IBQ: China & de Sovjet-Unie: Hete Vrede of Koude Oorlog? (1)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Welkom!

Programma:

- Introductie IBQ: "China & de Sovjet-Unie: Hete Vrede of Koude Oorlog? "

- Historische vaardigheid: contextualiseren

- Opfrismoment deelcontext

- Inhoudelijke verdieping: Relatie China & de Sovjet-Unie (deel 1)

- Leerdoelen

- Opdrachten

- Afsluiting

IBQ

• Inquiry Based Question

• Aan de hand van een probleemstelling gaan jullie de komende drie lessen zelf op zoek naar een antwoord.

• Dit wordt gedaan aan de hand van bronmateriaal en opdrachten in de les.

Planning komende lessen

• Les 1: introductie IBQ, introductie historische vaardigheid met oefeningen, opfrismoment van de deelcontext, inhoudelijke verdieping.
• Les 2: herhaling historische vaardigheid met oefeningen en  inhoudelijke verdieping
• Les 3: met bronnen werken aan de eindopdracht.

Historische vaardigheid

Contextualiseren:

• Contextualiseren is het creëren van een historische context bij gebeurtenissen en handelingen van mensen met als doel deze verschijnselen historisch te kunnen verklaren. Door te contextualiseren leren leerlingen rekening te houden met de toenmalige omstandigheden, kennis en opvattingen van mensen. 

• Dan kunnen jullie bijvoorbeeld verklaren dat een Duitser in 1930 op de politieke partij van Hitler heeft gestemd. Toen ging het economisch namelijk erg slecht, de Duitsers hadden geen ervaring met democratie en mensen wisten de gevolgen van de politieke opmars van de NSDAP nog niet.  Wat waren de politieke en economische omstandigheden op dat moment? Welk wereldbeeld hadden mensen toen? Contextualiseren draait om het stellen van dit soort vragen.    

Vrij naar: Tim Huijgen 

https://didactiefonline.nl/artikel/contextualiseren-kun-je-leren

IBQ onderzoeksvraag

China & de Sovjet-Unie: Hete Vrede of Koude Oorlog? 

Hete Vrede of Koude Oorlog?

Hete Vrede wordt binnen de IBQ aangeduid als: “een situatie waarin beide landen economisch van elkaar afhankelijk zijn, maar steeds scherper uiteenlopen over (ideologische) kwesties die leiden tot schuring.” 

Koude Oorlog houdt in: “politieke vijandigheid tussen landen waarin propaganda, bedreiging en verschillende maatregelen de boventoon voeren in de omgang met elkaar.” 

Wat weet je van communistisch China?

Wat weet je van de relatie tussen China en de Sovjet-Unie?

Hoe ben je tot je antwoord op de vorige vraag gekomen? Heb je rekening gehouden met bepaalde zaken?

Bron: https://www.nrc.nl/nieuws/2022/05/27/china-en-rusland-blokkeren-nieuwe-sancties-tegen-noord-korea-a4129375

Wat kun je aan de hand van de krantenkop op de vorige dia vertellen over de relatie tussen Rusland en China tegenwoordig?

Zijn de landen bij bepaalde kwesties in de wereld betrokken?

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je:

- uitleggen wat contextualiseren inhoudt.

- uitleggen waarom contextualiseren belangrijk is. 

- de verschillende stappen van het contextualiseren benoemen.

- de stappen van contextualiseren toepassen om een beknopte context te construeren. 

- beschrijven hoe de Koude Oorlog getekend werd door een aantal kenmerkende gebeurtenissen

- de veranderde relatie tussen China en de Sovjet-Unie aan het begin van de Koude Oorlog verklaren.

Succescriteria

De leerlingen worden steeds beter in het contextualiseren als:

- ze kunnen vertellen wat contextualiseren inhoudt.

- ze kunnen vertellen waarom contextualiseren belangrijk is.

- ze de stappen die horen bij het contextualiseren kunnen benoemen.

