LJ1 3+4 Herhaling spelling / LJ2 3+4 Herhaling spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

	Vak: Nederlands Hoofdstuk: LJ1 Spelling - LJ2 Spelling
1.	Lesopening
2.	Lesdoel + Leergebiedoverstijgende doelen
3.	Arrangementen + mini-check
4.	Instructie
5.	Begeleid inoefenen
6.	Zelfstandig werken
7.	Evaluatie

1. Lesopening

LJ1: Pak je boek en schrift van Nederlands op tafel. Laat je boek nog even dicht. 

LJ2: Begin alvast aan het werkblad en kijk via LessonUp naar de les. 

2. Lesdoel + leergebiedoverstijgende doelen

Aan het eind van deze les:

- Weet je hoe je de persoonsvorm in de verleden tijd schrijft

- Weet je hoe je het voltooid deelwoord schrijft

- weet je hoe je het meervoud van zelfstandige naamwoorden schrijft

Leergebiedoverstijgende doelen:

Denkvermogen

- Realiseert een oplossing volgens plan.

- Formuleert criteria voor de oplossing. 

3. Arrangementen + Mini-check

Verdiept (een 8 of hoger): Jessica, Gijs, Jochem & Jamie

Voor deze les is geen mini-check. We doen allemaal mee met de instructie.

Persoonsvorm verleden tijd

• Hoe vinden we de persoonsvorm ook alweer?
  
• Wat kun je aan de persoonsvorm zien?
  
• Aan de persoonsvorm zie je of de zin in de tegenwoordige, of in de verleden tijd staat!

Klankveranderende werkwoorden

De klank van het werkwoord verandert in de verleden tijd

Bijvoorbeeld:              

tegenwoordige tijd	verleden tijd
Ik loop - wij lopen	ik liep - wij liepen
Ik zwem - jullie zwemmen	Ik zwom - jullie zwommen
hij zegt - wij zeggen	Hij zei - wij zeiden
Hij eet - zij eten	Hij at - zij aten

Klankvaste werkwoorden

- De klank van het werkwoord in de tegenwoordige en verleden tijd is hetzelfde.
- In de verleden tijd komt er achter de 'ik-vorm'  +te(n) of +de(n)

Bijvoorbeeld:              

tegenwoordige tijd	verleden tijd
Ik voer - wij voeren	ik voerde - wij voerden
Ik straf - jullie straffen	Ik strafte - jullie straften
hij hoest - wij hoesten	Hij hoestte - wij hoestten
Hij noemt - zij noemen	Hij noemde - zij noemden

Klankvaste werkwoorden

• Soms kan je niet goed horen of het in de verleden tijd nu +te(n) of de(n) is.
  
  
• Want is het nu 'de jongen niesde' of is het 'de jongen nieste' ? of
•                                'ik verfde mijn haar blauw' of 'ik verfte mijn haar blauw'?
  
  
• Daarvoor is er een trucje!

't kofschip X

Hoe werkt 't kofschip X

De stappen	Voorbeeld
1. Je hebt een werkwoord	niezen
2. je neemt de 'stam'	dat is het hele ww -en dus 'niez'
3. Wat is de laatste letter van de stam?	de laatste letter van niez = z
4. Zit deze letter in 't kofschip X?	nee dan +de(n)
5. Neem de ' ik-vorm ' van het ww +de(n)	nies+de(n)

Hoe werkt 't kofschip X

De stappen	Voorbeeld
1. Je hebt een werkwoord	straffen
2. je neemt de 'stam'	dat is het hele ww -en dus 'straff'
3. Wat is de laatste letter van de stam?	de laatste letter van straff = f
4. Zit deze letter in 't kofschip X?	ja dan +te(n)
5. Neem de ' ik-vorm ' van het ww +te(n)	strafte(n)

4.8 Voltooid deelwoord (vdw)

• begint vaak met ge-, ver- of be-
• Staat nooit alleen in een zin, 
  altijd samen met een pv van hebben, worden of zijn
  
  
• Bijvoorbeeld:
• Zij is gevonden                          De jongen is verdwaald
• De muur wordt geverfd         Het heeft de hele dag geregend   
• Hij heeft gefietst                      Ik heb die film al gekeken

4.8 Hoe spel je het voltooid deelwoord (vdw)?

• Meestal kan je dat wel goed horen.
• Bijvoorbeeld bij:
• Ik heb die film al gekeken                     - (kijken)
  
• Zij is gevonden                                          - (vinden)
• De heeft in zijn mand gelegen           - (liggen)
  

• Maar bij sommige voltooid deelwoorden is dat niet zo makkelijk te horen.

4.8 Hoe spel je het voltooid deelwoord (vdw)?

• Maar soms kan je het niet goed horen.
• Vooral wanneer het voltooid deelwoord eindigt met een  't'-klank.
• Je hoort dan niet of je 't' of een 'd' schrijft
• Bijvoorbeeld bij: 
• De muur wordt geverfd.                              - (verven)
• Hij heeft gefietst.                                            - (fietsen)
• De man is  getrouwd.                                    - (trouwen)
  
  
• Daar zijn 2 oplossingen voor!

