VIVO: Waarom reageer je zoals je reageert?

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Waarom reageer je zoals je reageert?

Learnbeat - 5 waarnemen

DEZE LES

Wat weet je er al van?

Uitleg

Zelfstandig werken

Kennisquiz

JE GAAT LEREN OVER

• wat gedrag betekent in de biologie.
  
• wanneer je bewust gedrag vertoont.
  
• wanneer je onbewust gedrag vertoont.
  
• wat het nut kan zijn van gedrag bij mensen en dieren.

Opdracht

Noteer zoveel mogelijk informatie over deze vragen

1. Hoe kunnen organismen reageren op de omgeving?
2. Wat weet je over gedrag?

Retrieval practice: Voorkennis ophalen

Uitleg

Inleiding in gedrag. 

Gedrag

• Alles wat mensen en dieren doen is gedrag.
  Bijv. Lachen, slapen, eten, dansen, schreeuwen enz.

• Gedrag komt tot stand door: prikkels en beslissingen

Gedrag is in essentie alles wat dieren en mensen doen. Of het nu dansen is, schreeuwen, eten of slapen. Dit is allemaal gedrag.

En gedrag bestaat uit verschillende handelingen. Denk aan eten, je moet het vinden, voorbereiden op eten en afruimen als je klaar bent.

Prikkel

Inwendige prikkel 

Uitwendige prikkel

Adequate prikkel

Prikkel en zintuigen

Een prikkels is informatie uit je omgeving. 

Zintuigen zijn gevoelig voor prikkels.

Elk zintuig is gevoelig voor een specifieke prikkel.

Voorbeeld: Reukzintuig > Geur

Afbeelding: ThiemeMeulenhoff

Functie zintuigen 

Waarnemen wat er om je heen gebeurt-----> REAGEREN

Werking zenuwstelsel

Zintuigen zetten prikkels om in impulsen.

Impulsen gaan via zenuwen naar je hersenen. 

Daar word je je bewust van je waarnemingen.

Via zenuwen sturen je hersenen impulsen naar je lichaam. Je lichaam reageert.

Motivatie

Motivatie = de bereidheid tot het verrichten van bepaald gedrag. 

Als je veel hebt gegeten, is je motivatie om te eten laag. 

De prikkel "ruiken van friet" leidt dan niet tot eetgedrag. 

Bij honger is je motivatie om te eten hoog, dan leidt de prikkel wel tot een reactie. 

Reflexen

Reflex:

Een onwillekeurige (automatische) reactie van spieren op een prikkel

Voorbeeld:

Pupilreflex

Kniepeesreflex

reflexen/reflexboog

Impuls

Hersenen

Zintuig

Prikkel

Reageren op elkaar

Sociaal gedrag is gedrag van soortgenoten naar elkaar. 
Mensen en dieren tonen sociaal gedrag.

Een prikkel of handeling bij sociaal gedrag heet een signaal.

Gedrag van mensen

Mensen denken na over hun gedrag en ze beoordelen het gedrag van anderen. Dieren doen dat niet.

Waarden zijn de dingen die mensen belangrijk vinden in het leven:

Eerlijkheid, respect, rechtvaardigheid, vrijheid

Normen zijn gedragsregels waarvan veel mensen vinden dat je je eraan moet houden:

Je mat niet stelen (gebaseerd op de waarde "eerlijkheid")

Signaal met meerdere betekenissen

Een hand opsteken is een signaal. Dit kan verschillende betekenissen hebben.

Je kijkt naar de situatie, de gezichtsuitdrukking en de lichaamshouding. 

Observatie en interpretatie

Het feitelijke gedrag dat je waarneemt = observatie.

"De hond beweegt zijn staart op en neer"

Wat jij DENKT dat dit gedrag betekent = interpretatie. 

"de hond is blij"

VRAGEN?

Wisselmoment: vragen?

Weektaak

5.1 Waarom reageer je zoals je reageert?

Zet deze taak in je agenda

LEERDOELEN

1. uitleggen waarom je reageert op je omgeving.
   
2. beschrijven wat gedrag betekent in de biologie.
   
3. uitleggen waardoor gedrag wordt veroorzaakt en wat de rol van de hersenen is.
   
4. beschrijven wanneer je bewust of onbewust gedrag vertoont.