- ze oefenen met de stappen bij opdrachten in de les.

- ze met die stappen een beknopte context construeren door hiermee te oefenen in de les.

De leerlingen worden steeds beter in het beschrijven van de relatie tussen China en de Sovjet-Unie als:

- ze kunnen vertellen welke kenmerkende gebeurtenissen er waren tijdens de Koude Oorlog

- ze die kenmerkende gebeurtenissen gebruiken bij opdrachten in de les.

- ze door met bronnen te oefenen en dit met de docent door te nemen kunnen vertellen waarom de relatie tussen China en de Sovjet-Unie veranderde.

OPFRISMOMENT

Herhaling

DEELCONTEXT 3 

DE VOLKSREPUBLIEK WORDT EEN WERELDMACHT

1949: COMMUNISTISCHE VOLKSREPUBLIEK CHINA 

MAO

Nieuwe dynastie? 

• China moderniseert naar SU voorbeeld → invloed Sovjet-Unie
• Chinees communisme → maoïsme
• Niet arbeiders maar boeren
• Verzet tegen onderdrukking, uitbuiting, buitenlanders
• Verzet tegen keizer die hemels mandaat verloren heeft
• Nationalisme met een communistisch laagje er omheen (zoals nu?)
• Mao zorgt voor disharmonie → alles wat traditioneel was wordt aan de kant gezet. 

GROTE SPRONG VOORWAARTS 

(1958-1962)

Na dood Stalin bekoelt de relatie tussen China en SU. 

Mao zet grootschalige campagne op: grote sprong voorwaarts. 

In 5 jaar tijd moet China een industriële grootmacht worden

Industrialisatie en collectivisatie van de landbouw gelijktijdig. 

Gevolgen desastreus! → enorme hongersnoden, miljoenen doden

Mao zijn positie komt onder druk te staan

Hierna gaat de CCP voor een pragmatisch 

economisch beleid → breuk met SU. 

DE CULTURELE REVOLUTIE

(1966-1969)

• Totale breuk met traditioneel China
• Nog radicaler dan de Grote Sprong Voorwaarts. 
• Eeuwenoude tradities uitbannen
• Intellectuelen, journalisten en wetenschappers terroriseren
• Xenofobie
• Terreur → Rode gardisten.
• Chinese jeugd wordt opgeroepen zich te verzetten tegen gevestigde orde
• CCP wordt gezuiverd → Mao in positie hersteld. 
• Persoonlijkheidscultus rond om Mao
• Miljoenen Chinezen komen om

VIER MODERNISERINGEN

• Na de dood van Mao in 1976 brak China met het gedachtegoed van de Culturele Revolutie. 
• Deng Xiaoping → Vier Moderniseringen

1. Landbouw

2. Wetenschap en technologie,

3. Industrie

4. Defensie

• Breuk met collectivisatie
• Studenten studeren in het westen
• Gunstige belastingtarieven om buitenlandse bedrijven te lokken
• Economie ontwikkelt zich snel, binnenlands kritiek ook. 
• Kritiek op CCP wordt met harde hand neergeslagen
• Liberalisering geldt niet in de politiek!

RELATIE MET HET WESTEN

• Optreden van de CCP roept internationaal kritiek op maar de band met het westen wordt sterker. 
• Oorzaken:
• Politiek: China zoekt tijdens de Koude Oorlog bondgenootschap met landen in Azië, Latijns-Amerika en Afrika. (niet gebonden landen). → rivaliteit tussen SU en China neemt toe. Amerikanen maken hier slim gebruik van d.m.v. toenadering tot China wordt de  SU onder druk gezet. 
• Economisch: China had het westen nodig voor werkgelegenheid en kennis en het westen profiteert van goedkope arbeidskrachten uit China. 

