Beknopte bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Beknopte bijzin

Lesdoel 

Aan het einde van deze les weet je wat een beknopte bijzin is en kun je het type en de functie van een beknopte bijzin bepalen. 

Startopdracht: In het zinsdeel tussen haakjes staat geen onderwerp. Hoe kun je het onderwerp toch vaststellen?

"[Luid scheldend op zijn coach] liep Max de kleedkamer uit."

Wat is het verschil tussen een hoofdzin en een bijzin?

Theorie - Bijzin of beknopte bijzin?

Van een bijzin kun je een beknopte bijzin maken > verkorte bijzin.

gewone bijzin: Nadat ze de catwalk verlieten, kleedden de modellen zich om voor het volgende onderdeel van de show.

beknopte bijzin: Na de catwalk te hebben verlaten, kleedden de modellen zich om voor het volgende onderdeel van de show.

Theorie - beknopte bijzin

• Onderwerp en persoonsvorm ontbreken in een beknopte bijzin.
•  Het onderwerp is ‘verzwegen’ --> verzwegen onderwerp kun je afleiden uit de hoofdzin

 Dromend over zijn toekomst (bekn. bz.) viel hij in slaap. 

Verzwegen onderwerp = hij 

Toen ze na haar werk goed was uitgerust, ging Caja een uur fitnessen.

1. Bijzin
2. Beknopte bijzin

Nog mopperend over de verloren derby verlieten de supporters de sporthal.

1. Bijzin
2. Beknopte bijzin

De helpdesk is 24/7 telefonisch bereikbaar om u zo nodig van advies te dienen.

1. Bijzin
2. Beknopte bijzin

Terwijl ze lekker in het zonnetje zaten, dronken Ronald en Michiel een colaatje.

1. Bijzin
2. Beknopte bijzin

In de wetenschap op school toch niet te leren, spijbelde Wilco vrijwel dagelijks.

1. Bijzin
2. Beknopte bijzin

Martijn vroeg Irene in de fietsenstalling of ze zijn vriendinnetje wilde worden.

1. Bijzin
2. Beknopte bijzin

Theorie - herkennen beknopte bijzin

In plaats van de persoonsvorm kan de beknopte bijzin bevatten:

• een voltooid deelwoord:
  

 Aangekomen op het vakantieadres meldde mijn vader zich aan de balie.

• een onvoltooid deelwoord: 

 Naar huis fietsend bedacht Mark zich, keerde om en reed terug.

•  ‘te + infinitief’: 

 Na zijn kast te hebben leeggehaald vond Tim de shirts die hij zocht.

Loerend op haar prooi sloop de oude leeuwin over de savanne

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Heeft Aline je uitgelegd hoe je snel een fietsband kunt plakken?

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Vanmiddag zei de loodgieter dat hij alle kranen had vervangen.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Na drie verloren finales eindelijk kampioen geworden, dankte de tennisser zijn ouders en staf.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

De hopman waarschuwde zijn scouts op tijd aanwezig te zijn.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Vind de beknopte bijzin met het voltooid deelwoord

1. Na te zijn beroofd deden de toeristen aangifte.
2. De dag waarop hij was verdwenen, belden zijn ouders de politie.
3. Gearriveerd op Schiphol, zocht zij een hotel.

Vind de beknopte bijzin met het onvoltooid deelwoord.

1. Dromend over zijn toekomst viel hij in slaap.
2. Na te hebben gegeten ruimde zij de tafel af.
3. Al meerdere keren gewaarschuwd, reed hij toch weer te hard.

Vind de beknopte bijzin met ‘te + infinitief’

1. De stemming goed aanvoelend sloot Elsbeth de vergadering.
2. Na te zijn opgenomen in het hospitaal ontving zij kaartjes.
3. De portemonnee, gevonden op straat, bleek leeg te zijn.