Les 06 - Besturingssystemen en licenties

• Informatica
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Besturingssystemen

Examenprogramma informatica

Domein E

Leerdoel

Aan het eind van deze les kan je het doel van een besturingssysteem omschrijven, ken je de drie functies van een besturingssysteem, ken je verschillende soorten besturingssystemen en ken je verschillende soorten licenties die er voor software bestaan.

Een processor heeft geheugen nodig om instructies of data tijdelijk in op te slaan. Welke twee soorten snel geheugen kan de processor aanspreken?

Je moest als huiswerkopgave zelf uitzoeken wat pipelining is. Het is een manier waarop de processor instructies sneller kan uitvoeren. Op welke manier doet de processor dit?

Naast pipelining past de processor ook branch prediction toe om instructies sneller uit te voeren. Wat doet de processor bij branch prediction?

Wat is het nut van meerdere kernen in een processor?

Stelling:
Als een processor een instructie opslaat in het cache geheugen is dat sneller dan wanneer de processor de instructie opslaat in het RAM-geheugen.

1. Juist
2. Onjuist

Werking van besturingssystemen

Het besturingssysteem zorgt voor de communicatie van de applicatiesoftware met de hardware.

Onder welke laag van drielagenmodel valt het besturingssysteem dus?

1. Toepassingenlaag
2. Logische laag
3. Fysieke laag

Applicaties

Applicaties maken gebruik van het besturingssysteem bij alle taken die moeten worden uitgevoerd.

voorbeeld

Je verwijdert een bestand van de harde schijf. De applicatie geeft de instructie aan het besturingssysteem. Het besturingssysteem stuurt vervolgens de harde schijf aan om het bestand daadwerkelijk te verwijderen.

Kan je een voorbeeld geven van een besturingssysteem?

Voorbeelden van besturingsystemen

Functies van een besturingssysteem

Een besturingssysteem kent drie functies:

• beheer van randapparatuur
• bestandsbeheer
• taakbeheer

Functie: beheer van randapparatuur

Een besturingssysteem zorgt voor de aansturing van hardware. Het besturingssysteem zelf heeft geen kennis van de werking van hardware. Een besturingssysteem doet de aansturing van hardware met behulp van drivers.

Functie: bestandsbeheer

Het besturingssysteem is verantwoordelijk voor de opslag van gegevens die gebruikt worden op het systeem.

Een harde schijf is opgedeeld in zogenaamde clusters, delen waar gegevens in opgeslagen kunnen worden. Een besturingssysteem houdt van elk bestand bij waar het op de harde schijf is opgeslagen.

Functie: taakbeheer

Het besturingssysteem beheert alle taken die door de computer worden uitgevoerd. Zijn er meerdere applicaties in gebruik, dan zorgt het besturingssysteem ervoor dat de taken van de verschillende applicaties eerlijk verdeeld worden over de CPU (processor).

Als je een webcam hebt gekocht en deze aansluit op je computer wordt er gezocht naar de driver, zodat het besturingssysteem weet hoe de webcam moet worden aangestuurd. Dit is een voorbeeld van

1. beheer van randapparatuur
2. bestandsbeheer
3. taakbeheer

Je hebt een computer met een processor met maar één kern. Je bent echter in twee applicaties tegelijkertijd aan het werk. Welke functie van het besturingssysteem zorgt er dan voor dat jij kan multitasken?

1. beheer van randapparatuur
2. bestandsbeheer
3. taakbeheer

Opdracht

Welke 3 functies heeft een besturingssysteem?