kennedy)

Maakt inmiddels statieportretten van de koninklijke familie

Alfred Hitchcock

Master of suspense, uitvinder van de thriller en drukt daarmee groot stempel op de na-oorlogse film. Puur amusement zonder boodschap. 

Hij is de maker van de eerste thrillers na WOII. Hanteert een vaste formule waarin de kijker meer weet dan de onschuldige onwetende hoofdpersoon. Veel seksuele verwijzingen en er zit vaak een sterke blonde jonge vrouw in. Films als puur amusement zonder engagement of boodschap. Zeer succesvol. Beroemd is de film Psycho waarin hij de traditionele vertelstructuur van Hollywood (aristotelische dramastructuur) onderuit haalt. 

Bekendste is Psycho, zelf gefinancierd dus in zwart wit want was goedkoper. Hij laat hoofdpersonage na 30 minuten vermoorden en laat daarmee klassieke verhaallijn los.

Hij toont het geweld nooit maar suggereert het door slimme montage en opzwepende muziek.

Tekenaar Walt Disney wordt wereldberoemd met zijn animatiestudio.

Strips, films, pretparken maken de Disneyfiguren wereldberoemd

En in 1955 opent eerste amusementspark in California. Het laat het publiek ontstnappen aan de werkelijkheid. Een geconstrueerde droomwereld.

Walt Disney maakt animatiefilms groot. In 1940 werken al meer dan 1000 man in zijn tekenstudio. 

Wat is Haute Couture?

Haute couture

Deze mode voor de elite is ontstaan in de tweede helft van de negentiende eeuw en pas in de twintigste eeuw zien we beroemde ontwerpers zoals Coco Chanel. 

Pas in de 20e eeuw ontstaan er beroemde ontwerpers. Een van de eerste is Coco Chanel, ze gebruikt filmsterren in haute couture als visitekaartje. Haute Couture is mode voor de elite ontstaan in de tweede helft van de 19e eeuw. Dure materialen, tijdrovende technieken en elk exemplaar is uniek. Na WOII komen er meer modehuizen in Parijs waaronder Dior. Veroorzaakt een revolutie met weelderige vrouwelijke mode met meters stof. Er ontstaan jaarlijkse shows.  

Leg uit hoe haute couture onderdeel wordt van de massacultuur.

Rythm and Blues is de muziek geworteld in de zwarte cultuur van de VS. Bill Haley’s Rock Around the Clock past er goed bij. Het tieneridool van de jaren 50 is Elvis Presley. Hij verbindt in zijn muziek rock-‘n-roll met rhythm-and-blues. Niet alleen zijn muziek slaat aan, ook zijn uiterlijk en sensuele danspassen zijn erg populair en worden door de jeugd overgenomen. In de haren 60 worden The Beatles ontdekt. Ze krijgen van hun manager een nieuw imago waarmee ze zich onderscheiden. Ze introduceren in 1962 een nieuw soort muziek die een enorme rage wordt. Voor het eerst schrijft een groep nu eigen muziek en teksten. Ze gebruiken de songstructuur uit de jazz van de jaren 30 en maken daarmee de klassieke structuur voor een popliedje. Er ontstaat een Beatlemania. Voor het eerst is een langspeelplaat Sgt. Peppers een totaalconcept en geen verzameling losse liedjes. De plaat en hoes vertegenwoordigen de nieuwe tijdsgeest van the age of Aquarius. 

voorbeelden

https://artsandculture.google.com/entity/abstract-expressionisme/m012yb9?categoryId=art-movement

Men gaat op zoek naar nieuwe uitdrukkingsmiddelen aangezien de traditionele realistische kunst europa niet veel goed heeft gebracht. Een groep Amerikaanse kunstenaars maakt abstracte werken onder de noemer abstract expressionisme. Werken waarin geen verwijzing naar de zichtbare werkelijkheid te zien is. Het is een stijl die voortborduurd op het expressionisme en de abstractie uit de eerste helft van de 20e eeuw. Lid zijn Rothko, Pollock, Newman, de Kooning. Het valt uiteen in de actionpainters en de colourfieldpainters. Het proces van maken versus grote gekleurde vlakken. De ervaring van het kijken en de daarbij gevoelde emotie is belangrijk. Hoge waardering door naoorlogse elite. 

uitleg filmpje (en)

https://www.youtube.com/watch?v=DhEyoDCTSDQ

voorbeelden

https://artsandculture.google.com/entity/popart/m0q4mn?categoryId=art-movement

Pop-art

Kunst maakt gebruik van beelden uit de populaire consumptiemaatschappij. Ze zetten zich af tegen het abstract expressionisme en toenemende abstrahering in de kunst. Vaak een ironische ondertoon waarmee de kunstenaar commentaar levert op de leegte van de consumptiemaatschappij. De vergroting van voorwerpen en voorstelling werkt vaak vervreemdend. Door onderwerpkeuze en door toegankelijkheid van de voorstellingen hoort het bij de massacultuur. Warhol, zet de norm wat betreft esthetica onder druk. Alles kan model staan voor zijn kunst. Uniciteit is voor hem geen kenmerk van kunst. Hij experimenteert ook met film en muziek. Hij heeft ook zijn eigen factory waar zeefdrukken in serie worden geproduceerd.

popart en hyperrealisme reageren tegen abstract expressionisme. Ze leggen juist een link met de werkelijkheid van de massa. 

Bekijk dit kunstwerk van Robert Rauschenberg goed. Benoem een aantal aspecten van de voorstelling die te maken hebben met de jaren '60

HYPERREALISME

Hyperrealisme is de opvolger van pop-art in de jaren 70. Een fotografisch nauwkeurige weergave van de werkelijkheid

-Vergroten onderwerpen sterk uit

-Schilderen of maken beelden heel vakkundig

( afstandelijk)

-Gedetailleerd, fotografisch

-Geen emotie of inhoud maar virtuoze techniek

-scherpte diepte

KENMERKEN

RICHARD ESTES: Spiegeleffect met zoveel precisie weergeven dat het vervreemdend werkt

Duane Hanson

- kritisch commentaar op consumptiemaatschappij-Antihelden i.p.v. succesvolle mensen, sterren of helden.

-The American dream komt niet voor  iedereen uit

De stroming is een protest tegen de american dream en Duane Hanson laat deze keerzijde zijn in zijn sculpturen. Hij toont het resultaat van de dwang die uitgaat van de consumtiemaatschappij. Het zijn levensechte beelden van stereotype amerikanen. Ron Mueck maakt ook hyperreaistische beelden maar speelt met formaat. Het werkt vervreemdend. Zijn beelden zijn heel personlijk en zeggen iets over de betrokkenheid van de kunstenaar. Dit is anders dan bij de pop-art. 

Ron Mueck vergroot zijn onderwerpen om je extra bewust te maken van alle kleine details

 Oud echtpaar op een bank is een werk uit 1994 van de Amerikaanse kunstenaar Duane Hanson. De beelden zijn afgietsels in kunsthars van echte mensen uit de directe omgeving van Hanson. Hanson wil dat zijn werk er zo realistisch mogelijk uitziet.
Noem drie aspecten waardoor een realistisch effect wordt bereikt.

Hanson is bekend geworden met dit soort hyperrealistische beelden van gewone Amerikanen. Zijn figuren zijn afbeeldingen van mensen die geslaagd zijn in het leven en ‘the American dream’ hebben gerealiseerd. Vaak maken ze een wat neerslachtige indruk.
Waardoor maakt Oud echtpaar op een bank een wat neerslachtige indruk?