Paragraaf 7.5 - Eten en ademen bij dieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

Opstart tijd

zoek een plekje uit

bereid je voor om te starten

telefoon op stil

na de 5 min:

op je plek in starthouding

boek en pen op tafel

telefoon op stil en in de tas

7.5 Eten en ademen bij dieren

• Wat? Maken 7.5 – Opdracht 13 t/m 21 Blz. 72 t/m 76 
• Hoe? In stilte
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 13 t/m 21 is af, niet af? Rest is huiswerk.
• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)

7.5 Eten en ademen bij dieren

Hoe kun je zien wat dieren eten?

Soorten eters:

• Planteneters (herbivoren)
• Vleeseters (carnivoren)
• Alleseters (omnivoren)

7.5 Eten en ademen bij dieren

Planteneters

• Alleen plantaardig voedsel
• Planten zijn moeilijk fijn te krijgen (cellulose)
• Snijtanden en plooikiezen
• Geen hoektanden

Herkauwers (koeien, geiten, schapen, kamelen) duwen halfverteerd
voedsel terug vanuit de maag naar de mond -> nog een keer kauwen!

7.5 Eten en ademen bij dieren

Vleeseters

• Alleen dierlijk voedsel
• Grote hoektanden om de prooi te vangen
  en vast te houden
• Snijtanden en knipkiezen (als een schaar)

7.5 Eten en ademen bij dieren

Alleseters

• Zowel plantaardig- als dierlijk voedsel
• Snijtanden en hoektanden
• Knobbelkiezen (beetje knippen en malen)
  

7.5 Eten en ademen bij dieren

Lengte verteringsstelsel

- Aan de lengte darmkanaal vaak te zien wat voor eter het dier is

• Planteneters (herbivoor)
  - lang darmkanaal
  - planten moeilijk verteerbaar
• Vleeseters (carnivoor)
  - kort darmkanaal
  - vlees makkelijk verteerbaar
• Alleseters (omnivoor)
  - middellang darmkanaal                Blz. 60 / Bron 1

7.5 Eten en ademen bij dieren

• Wat? Maken 7.5 – Opdracht 1 t/m 6    Blz. 65 t/m 68
• Hoe? in stilte
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 15 minuten.
• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)

7.5 Eten en ademen bij dieren

Hoe ademen zoogdieren, vogels
en reptielen?

• Vogels
  - Longen net als de mens
  - Vogels hebben luchtzakjes
  (aan de longen vast) met reservelucht

• Reptielen
  - Longen net als de mens
  - Verschilt per reptiel of het één long is (slang)
  of twee longen
  

7.5 Eten en ademen bij dieren: 

Hoe haalt een vis zuurstof uit het water?

Vissen hebben kieuwen --> liggen in de kieuwholte --> afgedekt met het kieuwdeksel

- Vis opent bek en neemt hap water met zuurstof --> kieuwdeksel is dicht

- Vis sluit bek --> kieuwdeksel gaat open --> water stroomt naar buiten langs de kieuwen

7.5 Eten en ademen bij dieren

Gaswisseling bij vissen

• Kieuwen bevatten kieuwplaatjes
  - hierop zitten veel kieuwlamellen
  - kieuwlamellen bevatten veel bloedvaatjes
  - hier vindt de gaswisseling tussen zuurstof
  en koolstofdioxide plaats
  
  
  
• Zuurstof gaat vanuit water naar het bloed, daarna naar rest van de organen
• Koolstofdioxide gaat vanuit bloed naar water dat langs de kieuwen stroomt

                       Hoe ademen insecten?

Insecten hebben ademhalingsbuizen: tracheeën.

Die tracheeën komen uit in de huid.

Daar zie je gaatjes. Die heten stigma's.

- Achterlijf groter maken --> lucht met 
zuurstof wordt in tracheeën gezogen

- Achterlijf kleiner maken --> lucht met 
koolstofdioxide wordt naar buiten geperst

De insecten nemen zuurstof op en geven kooldioxide af. Waarom eigenlijk?

7.5 Eten en ademen bij dieren

• Maken 7.5 
• Opdracht 1 t/m 6 Blz. 65 t/m 68
• Opdracht 8 t/m 15   Blz. 69 t/m 73
• Opdrachten   17 t/m 20 blz. 74-75

• Klaar? werken aan opdrachten van paragrafen die je nog niet hebt gemaakt of Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)

Opstart tijd

zoek een plekje uit

bereid je voor om te starten

telefoon op stil

na de 5 min:

op je plek in starthouding

boek en pen op tafel

telefoon op stil en in de tas

7.5 Eten en ademen bij dieren

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt uitleggen hoe insecten en kikkers(amfibieën) ademhalen

Hoe gaan we deze lesdoelen bereiken?

We gaan geconcentreerd aan de slag

1 lesuur: hoe ademen insecten en kikkers? 

               (korte uitleg, opdrachten maken, opdrachten bespreken)

                       Hoe ademen insecten?

Insecten hebben ademhalingsbuizen: tracheeën.

Die tracheeën komen uit in de huid.

Daar zie je gaatjes. Die heten stigma's.

- Achterlijf groter maken --> lucht met 
zuurstof wordt in tracheeën gezogen

- Achterlijf kleiner maken --> lucht met 
koolstofdioxide wordt naar buiten geperst

De insecten nemen zuurstof op en geven kooldioxide af. Waarom eigenlijk?

Hoe ademen amfibieën?

Hoe ademen kikkers tijdens hun leven?

Gedaanteverwisseling

Hoe ademen kikkers tijdens hun leven?

Gedaanteverwisseling

Hoe ademen kikkers tijdens hun leven?

Gedaanteverwisseling

Uitwendige kieuwen --> inwendige kieuwen

Hoe ademen kikkers tijdens hun leven?

Gedaanteverwisseling

Kieuwen --> longen

Hoe ademen kikkers tijdens hun leven?

• huid
• uitwendige kieuwen
• inwendige kieuwen
• longen

Dit verandert gedurende hun leven (gedaanteverwisselingen).