Historisch Denken (Vaardigheden)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Historisch Denken

oefenen met historische vaardigheden

Geschiedenis vragen draaien om historisch denken!

- 8 vaardigheden 

(zie document studiewijzer)

1. chronologie

2. KA koppelen aan tijdvak

3. periodiseren

4.Vergelijken

5. vragen formuleren

6. bronmateriaal selecteren

7. gebeurtenissen verklaren

8. oordeel over het verleden geven

CHRONOLOGIE: zet op de juiste volgorde

De Romeinen aten het liefst liggen

Het koninkrijk der Nederlanden ontstond nadat Napoleon was verslagen

Tijdens de Industriële Revolutie ontstonden sociale klassen

Tijdens de 80 jarige opstand ontstond de Republiek

Tijdens de Russische Revolutie kwam Lenin aan de macht

KA koppelen aan tijdvakken

10 TIJDVAKKEN:

• Tijd van jagers en boeren (- 3000 voor Christus)/Prehistorie.

• Tijd van Grieken en Romeinen (3000 voor Christus - 500 na Christus)/Oudheid.
• Tijd van monniken en ridders (500 - 1000)/vroege Middeleeuwen.
• Tijd van steden en staten (1000 - 1500)/hoge en late Middeleeuwen.
• Tijd van ontdekkers en hervormers (1500 - 1600)/Renaissancetijd/16e eeuw.
• Tijd van regenten en vorsten (1600 - 1700)/Gouden Eeuw/17e eeuw.
• Tijd van pruiken en revoluties (1700 - 1800)/eeuw van de Verlichting/18e eeuw.
• Tijd van burgers en stoommachines (1800 - 1900)/industrialisatietijd/19e eeuw.
• Tijd van de wereldoorlogen (1900 - 1950)/eerste helft 20e eeuw.
• Tijd van televisie en computer (vanaf 1950)/tweede helft 20e eeuw.

DE EERSTE VIER GAAN WE SNEL DOORHEEN EN KOMEN NIET OP HET EXAMEN.

KA koppelen aan tijdvakken

 KENMERKENDE ASPECTEN:

Dit zijn omschrijvingen waarin de kern van het tijdvak wordt samengevat. Het zijn er 49 en jullie moeten er 34 kunnen toepassen.

Bijv: Het begin van Europese overzeese expansie.

Koppelen  koppel plaatje aan KA en tijdvak

De Duitse bezetting van Nederland

De opkomst van het communisme

De Europese overzeese expansie

Het voeren van twee wereldoorlogen

De crisis van het wereldkapitalisme

Tijdvak 5:  tijd van 

ontdekkers en hervormers

Tijdvak 9: tijd van de wereldoorlogen

tijd van burgers en stoommachines

Leg uit waarom deze bron past bij het KA: De economische wereldcrisis. Maak in je antwoord gebruik van een bronelement.

Periodiseren

Geschiedenis is niet het onthouden van jaartallen maar je moet wel dingen in de tijd kunnen plaatsen. Om het gesprek hierover makkelijker te maken is men begonnen met het indelen van de geschiedenis in periodes

Koppelen  koppel juiste tijd aan de periode

1500-1850

3000-500 na christus

tot ca. 50 na christus

(verschillend)

500-1000

Prehistorie

Moderne tijd

oudheid

Vroege Middeleeuwen

Late middeleeuwen

Vroegmoderne tijd

1000-1500

1850 tot nu

Wat gebeurd er met de tijd?

Vergelijken

Een vergelijking kan plaatsvinden tussen periodes, tijdvakken, landen etc.

In een vergelijking moet je twee of meerdere gebeurtenissen of situaties naast elkaar zetten vervolgens moet je steeds afvragen wat veranderde er maar ook wat is hetzelfde gebleven.

Rusland

TSAAR

Lenin

adel privileges

wereldrevolutie

armoede

armoede 

partij de baas

bereidt de leerlingen voor op de volgende vraag. 

wat hoort waar. Alles staat dubbel omdat sommige dingen hetzelfde zijn. Continuïteit. andere zijn anders en komen alleen bij 1 voor: verandering

Vergelijken: continuïteit en verandering

Continuïteit: Wat is er nog steeds gaande?

Bijvoorbeeld: Op welke wijze was er sprake van continuiteit in het politieke systeem van Nederland voor en na WOII?

antwoord: Zowel voor als na WOII was Nederland een Parlementaire monarchie.

Vergelijken: continuïteit en verandering

Verandering: Wat is er helemaal anders?

Bijvoorbeeld: Leg uit welke invloed de economie had op de werkloosheid in de jaren '20 en vervolgens voor de jaren '30.

antwoord: De jaren '20 waren een periode van economische bloei en dus was er weinig werkloosheid, in de jaren '30 was er sprake van een

crisis in de wereldeconomie en daarom was er juist sprake van veel werkloosheid

Aan het lange bestuur van de Tsaren in Rusland kwam een einde door de Russische Revoluties. Bij de 2e revolutie in 1917 greep Lenin de macht. Leg uit dat er voor de bevolking sprake was van continuïteit op het gebied van bestuur tijdens de periode van de Tsaar en de periode van Lenin.
Leg vervolgens uit op welke wijze er voor de bevoking sprake was van verandering op economisch gebied tussen de periode van de Tsaar en de periode van Lenin.

Bronmateriaal

Bij geschiedenisvragen kan je 2 soorten bronnen krijgen. 

1. Tekstbronnen:  (dag)boeken, (getuigen)verslagen, interviews etc.

2. Beeldbronnen: schilderijen, afbeeldingen, spotprenten etc.

gebruik de bron
Geef twee argumenten waarom de beschrijving in deze bron
kenmerkend is voor de oorlogvoering in de Eerste Wereldoorlog.

gebruik de bron

Leg het verband uit tussen het begrip antisemitisme en de bron.