8.4 afvalstoffen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

8.4 Afvalstoffen

Herhaling

Rode bloedcellen

Bloedplasma

Bloedplaatjes

Witte bloedcellen

Zorgen voor bloedstolling

Bestrijden ziekteverwekkers

Vervoeren zuurstof met behulp van Hemoglobine

Vervoert stoffen zoals vitaminen, hormonen, Co2 etc.

Wat is de functie van de kransslagaders?

1. Zuurstof naar het hart brengen
2. Zuurstof bij het hart ophalen
3. Koolstofdioxide naar het hart brengen
4. Koolstofdioxide bij het hart ophalen

Wat is de kleine bloedsomloop?

1. hart - alle organen - hart
2. hart - hersenen- hart
3. hart - longen - hart

In de Slagaders..

1. Stroomt zuurstofrijk bloed van het hart weg
2. Stroomt zuurstofarm bloed van het hart weg
3. Stroomt zuurstofrijk bloed naar het hart toe
4. Stroomt zuurstofarm bloed naar het hart toe

Welke drie soorten bloedvaten zijn er?

1. Aorta, slagaders en aders
2. Aorta, aders en haarvaten
3. Aorta, slagaders en haarvaten
4. Slagaders, aders en haarvaten

Welke bloedvaten hebben de dikste wand?

1. slagaders
2. aders
3. haarvaten

In welke bloedvaten is de bloeddruk laag?

1. In haarvaten en aders
2. alleen in aders
3. alleen in haarvaten
4. alleen in de slagaders

Startopdracht:

Pak je boek en lees de samenvatting van par. 8.1 t/m 8.3 (blz. 148-150).

Leerdoelen 8.4 - uitscheidingsorganen en de lever

-Je kunt benoemen wat de functie is van de lever en nieren (met urineleider, urineblaas en urinebuis).

- Je kunt de lever, nieren, urineleider, urineblaas en urinebuis in een afbeelding aanwijzen. 

- Je kunt beschrijven dat omzetting van afvalstoffen en niet-bruikbare stoffen in de lever plaatsvindt en dat deze stoffen daarna uitgescheiden worden. 

BI/K/9 (8)

Uitscheidings-

organen

Houden de concentraties van stoffen min of meer constant in je bloed.

Uitscheiding = het verwijderen van afvalstoffen uit je bloed en daardoor uit je lichaam. 

Medicijnen via de nieren en lever. 

De lever

Functies:

1. Breekt stoffen af/zet stoffen om

- Breekt overtollige eiwitten af ->  maakt ureum (wordt via de nieren uitgescheiden)

- Breekt oude rode bloedcellen af -> bewaard het ijzer

2. Maakt gal en cholesterol

3. Opslag van vitaminen en glucose in de vorm van glycogeen

Teveel eiwitten

Eiwitten worden afgebroken tot aminozuren.

De overtollige aminozuren worden omgezet in ureum.

Ureum word afgegeven aan bloed en de nieren filteren het eruit. Het ureum wordt uitgescheiden in urine. 

Maken

Eerste 8 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: 8.4

Maken: opdracht 2 t/m 17

Klaar? Nakijken -> antwoorden staan op itslearning, daarna maken samenvatting of testjezelf 

Startopdracht:

Pak je laptop en neem deel aan de LessonUp. 

Klaar? lees blz. 131. 

Het verwijderen van afvalstoffen is de taak van het ...

1. verteringsstelsel
2. spierstelsel
3. bloedvatenstelsel
4. uitscheidingsstelsel

Wat gebeurt er in de lever?
De lever....

1. breekt eiwit, alcohol en medicijnen af
2. Slaat ijzer en glycogeen op
3. Maakt gal en cholesterol
4. A, B en C zijn juist

Welke letter voert bloed uit de lever af? (leverader)

1. Q
2. R
3. S
4. Deze is niet getekend

Wat is ureum?

1. Afbraakproduct van eiwitten
2. Afbraak van calcium
3. Afbraakproduct van zuur
4. Afbraakproduct van spieren

Functies van de lever:

glycogeen

gal

ureum

alchol, drug en medicijnen

de lever kan schadelijke stoffen zoals ...............  afbreken

de lever breekt overtollige eiwitten af, bij dit proces ontstaat ...........

De lever produceert ......... en dit helpt bij het afbreken van vet.

De lever kan de glucosegehalte op pijl houden door ................ om te zetten naar glycogeen

Zuurstof gaat hier de lever in

Veel voedingsstoffen komen de lever binnen

Hier komt gal in uit

Bloed stroomt de lever uit

Poortader

Leverader

Leverslagader

Twaalfvingerige darm

Startopdracht:

Beschrijf de weg van ureum van de lever naar de nieren. Noteer de bloedvaten en hartruimtes in de juiste volgorde. Begin in de leverader en eindig in de nieren.  

Gebruik eventueel blz. 108, 109 en opdracht 16 als hulpmiddel.                                                     

Les 2 - de nieren

- Je kunt de bouw en de werking van de nieren beschrijven.

- Je kunt de nierschors, niermerg en nierbekken benoemen in een afbeelding. 

BI/K/9 (8)

Dwarsdoorsnede van de nier

De nieren

Verwijderen van:

- Afbraakproducten van de lever

- Overtollige stoffen

- Overbodige stoffen

Onderdelen van de nier

Nierschors: filtert afvalstoffen uit het bloed

Niermerg: maken van urine uit afvalstoffen en overtollig water

Nierbekken: opslag van urine tot het naar de blaas gaat

Kunstnier

In een kunstnier kun je het bloed door een machine laten zuiveren (dialyseren). 

Dit apparaat verwijderd afvalstoffen uit het bloed.

Maken

Eerste 8 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: 8.4

Maken: opdr. 2 t/m 17

Klaar? Nakijken -> antwoorden staan op itslearning, daarna maken samenvatting of testjezelf