4.8 Hoe spel je het voltooid deelwoord (vdw)?

• Oplossing 1:   Maak het voltooid deelwoord langer
• - verdwaald      ->  wordt:   verdwaalde      ->   je hoort duidelijk een 'd'
• - getrouwd       ->  wordt:   getrouwde        ->   je hoort duidelijk een 'd'
• - gewerkt          ->  wordt:   gewerkte           ->   je hoort duidelijk een 't'
  
  
• Oplossing 2: gebruik 't Kofschip X

Hoe werkt 't kofschip X
bij het voltooid deelwoord

De stappen	Voorbeeld
1. Je hebt een werkwoord	missen
2. je neemt de 'stam'	dat is het hele ww -en dus 'miss'
3. Wat is de laatste letter van de stam?	de laatste letter van miss = s
4. Zit deze letter in 't kofschip X?	ja dan t
5. Voltooid deelwoord (vdw) is dan	Hij heeft gemis t.

Hoe werkt 't kofschip X

bij het voltooid deelwoord

De stappen	Voorbeeld
1. Je hebt een werkwoord	verhuizen
2. je neemt de 'stam'	dat is het hele ww -en dus 'verhuiz'
3. Wat is de laatste letter van de stam?	de laatste letter van verhuiz = z
4. Zit deze letter in 't kofschip X?	nee dan d
5. Voltooid deelwoord (vdw) is dan	Ik ben verhuis d.

Meervoud van zelfstandige naamwoorden

De meeste zelfstandige naamwoorden hebben niet alleen een enkelvoud, maar ook een meervoud. 

Meestal maak je het meervoud door één van de volgende uitgangen te gebruiken: -(e)n of -s. 

Je hoort vaak hoe je het meervoud moet schrijven.

tent-tenten   rivier-rivieren  vakantie-vakanties   hotel-hotels

Er is een aantal regels waar je op moet letten: 

5. Begeleid inoefenen

Intensief --> Had je alle vragen van de mini-check fout?

Niet van toepassing.

6. Zelfstandig werken

Je maakt nu zelfstandig het werkblad. 

Ben je klaar?

Dan kijk je de opdracht na.

Daarna ga je in stilte lezen.

1. Lesopening

LJ2: Pak je boek van Nederlands en laat deze nog even dicht op tafel liggen.

2. Lesdoel + Leergebiedoverstijgende doelen

Aan het eind van deze les:

- Ken je het verschil tussen het hele werkwoord en het voltooid deelwoord

- weet je hoe je het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord schrijft

- weet je wanneer je kleine letters en hoofdletters schrijft

- kun je werkwoorden in verschillende vormen spellen

- kun je het meervoud van zelfstandige naamwoorden spellen

- kun je de apostrof, het weglatingsstreepje en het afbreekteken gebruiken

Leergebiedoverstijgende doelen:

Denkvermogen

- Realiseert een oplossing volgens plan.

- Formuleert criteria voor de oplossing. 

3. Arrangementen + Mini-check

Verdiept (een 8 of hoger): Niemand

We hebben geen mini-check voor deze les. Iedereen doet mee met de instructie. 

't ex kofschip

Persoonsvorm verleden tijd

Ik	Stam +te/de
Jij	Stam +te/de
Hij/zij/het	Stam +te/de
Wij	Stam +ten/+den
Jullie	Stam +ten/+den
Zij	Stem +ten/den

Even oefenen. Zet het werkwoord tussen haakjes in de verleden tijd.

Hij ... (fietsen) iedere dag naar school.

Even oefenen. Zet het werkwoord tussen haakjes in de verleden tijd.

Wij ... (geloven) de leugen die hij vertelde niet.

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord 

Je schrijft het volt. deelw als bijv. naamwoord altijd zo kort mogelijk op. De klank moet hetzelfde blijven. 

De kat is verjaagd - De verjaagde kat. 

Kort klank aan het einde? Extra medeklinker 

Ik heb de plant verpot- De verpotte plant. 

Lange klank aan het einde? Een medeklinker weg:

Hij heeft het spaargeld besteed- Het bestede geld. 

4. Instructie

Hoe je het meervoud van een zelfstandig naamwoord moet schrijven, kun je horen als je het uitspreekt.

voorbeeld:

winter - winters

sneeuwvlokje - sneeuwvlokjes

wolk - wolken

muts - mutsen

6. Zelfstandig werken

LJ1 & LJ2: Je maakt nu zelfstandig het werkblad.

Ben je klaar?

Dan kijk je de opdrachten na

Daarna ga je in stilte lezen.

7. Evaluatie LJ1

Hoe ging de les?

Zijn er nog dingen die je lastig vindt?

7. Evaluatie LJ2

Hoe ging de les?

Zijn er nog dingen die je lastig vindt?

                    

Huiswerk

Huiswerk LJ1:                                           Huiswerk LJ2:             

Maandag 14 maart.                                Maandag 14 maart

Werkblad spelling                                  Werkblad spelling