Ziekenhuis les 4 MDL deel 2; Gezondheidsrecht

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Misstanden in de zorg / wet en regelgeving.

Leerdoelen Gezondheidsrecht

• Je kunt het doel beschrijven van wetten die veel in de zorg worden gebruikt zoals: WLZ, WMO, jeugdwet, zorgverzekeringswet, PGB, WGBO, WKKGZ, WZD, WVGGZ, Arbo- wet ertc.
• Je kunt vertellen wat de beroepscode voor verpleegkundigen inhoudt, wat de relatie is met wetgeving en hoe je hier naar moet handelen.
  
• Je kunt benoemen wat misstanden in de zorg zijn.

Mag dit, casus?

Je hebt late dienst in het ziekenhuis op de afdeling chirurgie. Hier ligt een verwarde vrouw. Zij is opgenomen vanwege buikklachten en ernstig braken. Die middag is er een hevel (sonde) ingebracht. Mevrouw trekt die sonde er steeds uit. Je besluit om haar handen te fixeren aan het bed zodat ze de sonde er niet meer uit kan trekken en ze in ieder geval voeding binnen krijgt. (Licht je antwoord uitvoerig toe, raadpleeg ook de bijbehorende wetten en richtlijnen)

Antwoord: Mag niet!

• Je mag niet zelf beslissen en uitvoeren. 
  
• Je hebt toestemming nodig van de eerste contactpersoon van de patiënt en van de arts. Ook kijk je in het “fixatieprotocol” van het ziekenhuis
  
•  Fixatie valt onder “vrijheid beperkende maatregelen” en is onderdeel van de wet BOPZ ( toegesneden op psychiatrische cliënten) Daarom zijn er 2 nieuwe wetten:
  

   1) Wet zorg en dwang

   2) Wet verplichtte GGZ;    Psychiatrische patiënten.

Wat is de Grondwet? Waaruit bestaat die?

Antwoord: Grondwet is .....

Fundament van Nederlandse rechtsstaat.

Basisregels waar elke inwoner van Nederland zich aan moet houden.

Bestaat uit: 

1. Grondrechten.

2. Staatsinstelling en functioneren: Regering, Staten generaal        (1e en 2e kamer)- maken wetgeving.

https:

Welke grondrechten zijn belangrijk voor de gezondheidszorg? Noem er 2.

Antwoord:

Belangrijke grondrechten voor de gezondheidszorg zijn:

Artikel 10: Het recht op privacy

Artikel 11: De onschendbaarheid van het lichaam (hieronder valt ook het recht op zelfbeschikking) 

Zelfbeschikkingsrecht

• ledereen mag zelf beslissen wat er met zijn leven gebeurt

• Beperking hierbij is wanneer iemand niet tot een redelijke afweging van zijn belangen kan komen door een geestelijke stoornis, bewusteloosheid of jeugdige leeftijd.

Wanneer is er ernstig nadeel voor de patiënt? 

De cliënt brengt zichzelf of anderen in levensgevaar.

 De cliënt brengt ernstig lichamelijk letsel toe.

 De cliënt brengt ernstig psychische, materiële, 

immateriële of financiële schade toe.

 De veiligheid van de cliënt wordt bedreigd.

 Cliënt roept met hinderlijk gedrag de agressie van anderen op.

 De algemene veiligheid van personen of goederen is in gevaar.

Geen recht op privacy/ zelfbeschikking

Bepaalde ziektes:

• Tyfus, pest, polio, rabiës en pokken 
  

- Verplicht af te zonderen en verplegen

• Wanneer arts gedwongen is de naam van de patiënt door te geven
• Dubbele doorbraakbepaling
  

- Zowel op het recht op privacy als de geheimhoudingsplicht

• Wegenverkeerswet 
  

- bijv. blaastest (alcohol) 

Over de 2 grondrechten voor de gezondheidszorg

Zelfbeschikkingsrecht: iemand mag zelf beslissen wat er met zijn leven gebeurd.

- Onschendbaarheid van het lichaam: Het is verboden om iemand onder dwang of drang een medische behandeling te laten ondergaan.

-Privacy: Bescherming persoonlijke levenssfeer.

-Geheimhoudingsplicht.

wat is de Beroepscode?

Antwoord: 

Beroepscode is een leidraad!!!

Waarden en normen van beroepsgroep;

hoe oefen je je beroep als verplk (VIG) uit en wat mag een zorgvrager, mantelzorger, zorgverlener, zorgaanbieder, samenleving van jou verwachten.

https://www.nursing.nl/PageFiles/13935/001_1420709885774.pdf

Huidige wetgeving voor gezondheidszorg

AWBZ

WGBO      WKCZ      PGB       Zorgverzekeringswet

Kwaliteitswet        BOPZ        Jeugdwet

 WMO       WET BIG      Wet verplichte GGZ

WKKGZ        Wet zorg en dwang

 Arbo-wetgeving

Wet BIG

Kwaliteitswet:

- Zorgvrager beschermen tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen.

