Hoofdstuk 1.1 +1.2





Aarde - Landschapszones
Par. 1.1
Het landschap als dynamisch systeem
1 / 35
next
Slide 1: Slide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 35 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 30 min

Items in this lesson





Aarde - Landschapszones
Par. 1.1
Het landschap als dynamisch systeem

Slide 1 - Slide

Leerdoelen par. 1.1
  • Je kent de verschillende geofactoren.
  • Je begrijpt hoe geofactoren samenhangen met name in relatie tot de bodem.
  • Je kunt het landschap als dynamisch systeem beschrijven.

Slide 2 - Slide

Wat zijn geofactoren?

Slide 3 - Open question

Geofactoren
Welke geofactoren zijn het meest dominant?
De onderdelen van een landschap die op elkaar inwerken en samen de processen aan en het uiterlijk van het aardoppervlak bepalen.

Slide 4 - Slide

Welke geofactoren zijn het meest dominant?
A
Klimaat en gesteente
B
Ondergrond en klimaat
C
Ondergrond en water
D
Klimaat en mens

Slide 5 - Quiz

Dwarsdoorsnede
Een bos als dynamisch systeem (bron 5)
Wat hoort waar?
  • organisch afval
  • levend organisch materiaal
  • humusrijke grond
  • onveranderde grond
  • uitgespoelde grond

A
Levend organisch materiaal
B
Organisch afval
C
Uitgespoelde grond
D
Humusrijke grond
E
Onveranderde grond

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Video

Een combinatie van processen houdt een voedselkringloop in stand:
  •  fotosynthese
  •  mineralisatie
  •  humusvorming
  •  uitspoeling
  •  inspoeling
  •  verwering

Fotosynthese (ook: koolstofdioxide-, koolzuur- of koolstofassimilatie) is een vorm van biosynthese, waarbij energie uit zonlicht wordt gebruikt om gasvormig koolstofdioxide om te zetten in de vaste stof glucose. Bij deze chemische reactie komt zuurstofgas vrij. 

Slide 8 - Slide

Waar vindt welk proces plaats?

  • fotosynthese?
  • uitspoeling?
  • inspoeling?

A
Fotosynthese: 
Water + CO2 + licht + voedingsstoffen --> Plantaardig materiaal
B
Bladeren vallen op de grond: organisch afval
Bladeren en takjes worden afgebroken tot humus en mineralen. Wormen en bacteriën verteren geheel of gedeeltelijk organisch afval

C
Uitspoeling:
Er zakt meer neerslag naar beneden dan er weer terug omhoog komt > dit neemt humus en mineralen verder mee naar beneden
D
Inspoeling:
Dieper in de grond blijft de humus steken tussen bijv. de zandkorrels
E
Nog dieper in de grond vind je de grondsoort waarin de bodem gevormd wordt. Door verwering kunnen de gronddeeltjes wel steeds kleiner worden.

Slide 9 - Slide

Stencil bodems
Vraag 1 t/m 12

Slide 10 - Slide

Het klimaat heeft grote invloed op het type bos dat ergens voorkomt
A
Naaldbos > in de boreale zone
(lange koude winter, kort groeiseizoen)
B
Tropisch regenwoud > in de tropische zone
(warm, veel neerslag)
C
Loofbos > in de gematigde zone
(seizoensinvloed, voldoende neerslag)

Slide 11 - Slide

Als klimaat en begroeiing veranderen,
is het logisch dat de processen die de verkleuring van de grond veroorzaken ook anders zijn.
Geoxideerde ijzerdeeltjes. De rest van de stoffen uit de grond is door snellere mineralisatie en uitspoeling niet meer aanwezig.
Het hele jaar door is er uit- en inspoeling. Er onstaat een dikke laag organisch materiaal
Weinig groeiseizoen. Vorming en afbraak van organisch materiaal gebeurt traag: dikke laag organisch materiaal.

Slide 12 - Slide

Welke processen horen (vooral) bij welke bodem?

  • mineralisatie
  • uitspoeling
  • humificatie
  • inspoeling 
  • chemische verwering

Mineralisatie is het proces waarbij organische verbindingen (plantenresten, afgevallen bladeren,…) in of op de bodem door micro-organismen worden omgezet in anorganische (minerale) verbindingen (vb. nitraat, koolstofdioxide).
Door humificatie wordt een deel van het vers organisch materiaal omgevormd tot organische stof in de bodem.

Slide 13 - Slide

Naaldbos                 Tropisch bos                        Loofbos
humusvorming 
uit- en inspoeling

sterke mineralisatie
sterke uitspoeling
sterke chemische verwering

mineralisatie en humusvorming
uit- en inspoeling

Slide 14 - Slide

Bekijk 1a in je boek. Welke letters zijn juist? Voer los in.

Slide 15 - Mind map

Bekijk figuur 1 blz 5 opdrachtenboek, en oefening 2a
1
2
3
4
5
6
Verwering
Mineralisatie
Afsterven organisch materiaal
Fotosynthese
Humificatie
Uitspoeling

Slide 16 - Drag question

2b
Humificatie
Mineralisatie
Voedingsstoffen
Volledige afbraak organisch materiaal

Gedeeltelijke afbraak organisch materiaal
Humus
Binding water en voedingsstoffen

Slide 17 - Drag question

1.2 wisselwerking tussen de geofactoren


H2 Landschapszones
Domein Aarde
V6

Slide 18 - Slide

Lesdoel
  • Waardoor verschillen de landschapszones zo sterk van elkaar?

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Video

Slide 21 - Slide

Ontstaan landschapszones
Verschillen in klimaat leiden tot verschillen in wisselwerking tussen de geofactoren en daarmee tot verschillende landschapszones.

Verschillen binnen de landschapszones ontstaan door reliëf. 

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Slide

Bossen
  • Voldoende water (nuttige neerslag)
  • zomertemperatuur niet te laag
  • groeiseizoen niet te kort
verschillende klimaten -> verschillende bossen -> verschillende bodems

In welke landschapszones ontbreekt bos en waarom?

Slide 26 - Slide

Slide 27 - Slide

Verschillende soorten bodems
  • Tropisch regenwoud: rode bodems -> chemische verwering, geen humusvorming
  • Loofwoud: humus 
  • Naaldwoud: organisch afval, veel uitspoeling -> witgrijze bodem 


Slide 28 - Slide

Slide 29 - Slide

Verschillende soorten bodems
  • Aride zone: neerslagtekort -> geen humusvorming, geen uitspoeling (alleen verdamping)
  • Gematigde breedte: nuttige neerslag 0, grassteppe -> geen uitspoeling, humusvorming
  • Polaire zone: kort groeiseizoen, lage temperatuur, veen -> geen uitspoeling (permafrost), geen humusvorming.

Slide 30 - Slide

Slide 31 - Slide

De mens
doorbreekt het natuurlijke systeem

d.m.v. landbouw

1. natuurlijke kringlopen worden doorbroken
2. van biodiversiteit naar monocultuur

Slide 32 - Slide

Opdrachten
Jullie gaan zelf de hoofdvraag van par. 4 beantwoorden. 

Geef per landschapszone:
  1. drie kenmerken
  2. één foto 
  3. Leg uit hoe de mens het gebied gebruikt of beïnvloedt


Slide 33 - Slide

Praktisch
Wie:             In tweetallen
Wat:             ...
Wanneer:  huiswerk
Hoe:            Lesboek en internet
Lengte:      ...
Inleveren: it's learning

Slide 34 - Slide

Opdrachten

Maak 
Hoofdstuk 2
§ 3

Opdr. 1 t/m 5

Slide 35 - Slide