1HV 4.4 Samen leven + leren voor biologie

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

4.4 Samen leven

Deze les:

- Leerprocessen herhalen

- 4.4 Samen leven

- Nakijken huiswerk en maken opdr. 4.4

- Kahoot!

- Hoe leer ik voor Biologie?

Fietsen is:

1. aangeboren gedrag
2. aangeleerd gedrag

Is voetbaltalent:
aangeboren of aangeleerd?

1. Aangeboren
2. Aangeleerd

Op welke manier kun je de vaardigheid het beste aanleren?
Een rebus oplossen

1. Beloning en straf
2. Imiteren
3. Inzicht
4. Oefenen

Waaruit bestaat lichaamstaal?

Waar of niet waar?
Twee verschillende soorten begrijpen elkaars lichaamstaal altijd

1. Waar
2. Niet waar

Mensen snappen elkaars lichaamstaal door te kijken naar ogen, neus en mond

1. Waar
2. Niet waar

Door welke signalen willen dieren voor hun jonkies zorgen?

1. Gekke signalen
2. Normale signalen
3. Overdreven signalen
4. Gedreven signalen

Leerdoelen 4.4 Samen leven

1. Je kunt uitleggen hoe groepsdieren met elkaar kunnen samenwerken. 
2. Je kunt beschrijven hoe dieren in een groep de baas kunnen zijn over andere dieren. 
3. Je kunt uitleggen wat een rangorde is en waarvoor een rangorde belangrijk is. 
4. Je kunt beschrijven hoe dieren een partner krijgen.  

Samenwerken

Daar is een taakverdeling voor nodig!

Bijen hebben werksters, een koningin en darren met eigen functie 

Welk voordeel heeft deze samenwerking van de spreeuwen?

Welk voordeel heeft de samenwerking van de naakte molratten?

Welk voordeel heeft de samenwerking van de wolven?

Hoe werken dieren samen?

Samenwerken gaat alleen goed als iedereen doet wat verwacht wordt (taakverdeling) 

En dan vergroot samenwerking de overlevingskansen!

Wie is de baas?

Bij het leven in groepen is er vaak een rangorde. De rangorde zie je terug in speciale regels en het gedrag.

Het dier bovenaan de rangorde =

Dominant 

Het dier onderaan de rangorde =

Onderdanig

Wie is de baas?

Bij sommige soorten noemen we rangorde de pikorde

Dit is bij kippen, waar de meest dominante hanen/hennen als eerste eten en zij pikken de minder dominante soortgenoten

Pikorde bij kippen

Welke kip is het meest dominant? 

Welke kip is het meest onderdanig?

Opdracht 12

Samenleven

• Solitair: onafhankelijk (jaguar, panda, zeeschildpad)
• Leven in groepen (insecten, vissen, vogels en zoogdieren) 

Leven met een partner

• Monogaam: paar gedurende één seizoen of het hele leven (vissen, vogels, zoogdieren)
• Polygaam: één persoon heeft meerdere partners tegelijk (polygynisch en polyandrisch)

Hoe vinden dieren een partner?

Baltsgedrag: partner lokken en versieren:

• Overdreven signalen/rituelen
• Vergroot bereidheid tot paring
• Vermindert agressie
• Soort specifiek

-> voorbereiding op daadwerkelijke paring

0

Leerdoelen 4.4 Samen leven

1. Je kunt uitleggen hoe groepsdieren met elkaar kunnen samenwerken. 
2. Je kunt beschrijven hoe dieren in een groep de baas kunnen zijn over andere dieren. 
3. Je kunt uitleggen wat een rangorde is en waarvoor een rangorde belangrijk is. 
4. Je kunt beschrijven hoe dieren een partner krijgen.  

Aan de slag!

- Nakijken huiswerk 4.3 opdr. 1, 3 t/m 8 en 10 t/m 13b

- Maken 4.4 opdr. 1, 3 t/m 16

- Invullen begrippen 4.4

Kahoot!

Hoe leer ik biologie?

samenwerken

Test jezelf

Overhoren

Hulp vragen! vragen stellen en kom naar vakSWT

Biologiepagina.nl

Luisteren naar de uitleg,

let ik op tijdens de les?

Jezelf nakijken

Samenvatten

Huiswerk maken

Leerdoelen en begrippen

LessonUp's terugkijken

Stap 1: voorbereiding

• Huiswerk maken en nakijken (via Classroom) 
• Begrippenlijst maken van de dikgedrukte woorden
• Samenvatting maken met de leerdoelen
  
  
• Samenvatten  opdrachten (zie 'samenvatten' achteraan het hoofdstuk in het boek)
• Lesaantekeningen toevoegen aan je samenvatting

Stap 2: leren

Vaak herhalen van de leerstof!

• Vraag iemand je te overhoren met begrippenlijst/leerdoelen
• Begrippen leren (bijv. met quizlet of flashcards)
• Samenvatting leren (bijv. met een mindmap)

Stap 3: oefenen!

• Test jezelf (achteraan het hoofdstuk in het boek) 
• Biologiepagina.nl (klik op het kopje 'oefenen') 

Wat voor vragen kan je verwachten op de toets?

RTTI

R = wat je hebt geleerd

T1  = lijken op je huiswerk

T2 = net iets moeilijker dan het huiswerk (nieuwe situatie)

I = inzicht -> zelf iets nieuws bedenken (vwo niveau)

Een T1 vraag

Een T2 vraag

Veel succes!