- Bevordering kwaliteit van beroepsuitoefening.

Bevoegd?

Bekwaam?

Voorbehouden handelingen?

Risicovolle handelingen?

Functionele zelfstandigheid?

Wat betekenen de begrippen: Bevoegd, bekwaam, voorbehouden handeling, risicovolle handeling en functioneel zelfstandig?

Strafrecht

Klacht over jou? 

Tuchtrecht:

Het tuchtcollege kijkt wat de beroepscode zegt om te bepalen wat volgens de beroepsgroep de norm is voor het handelen en gedrag van verpleegkundigen.

WGBO

Sinds: 1-4-1995

Doel: rechten en plichten van patiënt in relatie tot hulpverlener, versterken van rechtspositie.

Patiënt:

- Informatierecht

- Recht om zorg te weigeren; informed consent

- Privacy recht

- Recht op inzage in dossier

- Recht op geheimhouding

(Wet bescherming persoonsgegevens = WBP)

Bekijk deze link: 

ARBO wetgeving

Sinds 1990, Ter bevordering van veiligheid, gezondheid en welzijn (nieuwe wet 2017).

Zorgplicht werkgever:

-Organisatie van werk

-Inrichting werkplek

-Bepaling productie en werkmethoden

WKKGZ= wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg

Was Kwaliteitswet en Wet klachtenrecht cliënten zorg sector

Doel:

Openheid over klachten en ongewenste gebeurtenissen en er van leren om zo gezamenlijk de zorg te verbeteren

Wat is de BOPZ? En door wat is deze vervangen?

BOPZ (vrijheidsbeperking bij opname) = oud

Doel:

- Bescherming voor cliënten die niet(willen) instemmen met een opname in een instelling.

- Voorwaarden en rechten staan beschreven.

Toegesneden op psychiatrische cliënten, daarom 2 nieuwe wetten:

Sinds januari 2020:

1. Wet zorg en dwang; cliënten met verstandelijke beperking en dementie.

2. Wet verplichtte GGZ; psychiatrische cliënten

Uitgangspunt:

Onvrijwillige zorg, dwang zoveel mogelijk beperken, nee tenzij…

Vrijheidsbeperkende maatregelen 

(Wet Zorg en Dwang)

= alle maatregelen (fysiek en verbaal) die de vrijheid van de cliënten beperken.

• Dit zijn risicovolle handelingen (wet BIG)
  

Kun je voorbeelden noemen uit de praktijk waarbij de Wet Zorg en Dwang is toegepast?

Voorbeelden

Bedhekken omhoog, onrustbanden, medicijnen verstoppen, domotica, onder dwang toedienen van voeding of vocht, voordeur op slot, rolstoel op rem, beperkende huisregels, bed in woonkamer, afsluiten gastoevoer, rolstoelblad, psychofarmaca enz.

Kwaliteitscriteria uit Wet Zorg en Dwang voor gebruik van maatregelen

1. De situatie is geanalyseerd.
   
2. De maatregel is vastgesteld na overleg met cliënt, omgeving, specifieke deskundigen en relevante disciplines.
   
3. Er is aantoonbaar gezocht naar alternatieven.
   
4. De maatregelen voldoen aan de criteria van proportionaliteit, subsidiariteit en effectiviteit.
   
5. Er zijn acties ondernomen om herhaling te voorkomen; de maatregel wordt geëvalueerd. Zware maatregelen of maatregelen bij kinderen worden sneller geëvalueerd.
   

Er is een rapportage en verantwoording vastgelegd in het zorgplan

Stappenplan inzet vrijheidsbeperkende maatregelen

Stap 1. Constateren van gevaar of risico

Stap 2. Voorbereiden van een besluit: minst ingrijpende maatregel

Stap 3. Toestemming vragen aan de cliënt/vertegenwoordiger; afspraken vast leggen

Stap 4. Toepassen van de gekozen interventie

Stap 5. Evaluatie, alle stappen opnieuw doorlopen.

AVG sinds mei 2018

Let op openstaande computerschermen.

Persoonsgegevens/foto's die herleiden naar een persoon.

Gedetailleerde informatie over iemands gezondheid.

Op Europees niveau zijn regels opgesteld voor het beschermen van peroonsgegevens.

Deze staan o.a. in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en in de WGBO.

Geheimhoudingsplicht

• Ligt vast in de beroepswetgeving ;"het Wetboek van Strafrecht".
• Door de komst van de WGBO  is de geheimhoudingsplicht automatisch deel uit  gaan maken van de behandelings-overeenkomst tussen patiënt en hulpverlener
  
• Belofte tot geheimhouding bij diplomering
  

Verschoningsrecht

Het recht van een getuige om te weigeren antwoord te geven op vragen, die door een rechter aan hem of haar worden gesteld.

Vragen?