• China groeit uit tot belangrijke speler op wereldtoneel:
• Permanente plek in VN (sinds begin Koude Oorlog)
• Lid van wereldhandelsorganisatie

Inhoudelijke verdieping: Relatie China & de Sovjet-Unie 

Relatie China en de Sovjet-Unie in de Koude Oorlog

De hoofdrolspelers

Ideologische en persoonlijke verschillen

• Stalin en Mao hadden zelfs vóór 1949 een geschiedenis van meningsverschillen. Stalin geloofde dat de KMT beter geplaatst was om China te herenigen en steunde hen zelfs in de jaren veertig. Mao geloofde dat Stalin een zwak China wilde dat hij kon domineren.

• Mao's interpretatie van het marxisme was gericht op het gebruik van de boeren als revolutionaire klasse. Stalin geloofde dat dit verkeerd was, revolutie zou gebaseerd moeten zijn op de stedelijke arbeidersklasse.

Chinees-Sovjetverdrag van vriendschap en alliantie (1950)

In februari 1950 werd Mao uitgenodigd in Moskou, waar een verdrag werd ondertekend. De USSR beloofde economische hulp aan China en bescherming in geval van opnieuw oorlog met Japan.

Mao was echter beledigd door zijn behandeling. Het verdrag gaf China $ 300 miljoen aan leningen, maar was terugbetaalbaar. 

Chroesjtsjov noemde het later 'een belediging voor het Chinese volk'. Desondanks stuurde de SU meer dan 20.000 adviseurs naar de Volksrepubliek China en werd er geholpen bij de bouw van meer dan 200 industriële projecten.

Bron: https://api.time.com/wp-content/uploads/2015/06/korea.jpeg

Afbeelding uit de jaren 50

• Om welk conflict gaat de afbeelding?
• Wanneer zou deze foto gemaakt kunnen zijn?
• Door wie zou deze foto gemaakt kunnen zijn?
• Met welk doel zou de foto gemaakt kunnen zijn?
• Waar speelde het conflict zich af?
• Welke partijen waren bij het conflict betrokken?
•  Wat was de eindstand van dit conflict?
• Wat speelde er zich in deze periode nog meer af op het wereldtoneel?

Bron: https://api.time.com/wp-content/uploads/2015/06/korea.jpeg

Contextualiseren

Door het beantwoorden en het nabespreken van de antwoorden op de vorige dia, hebben we een begin gemaakt met contextualiseren.

Zaken om rekeningen mee te houden wanneer je naar een bron kijkt: 

Wie is de maker van de bron? Wanneer is de bron gemaakt? Waarom?

Context om een bron heen maken kan door rekening te houden met de volgende aspecten:

chronologische context, ruimtelijke context, sociaalpolitieke context, sociaaleconomische context, sociaal-culturele context.

De Korea Oorlog

In november 1950 viel het Rode Leger Noord-Korea binnen in een poging de door Amerika geleide VN-troepen terug te dringen die de Noord-Koreanen dreigden "uit te roeien".

Tijdens de oorlog vochten meer dan 1 miljoen Chinese troepen, waarbij meer dan 700.000 slachtoffers vielen. Zelfs de zoon van Mao werd gedood en China moest de SU 1,35 miljard dollar terugbetalen aan wapens die het aan China had geleverd.

Er werd zelfs beweerd dat Stalin opzettelijk een vroege wapenstilstand verhinderde om de Chinezen uit te putten. De wapenstilstand kwam snel na de dood van Stalin!

Chroesjtsjov en destalinisatie

Na de dood van Stalin in 1953 namen de spanningen af ​​toen de SU China begon te voorzien van leningen en technologie.

Maar in 1956 was Nikita Chroesjtsjov de leider van de SU geworden. In februari hield hij een toespraak waarin hij de persoonlijkheidscultus van Stalin en zijn misdaden bekritiseerde, waarbij hij suggereerde dat Stalin 'zichzelf boven de partij had geplaatst'.

Mao interpreteerde dit ook als een aanval op zichzelf, aangezien hij China regeerde op dezelfde manier als Stalin. Dit verhoogde de spanningen tussen de twee.

