kiesrecht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Kiesrecht voor iedereen

1848

Wat voor staat is Nederland?

Nederland is een... en een...

grondwet 1848

• Censuskiesrecht: Mannen met bepaald inkomen mogen stemmen op leden tweede kamer
• ministeriële verantwoordelijkheid: Koning is onschendbaar, ministers zijn verantwoordelijk
• Nieuwe rechten: Vereniging, vergadering en onderwijs
• De macht van de koning verdween en de macht ging naar het parlement en de ministers

Lesdoelen

• Leren wat verzuiling is
• Leren wat de Confessionelen, Liberalen en Socialisten rond 1900 deden
• Leren hoe mannen en vrouwen algemeen kiesrecht kregen

Verzuiling

Verzuiling: Groepen binnen de samenleving leefden voornamelijk gescheiden

Liberalen

• Vooral rijken en de middenklasse
• Vrijheid stond voorop
• Thorbecke was de belangrijkste woordvoerder
• Liberalen wilden uitbreiding van het kiesrecht voor de middenklasse
• Thorbecke en veel Liberalen waren tegen algemeen kiesrecht

Confessionelen

• Basis in christelijke geloof
• Katholieken en protestanten gingen samenwerken
• Schoolstrijd: strijd om subsidie te krijgen voor Christelijke scholen
• Wilden uitbreiding kiesrecht om meer steun in de schoolstrijd te krijgen

1879

socialisten

• populair bij arbeiders
• Arbeiders waren al verenigd in vakbonden
• 1848: Het Communistisch manifest had arbeiders zelfbewuster en strijdbaarder gemaakt
• Strijd voor algemeen kiesrecht
• 1894: Pieter Jelles Troelstra richt de SDAP op (Sociaal Democratische arbeiders partij)

Aletta Jacobs

• Aletta Jacobs, eerste vrouw met een universitaire opleiding
• Eén van de oprichters van de vereniging voor  vrouwenkiesrecht
• Leden hiervan noemden zichzelf feministes

 

Vrouwenkiesrecht

• 1917: Vrouwen krijgen passief kiesrecht

Mochten zich wel verkiesbaar stellen maar niet stemmen

• 1919: Vrouwen en mannen beide actief kiesrecht

Mannen en vrouwen mochten stemmen en verkozen worden

• 1922: Vrouwen en mannen gelijke rechten

Algemeen Kiesrecht

Telkens meer mensen wouden algemeen kiesrecht (Uit alle zuilen)

1917: grondwetswijzing

• einde schoolstrijd door gelijke subsidie
• algemeen kiesrecht voor mannen (voor vrouwen in 1919)
• Nieuw kiesstelsel: evenredige vertegenwoordiging, partij met de meeste stemmen krijgt de meeste zetels