3.3 Wat hebben mensen echt nodig?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

§3.3 Wat hebben mensen echt nodig?

Leerdoelen

• Je kunt het stelsel van sociale zekerheid schematisch weergeven en uitleggen hoe dit stelsel bijdraagt aan de verzorgings- en verzekeringsfunctie van de verzorgingsstaat.

• Je kunt de historische achtergronden van het stelsel van sociale zekerheid beschrijven, de verschillende gehanteerde functies en uitgangspunten uitleggen en socialezekerheidsregelingen classificeren binnen de stelsels van Bismarck en Beveridge.

• Je kunt dilemma's rond (minimale) overheidszorg herkennen en daarin een onderbouwd standpunt bepalen.

Introductie

Lees bron 1 'Rondkomen van een minimum', Dilemma blz. 138.

Wat vind jij: zou de overheid uitkeringen moeten verhogen zodat gezinnen zoals dat van Appie meer geld overhouden voor boodschappen en zaken als kleding en schoenen? Beargumenteer je antwoord!

"Bijstandsuitkering"

Je kunt een bijstandsuitkering (tegenwoordig onderdeel van de participatiewet!) krijgen als je geen baan hebt, of minder dan het sociaal minimum verdient.

Dilemma: hoe hoog is het sociaal minimum? Waarom moet het niet te hoog, en niet te laag zijn?

Een bijstandsgerechtigde ...

• ... moet gestimuleerd worden om te werken, maar 

• ... moet er wel van kunnen leven en deel kunnen nemen aan de samenleving.

• Ook moet het draagvlak voor uitkeringen blijven bestaan.

Uitkeringen met minimumbehoeftefunctie

(Beveridge)

> uitkering zorgt voor inkomen op sociaal minimumniveau

solidariteitsbeginsel (belasting of premie is hoger bij een hoger inkomen)

Uitkeringen met 

loondervingsfunctie

(Bismarck)

> uitkering compenseert voor wegvallend inkomen

equivalentiebeginsel  (betaalde premie bepaalt de hoogte van de uitkering)

Sociale 

zekerheid

Participatiewet. Deze wet moet ervoor zorgen dat meer mensen werk vinden, ook mensen met een arbeidsbeperking.

WLZ = wet langdurige zorg 

WIA = wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen

TW = toeslagenwet

Abw = algemene bijstandswet

AOW = algemene ouderdomswet

AWBZ = algemene wet bijzondere ziektekosten

WW = werkloosheidswet

Wia = de wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (vroeger WAO)

www.rijksoverheid.nl

Zorgverzekeringswet

Bron: https://www.economielokaal.nl/sociale-zekerheid-1/

En hoe zit het in 2025?

Gemiddelde premie voor de basisverzekering in 2024 was              € 148 per maand.  In 2025 komt er gemiddeld  11 euro per maand bij, dus is in 2025 de gemiddelde premie €159 per maand...

In totaal kost de basisverzekering in 2025 circa 1900 euro per jaar! (2019 was dit dus 1380 euro per jaar)

Wie betaalt voor wie?

Bron: https://www.economielokaal.nl/sociale-zekerheid-1/

Huiswerk

Maak voor de komende les opdracht 2k, 3k, 6t, 7t en 9v.