Leesvaardigheid A

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Leesvaardigheid A

1. tekstsoort en schrijfdoel
2. onderwerp en hoofdgedachte
3. opbouw van een tekst
4. tekstverbanden
5. tekststructuren
6. opbouw van een alinea

Tekstsoorten en schrijfdoelen

Schrijfdoelen en tekstsoorten

beschouwing

uiteenzetting

betoog

opiniëren

informeren

overtuigen

onderwerp en hoofdgedachte

Onderwerp

Waar de tekst over gaat (nooit een hele zin)

Kijk naar: titel, inleiding en slot

Hoofdgedachte

Onderwerp + het belangrijkste wat de schrijver daarover zegt (altijd een hele zin)

Hangt sterk samen met het schrijfdoel

Kijk naar: titel, inleiding en slot

Opbouw van een tekst

onderwerp

• inleiding: leidt het onderwerp in

ankedote/vraag/aanleiding/samenvatting/stelling

• kern: meerdere alinea's met meerdere deelonderwerpen

argumenten opsommen/verschillende meningen geven/uitleg geven

• slot: herhaalt de belangrijkste punten en de hoofdgedachte van de tekst

conclusie/samenvatting/afweging

Tekstverbanden

• chronologisch 
• oorzaak-gevolg
• reden/verklaring
• doel-middel
• voorwaarde
• tegenstelling

• vergelijking
• opsomming
• voorbeeld
• samenvatting
• conclusie 
• toelichting

Welke verbanden zijn er?

Het volgende signaalwoord / de volgende signaalwoorden horen bij tegenstelling:

1. zoals
2. allereerst
3. maar
4. daarentegen

opsomming

conclusie

reden/verklaring

doel

tijd

voorbeeld

bovendien

kort samengevat

aangezien

om te

sedert

ter illustratie

Tekststructuren

1. vraag/antwoordstructuur                                      vraag/(mogelijke) antwoorden/samenvatting/beste antwoord
2. argumentenstructuur                                              stelling/argumentatie/stelling
3. probleem/oplossingstructuur                             probleem/gevolgen, oorzaken en mogelijke oplossingen/mogelijke of beste oplossing
4. verleden/heden/toekomststructuur                 onderwerp/verleden en heden/toekomst

5. verklaringsstructuur                        fenomeen/meer informatie of deskundigen aan het woord/(mogelijke) verklaring

inleiding

middenstuk

slot

Opbouw alinea

state

explain

illustrate 

sexi

kernzinnen!

mombakkes

weeromstuit

jeremiade

kakofonie

een masker/vermomming

helder geluid

reactie

klaagzang

veel (lelijk) geluid

pareren

lucide

prat gaan op

gewiekst

afweren

grondig uitzoeken

verlichte

trots zijn op

bijdehand

anarchistisch

paradox

progressief

soeverein

zonder hogere macht

behoudend

schijnbare tegenstelling

vooruitstrevend

onafhankelijk

Vat kort samen waar de tekst 'Het nieuws als show' over gaat.

18. Welke van de onderstaande beweringen geeft het beste de hoofdgedachte van tekst 1 weer?

1. De diverse...is gekomen.
2. De formule...worden toegejuicht.
3. De moderne...te komen.
4. De moderne...de actualiteit.

19. Hoe kan tekst 1 het beste worden getypeerd?

1. beschouwing, omdat...
2. beschouwing, omdat...
3. betoog, omdat...
4. betoog, omdat...

1. Bij welke alinea begint deel 2, Duiding van de veranderingen in de media?

2. Bij welke alinea begint deel 4, Uniformering van de media?

3. Welk kopje zou het beste passen boven alinea 13 en 14?

1. Differentiatie tussen de media
2. Meer herkenbare mensen in de media
3. Onvoorspelbaarheid bepaalt identiteit
4. Verdere professionalisering noodzakelijk

wat voor cijfer zou je scoren?
http://n-term.nl/
aantal punten = 29, N = 1.0