De Stijl | Bauhaus

• Tekenen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

De stijl / Bauhaus

Begrippen: 

"zuivere" kunst

persoonlijk handschrift

abstracte kunst

asymmetrisch

horizontaal/verticaal

interieur/exterieur

principe leerling-gezel-meester

ambacht / design

vliesgevel

De Stijl

Begin 20e eeuw

De Stijlgroep streefde naar een nieuwe universele vormgeving in architectuur, toegepaste vormgeving en beeldende kunst. Geen emotie, geen decoratie, geen expressiviteit maar puur vorm.  'Vorm volgt functie.' Abstracte, geometrische vormen.

Mondriaan beperkte zich tot rechte lijnen en primaire kleuren en niet-kleuren. Waarom?

1. omdat rood zijn lievelingskeur was
2. om een abstract werk te maken zonder emoties
3. om een harmonisch werk te maken, de wereld had behoeft aan evenwicht
4. om zijn emoties in banen te leiden

Welke vormgevingskenmerken zorgen voor eenheid tussen de typografie en het beeld onder de titel?
Noem vier aspecten.

- Kleurcontrast: licht-donker contrast in zwart-wit

- Ordening: Compositie in horizontaal en verticaal.

- Vormen: Keuze voor rechthoekige (samengestelde) vormen).

- Ruimte: Geen diepte of ruimtesuggestie.

Wat hield de nieuwe beeldtaal in voor leden van De Stijl?
Welke hoort er niet bij?

1. Gebruik van horizontale en verticale lijnen en vlakken.
2. Streven naar 'zuivere kunst'
3. Rust, orde en harmonie
4. Geen persoonlijke inbreng

Welk vormgevingscontrast paste Mondriaan niet toe in Compositie met rood, geel, blauw en zwart?

1. Kleur-tegen-kleurcontrast
2. Contrast in richtingen (verticaal – horizontaal).
3. A-symmetrisch contrast
4. Licht-donkercontrast

Op welke manier weet Mondriaan aan de ene kant harmonie en aan de andere kant spanning weet te bereiken in dit werk?

Spanning:

- Door asymmetrie in de compositie.

- Niet alle horizontale en verticale lijnen lopen door tot de beeldrand.

- Kleurvlakken staan verspreid op in de compositie.

Evenwicht en harmonie:

- De compositie is gevoelsmatig zo geordend dat de zwaarte van het rode vlak linksboven

in evenwicht gebracht wordt door de vlakken rechtsonder.

bauhaus

postimpressionisme

kubisme

de stijl

Rietveld Schröderhuis, Nederland

Afbeelding 1

In 1919 werd Rietveld lid van De Stijl. In 1923 schilderde hij zijn leunstoel in de kenmerkende 'Stijl-kleuren', waaraan de leunstoel de naam roodblauwe stoel te danken heeft. De schilders van De Stijl reduceerden hun kleurenpalet tot de primaire kleuren en de niet-kleuren grijs, zwart en wit.

Bauhaus 1919-1933

Small Ship Building Game: Alma Siedhoff-Buscher, 1923

Bauhaus

1919 - 1933

Samensmelting van kunst, ambacht
& techniek 

Zakelijke vormgeving

Het Bauhaus

Ook de leden van kunstenaarsgroep Bauhaus hadden idealen om de wereld beter te maken. In 1919 stichtte Walter Gropius in het Duitse Weimar een rijksschool voor architecten, kunstenaars en industrieel ontwerpers, waar moderne, functionele vormgeving werd onderricht. 

De Stijl

Bauhaus

De ideologie van het Bauhaus

Er werd met nieuwe productieprocessen geëxperimenteerd, studenten kregen de ruimte om een nieuwe, eigentijdse vormtaal te ontwikkelen. In een tijd dat alleen een elitaire bovenlaag zich (jugendstil) ontwerpen kon permitteren, werkte het Bauhaus vanuit het ideaal om mooi en praktisch design voor iedereen bereikbaar te maken.

Bauhaus design

Hoogwaardige technische en esthetische producten 

Accent op de functionaliteit

Betaalbare producten door industriele productieprocessen

Integratie van kunst in het dagelijkse leven

De lamp op afbeelding 6 beantwoordt aan de doelstellingen
van het Bauhaus.
Leg dit uit aan de hand van vorm, materiaal en functie.

Vorm:

Deze bestaat uit een harmonisch geheel van eenvoudige basisvormen (zonder toegevoegde

decoratie).

• Materiaal:

Er zijn nadrukkelijk industriële en functionele materialen gebruikt: glas en metaal.

Functie (één van de volgende):

• De functie is goed licht geven op de tafel; daartoe is een staaf met een geschikte/juiste

lengte en een bol (lampenkap) van opaalwit glas gebruikt, waardoor het meeste licht op het

tafelblad valt en het licht niet te fel in de ogen schijnt.

• De lamp is zuiver functioneel opgebouwd, waarbij de functie zichtbaar blijft ten aanzien

van alle elementen (bijvoorbeeld: het snoer is zichtbaar in de staander van de lamp).