Cultuur is alles?!

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3

CULTUUR

Begin met de vraag: waar hebben we het de vorige les over gehad? 

Laat leerlingen benoemen:

- samenleving/maatschappij

- sociale omgeving

- identiteit

- regels en wetten

- sociaal wezen

- etc.

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...kan je uitleggen wat (dominante) cultuur betekent.

...kan je uitleggen wat waarden en normen zijn. 

...kan je kenmerken benoemen waaraan je een cultuur herkent. 

...kan je op een foto herkennen en uitleggen om welke cultuur het gaat. 

Cultuur is alles?!

Ja, want alles wat mensen maken en doen valt onder cultuur. 

Cultuur is dus een verzamelnaam voor alle normen, waarden en gewoonten die mensen in een bepaalde groep of samenleving met elkaar delen.

cultuur

Verzamelnaam voor alle normen, waarden en gewoonten die mensen in een bepaalde groep of samenleving met elkaar delen.

normen

Regels over hoe jij en anderen zich moeten gedragen.

waarden

Principes die je belangrijk vindt in het leven. Deze kan je meestal uitleggen in één woord: vrijheid, gezondheid, eerlijkheid, etc. 

gewoonten

Gedrag dat we dagelijks en automatisch doen, zonder dat je daarbij hoeft na te denken. Zoals; achteraan in de rij aansluiten.

Wat zijn waarden?

Waarden zijn principes die mensen belangrijk vinden in hun leven. Je kan deze meestal in één woord omschrijven.

waarden

Dingen die je belangrijk en waardevol vindt in je leven. Deze kan je meestal in één woord omschrijven. (Zie ook volgende dia.)

Beleefdheid 

Eerlijkheid

Respect 

Gastvrijheid

Gelijkheid

Netheid

Trouw

Veiligheid

Voorzichtigheid

Vriendelijkheid

Vrijheid

Rechtvaardigheid

Betrokkenheid

Dankbaarheid

Zelfstandigheid

Plezier

Vernieuwing

Schoonheid

Erkenning

Humor

Welke drie waarden vind jij het belangrijkste?

Wat zijn normen?

Normen zijn regels over hoe jij en anderen zich moeten gedragen. 

NORMEN HOREN ALTIJD BIJ EEN WAARDE!!!

normen

Regels over hoe mensen zich moeten gedragen. 

Waarde	Norm
Familie	"Je zorgt voor je ouders als ze dat zelf niet meer kunnen."
Status	"Ik vind het belangrijk om veel geld te verdienen."
Vrijheid	"Iedereen moet vrij zijn om te geloven wat hij/zij wil."
Gezondheid	"Ik sport drie keer per week om fit te blijven."
Discipline	"Ik zorg dat ik altijd mijn huiswerk heb gemaakt."

Welke norm hoort bij welke waarde?

Waarde	Norm
Veiligheid
Respect
Plezier
Gelijkheid
Liefde
Gastvrijheid

"Ik hou 1,5 meter afstand van mensen."

"Ik beledig mensen niet op social media."

"Ik heb recht op ontspanning."

"Mannen en vrouwen moeten hetzelfde verdienen."

"Ik mag trouwen met wie ik wil."

"Ik geef mijn gasten een koekje bij de koffie."

Kenmerken van cultuur

De taal die we spreken, de kleren die we dragen, het eten dat we bereiden, hoe we ons huis inrichten en de muziek die er gespeeld wordt zijn allemaal kenmerken van een cultuur.

Een cultuur verschilt dus per plaats. Niet overal spreken mensen dezelfde taal, dragen ze dezelfde kleding, etc. 

cultuur

Verzamelnaam voor alle normen, waarden en gewoonten die mensen in een bepaalde groep of samenleving met elkaar delen.

Leg uit dat cultuur niet overal ter wereld hetzelfde is.

Dominante cultuur

Een cultuur die alom aanwezig is noemen we een dominante cultuur. Je ziet het overal terug in de samenleving. De meeste mensen in die samenleving hebben dezelfde cultuur. 

dominante cultuur

Alle normen, waarden en gewoonten van de meeste mensen in een land. 

01:33

Welk vraagstuk staat in deze video centraal?

1. Wat is de Nederlandse identiteit?
2. Breken de dijken door?
3. Wat is de identiteit van je leven?
4. Hoe ging B-BRAVE uit elkaar?

01:48

Noem minimaal twee waarden die genoemd werden.

03:29

Het invoeren van de sharia is een voorbeeld van een ...

1. waarde
2. norm

05:00

Welke waarde hoort bij 'geen afval op straat gooien'?

1. Rechtvaardigheid
2. Hygiëne
3. Milieubewust
4. Geduld

05:36

Dit tegeltje is een voorbeeld van een ...

1. waarde
2. norm

07:52

Welke waarden zijn volgens het CDA het belangrijkst?

1. Joods-christelijk en gelijkwaardigheid
2. Joods-christelijk en het volkslied
3. Gelijkwaardigheid en het volkslied
4. Positie van de vrouw en het volkslied

09:26

Welke waarde ontbrak in het land waar Gert-Jan Segers 7 jaar gewoond heeft?

1. Egypte
2. Gelijkwaardigheid
3. Humor
4. Vrijheid

15:00

Welke waarde vindt Arjan Lubach belangrijk in zijn programma?

1. Humor
2. Meer patatzakken op straat
3. Betrouwbaarheid
4. Liefde

Terugkoppeling aan de leerling: wat ervaar jij als typisch Nederlands?

> koppel dit aan de normen en waarden?

Dominante cultuur van Nederland

Sommige dingen zijn dus typisch voor de Nederlandse cultuur:

• De kaas en de klompen;
• De tulpen en de molens;
  
• Hoe wijken gebouwd worden;
• Het tijdstip waarop er gegeten wordt;
• Het vieren van het Sinterklaasfeest;
• Het hebben van vrijheid van meningsuiting;
• En nog veel meer...

Op welke manier voel jij je verbonden met de Nederlandse cultuur?

Wat is een dominante cultuur?

1. De cultuur van de minste mensen in een land.
2. De cultuur van de meeste mensen in een land.
3. De cultuur van dominante mensen in een land.
4. De cultuur van Egypte.

Eerlijkheid is een voorbeeld van een ...

1. waarde
2. norm

Wat hoort niet bij cultuur?

1. Waarden
2. Geruchten
3. Gewoonten
4. Normen

Een norm is ...

1. Een regel.
2. Iets wat jij belangrijk vindt.
3. Iets dat jij gewoon vindt.
4. normaal doen.

Welke cultuur herken je op de afbeelding?

Welke cultuur herken je op de afbeelding?

Welke cultuur herken je op de afbeelding?

Welke cultuur herken je op de afbeelding?

Welke cultuur herken je op de afbeelding?

Schrijf drie dingen op die je deze les hebt geleerd.