Chroesjtsjov en 'vreedzaam samenleven' (1)

In 1956 begon Chroesjtsjov ook te pleiten voor 'vreedzaam samenleven' en betere betrekkingen met de VS om een ​​nucleaire oorlog te voorkomen.

Dit leidde indirect tot protesten in heel Oost-Europa, omdat veel mensen geloofden dat Chroesjtsjov grotere vrijheden beloofde. Een opstand in Hongarije in november 1956 werd met geweld neergeslagen.

Chroesjtsjov en 'vreedzaam samenleven' (2)

Mao beschouwde vreedzaam samenleven met het Westen als 'ketterij' en een verraad aan het marxistisch-leninistische idee van de onvermijdelijkheid van oorlog met het kapitalisme.

Mao geloofde  dat 'voortgezette revolutie' met het Westen de enige manier was om de overwinning van het communisme te verzekeren.

Door in de jaren vijftig met het Westen te onderhandelen over wapenverminderingen, geloofde Mao dat de SU een ‘revisionist’ en verrader van het ware communisme aan het worden was.

De conferentie van Moskou in 1957

In november 1957 riep Chroesjtsjov een speciale bijeenkomst van de communistische wereldpartijen bijeen in Moskou om de 40e verjaardag van de bolsjewistische revolutie te vieren en om te proberen geschillen op te lossen.

Ondanks de goedkeuring van een verklaring die toekomstige samenwerking beloofde, hield Mao een reeks toespraken waarin Moskou werd gewaarschuwd het ‘revisionisme’ op te geven en terug te keren naar het ware marxistisch-leninistische pad.

Bezoek van Chroesjtsjov aan Beijing 1958 

Het was duidelijk uit de Moskou-conferentie van 1957 dat Mao probeerde de USSR uit te dagen voor het leiderschap van de internationale communistische beweging.

Dit vormde een bedreiging voor de SU omdat het de internationale beweging gebruikte als een manier om de Sovjet-invloed in de wereld te verspreiden.

In een poging om deze betrekkingen te verbeteren, bezocht Chroesjtsjov Peking in juli 1958. Mao greep zijn kans om Chroesjtsjov verder te vernederen door bijeenkomsten in zijn zwembad te regelen....

Contextualiseren; stappen met hulpvragen

• Hoe construeer je een historische context?
• Stappen van Huijgen om je op weg te helpen
• Wat is er moeilijk aan contextualiseren --> rekening houden met het feit dat zaken in het verleden anders waren dan nu. De vragen ondersteunen je om hier rekening mee te houden.
  
• (1)Chronologische context: wanneer speelde iets zich af? Tijd/periode?
• (2)Ruimtelijke context: wat speelde er op dat moment nog meer? Wereld/omgeving
• (3)Sociaalpolitieke context: welk politiek systeem was gangbaar/ werd gebruikt? Was dit stabiel?
• (4)Sociaaleconomische context: hoe stond het er in de betreffende periode economisch voor? 
• (5)Sociaal-culturele context: wat was cultureel gezien de norm? Was er verandering zichtbaar?
• Door deze te combineren kun je een historische context construeren. 

1958

We nemen samen het opdrachten blad door.

Bron: http://memory.loc.gov/service/pnp/cph/3c10000/3c11000/3c11000/3c11093v.jpg

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Schrijf 3 dingen op die je
deze les hebt geleerd.

Afsluiting Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je:

- uitleggen wat contextualiseren inhoudt.

- uitleggen waarom contextualiseren belangrijk is. 

- de verschillende stappen van het contextualiseren benoemen.

- de stappen van contextualiseren toepassen om een beknopte context te construeren. 

- beschrijven hoe de Koude Oorlog getekend werd door een aantal kenmerkende gebeurtenissen

- de veranderde relatie tussen China en de Sovjet-Unie aan het begin van de Koude Oorlog verklaren.