5. Het strafrecht

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

Criminaliteit 

Hoofdvragen 5.1:

• Wat zijn de uitgangspunten van het strafrecht

Begrippen:

• Wet, 
• ernst
• situatie
• overmacht/noodweer
• achtergrond
• persoonlijke eigenschappen, ontoerekeningsvatbaar, leeftijd, jeugdstrafrecht en adolescentie strafrecht 

Strafrecht:

Alle regels en wetten over het straffen van mensen die de wet hebben overtreden. 

Je kunt alleen worden gestraft voor iets wat volgens de wet strafbaar is. De wet bepaalt per delict de maximumstraf. 

Niet tonen van een identificatiebewijs:

1. €75
2. €90
3. €100
4. €120

Valse identiteit opgeven:

1. €100
2. €200
3. €250
4. €400

Dronken op de openbare weg bevinden:

1. €75
2. €100
3. €150
4. €200

het feit dat je precies weet hoe hoog de maximumstraf is heeft te maken met:

1. Rechtsgelijkheid
2. Rechtszekerheid

Er wordt rekening gehouden met: 

1. Ernst > Er wordt rekening gehouden met de ernst van het delict. Overtredingen worden door een andere rechter behandeld dan misdrijven.

De straffen voor een overtreding zijn minder hoog.

2. de situatie >

Noodweer: zelfverdediging.

Overmacht: als je niet anders kan.

3. Ontoerekeningsvatbaar:

De rechter houdt altijd rekening met de achtergrond en persoonlijke omstandigheden van de dader. Sommige mensen krijgen geen straf omdat ze op dat moment ontoerekeningsvatbaar zijn.

Je weet niet wat je doet. 

Drank & drugs: 
De rechter verklaart je wel schuldig als je alcohol of drugs gebruikt hebt.

Je weet wat de effecten kunnen zijn. 

https://www.rtlboulevard.nl/crime/video/5213184/jaymie-22-wordt-tijdens-lsd-trip-met-messteken-om-het-leven-gebracht

4. Leeftijd: 

• Tot 12 niet vervolgd.
• 12 t/m 18 jeugdstrafrecht:

(jeugddetentie/opvoedingsinrichting/

onder toezichtstelling)

• Adolescentie strafrecht: het is mogelijk om verdachte van 16 t/m 23 te berechten als jongere of als volwassene. 

Hoofdvragen 5.2:

• Wat zijn de rechten van en verdachte tijdens het strafproces?

Begrippen:

• Verjaren
• Vrijspraak
• In hoger beroep gaan 
• Inverzekeringstelling
• Voorlopige hechtenis
  
• Huis van Bewaring

Wat zijn de rechten van en verdachte?

Uitzonderingen

Soms kan een jongere worden berecht als volwassene en kan een persoon tot 23 jaar worden berecht als jongere. 

Deze keus hangt af van de persoonlijke ontwikkeling van de verdachte.

§5
De verdachte

Rechten van een verdachte:

• Voor verhoor mag je maar een max. aantal uur worden vastgehouden.
• Na uitspraak van de rechter kan je in hoger beroep gaan.
• Misdrijven en overtredingen kunnen verjaren.
• Als de rechter je heeft vrijgesproken kan je voor hetzelfde vergrijp niet nog eens voor de rechter komen.

Rechten van een verdachte

Het recht om te weten waarvan je verdacht wordt

Zwijgrecht

Het recht op een advocaat 

Recht op een eerlijk proces

Beperkte periode vasthouden

Rechten van een verdachte
(rechtsbescherming)

Het recht om te weten waarvan je verdacht wordt

Zwijgrecht

Het recht op een advocaat 

Recht op een eerlijk proces

Beperkte periode vasthouden

§5.2

Jeugdstrafrecht

In Nederland maakt het strafrecht onderscheid tussen volwassen en jongere verdachten. 

• Kinderen tot 12 jaar kunnen niet worden gestraft.
• Jongeren tussen de 12 en 18 jaar komen voor een jeugdrechter.

§5.2

Jeugdstrafrecht

Er zijn nog andere verschillen:

• Bij jongeren mogen geen andere mensen aanwezig zijn, bij volwassenen mag dat wel.
• Jongeren krijgen geen gevangenisstraf.
• De jeugdrechter kan een gezinsvoogd toewijzen. (ondertoezichtstelling)