3. Vervolg monniken en ridders

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De Middeleeuwen

Ridders en Boeren

Hofstelsel

Economisch systeem

• Een dorp met landbouwgrond heette een domein

• De heer was de baas 

Hofstelsel

• In het hofstelsel was het domein in twee stukken verdeeld.
  

• Deel 1 : Verpacht (verhuurd) aan horige boeren voor eigen opbrengst. Zij moesten een deel van opbrengst als pacht (belasting) betalen)

•  Deel 2: Opbrengst volledig voor de heer.

Een donjon, of mottekasteel, was een versterkte wachttoren. Hier woonde de heer als er gevaar was.

Het gebied buiten het domein bestond uit de grond van de vrije boeren en de woeste gronden, onontgonnen gebied en bossen.

De vrije boeren moesten tijdens een oorlog wél meevechten met de heer. De wapenuitrusting moesten ze zelf betalen.

De akkers van de heer werden bewerkt door horigen. Er waren akkers waarbij de volledige opbrengst naar de heer ging, en er waren akkers waarbij een deel van de opbrengst voor de horige boeren was. Overigens moesten ze hun pacht ook weer van deze opbrengst betalen.

Het vroonhof was de boerderij (hoeve) van de heer. Hier woonde de heer als er geen gevaar was. De opbrengsten van zijn akkers werd in schuren opgeslagen. In woningen naast een vroonhof woonden de horige boeren in geval van gevaar, zoals oorlog.

Bij het vroonhof waren stallen voor de dieren en boomgaarden.

Horigen woonden in vredestijd buiten het vroonhof

Met het hofstelsel bedoelen we het hele systeem (stelsel) van heren en horigen, inclusief de pacht en de herendiensten.

Veel plichten,

weinig rechten

• Iedereen op het domein van de heer hoorde bij het domein
• De boeren waren horigen van de heer: ze moesten gehoorzaam zijn
• Om op de grond van de heer te kunnen wonen, moest je pacht betalen.
• De horigen waren ook verplicht om herendiensten, klusjes, te doen.
• Een horige moest overal toestemming voor vragen, ook om te trouwen

karakter samenleving veranderde:

• van 'agrarisch-urbaan' (onder de Romeinen) naar 
• (overwegend) agrarisch:
• handel sterk achteruit gegaan
• mensen leefden vooral op platteland (bescherming en onderhoud)  >
• (relatief) autarkisch

Het rijk van de Franken

• 4e en 5e eeuw veel volksverhuizingen
• Clovis (Merovinger) verenigde alle Frankische stammen -> moord etc.

De opkomst van de Franken

• Rond deze tijd bekeerde hij zich ook tot het christendom.
  
  
• Hierdoor kreeg hij steun van de kerk in zijn strijd tegen andere Germaanse stammen.
  
  
• De geestelijken hielpen Clovis bij het besturen van het rijk.
  

Klooster en het Christendom

Centra van macht 
- Kopieerden boeken

- Onderwezen mensen 

- Verkregen veel land

Willibrord was een Engelse missionaris die probeerden de Friezen tot het Christendom te bekeren. De Friezen zaten daar niet op te wachten.

Bonifatius was ook een Engelse missionaris die probeerde de Friezen te bekeren. Dit lukte niet: in 754 werd hij door Friezen in Dokkum vermoord.

Drie standen

De eerste stand:

De geestelijken. Zij zorgden voor alles wat met geloof te maken had.

De tweede stand:

De adel. Zij bestuurden het land, verzorgden de rechtspraak en verdedigden het land als er oorlog was. 

De derde stand:

De rest van de bevolking. Zij zorgden voor het voedsel.

In de Middeleeuwse standenmaatschappij hadden de eerste en de tweede stand alle rechten, en de derde stand vrijwel alle plichten (zoals het betalen van belasting).

Aan deze verdeling werd niet getwijfeld: God heeft het zo gewild.

Klik op de afbeelding

!

Mohammed grondlegger Islam

• Arabische handelaar
• Visioenen
• Vlucht Mekka naar Medina in 622
• --> begin islamitische jaartelling
  

• Vanaf 630 uitbreiding islam

Ontstaan van Islam - Mohammed