HER SA_H4_MiddellandseZeegebied

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Middellandse Zeegebied

specifieke luchtstromen
specifieke vulkanen

Wat gaan we doen

Herhalen Systeem Aarde H4

• Platentektoniek
• Klimaat/Plantengroei
• Landdegradatie

Oefenen met examenvraag

Platentektoniek

• Welke 2 typen platen?
• Welke 3 hoofdbewegingen?

oceanisch / continentaal

convergent / divergent / transform

Huidige gebergtevorming: Alpiene fase

Fases gebergtevorming

Alpen dus jonge, waarom gevormd

Alpen dus jong gebergte, hoe zichtbaar? (verschil jong/oud gebergte)

Dan inzoomen

Middellandse zeegebied eigenlijk alles

je ziet hier 

convergent maar ook

transform: bij Turkije

divergent: Arabisch schiereiland

en veel vermoedelijke plaatgrenzen --

Afrikaanse plaat met Euraziatische plaat (Convergent)

Middellandse Zee (Thetys Zee) wordt kleiner / verdwijnt

Stukken afgebroken: microplaten; eigen bewegingsrichting (fig 4.1 p. 132)

Alpiene plooiingsfase:

Apulische plaat beweegt noordelijk -> Alpen

Iberische plaat -> Pyreneeën

Plooiingsgebergte

Convergent

Afrikaanse plaat met Euraziatische plaat (Convergent)

Middellandse Zee (Thetys Zee) wordt kleiner / verdwijnt

Stukken afgebroken: microplaten; eigen bewegingsrichting (fig 4.1 p. 132)

Alpiene plooiingsfase: 

Apulische plaat beweegt noordelijk -> Alpen

Iberische plaat -> Pyreneeën

Complex systeem 

Microplaten

Wat zie je hier voor plaatgrens?

Wat verwacht je dat er gebeurd?

Conclusie?

Divergentie

Arabische plaat met Afrikaanse plaat

Plaat beweegt twee kanten op

• wordt opgerekt
• zakt deels weg
• Loopt vol met water (Rode zee)

Transform - Anatolische plaat

Transforme breukzone in Turkije

In Turkije loopt eigenlijk 1 grote transforme breukzone. Hier ontstaat er met enige regelmaat ontzettend zware aardbevingen. Omdat de huizen niet aardbevingsbestendig zijn (vooral in arme, rurale gebieden), storten veel gebouwen in en vallen er veel slachtsoffers.

1

Er wordt al jaren verwacht dat er op korte termijn een aardbeving gaat plaatsvinden in Istanbul, de grootste stad van Turkije. De bevolkingsdichtheid is hier erg hoog. Ook zijn veel huizen niet aardbevingsbestendig gebouwd. De combinatie van slechte bouw en een hoge bevolkingsdichtheid leidt ertoe dat er waarschijnlijk veel slachtoffers zullen vallen bij een aardbeving.

2

Middellandse Zeegebied

Welke landschapszone

• subtropische zone

hoge temperaturen Cs

Rotsachtige bodem

Landbouw

 Aangepast aan klimaat (droogte)

• dry farming
• specifieke gewassen
• extensieve veeteelt 
• moderne, grootschalige irrigatielandbouw 
  

Landdegradatie

Afname kwaliteit van de bodem

door:

• (versnelde) Bodemerosie
• Verzilting
• Verwoestijning

(versnelde) Bodemerosie

= wegspoelen of -waaien van de bovenste laag van de bodem (humusrijke deel)

• Kan bij gebrek aan vegetatie om de grond vast te houden

Door mens en natuur!

Veroorzaakt door mens:

• steile hellingen worden ontbost 
  
• ploegen loodrecht op hoogtelijnen 
  
• braakliggen grond door vertrek boeren 
  
• overbeweiding

Door mens en natuur!

Versterkt door natuur:

• regenbuien met een hoge intensiteit en grote druppels
  
• grond: fijne korrels, weinig infiltratie
• steile hellingen

vooral als regen is wanneer land braak ligt: bijv in de periode na de oogst, 

Verzilting

= het zouter worden van de bodem

Belangrijke oorzaak: irrigatie

Irrigatievormen

Verzilting

• Water wordt op de grond gebracht en infiltreert. 
  
• Planten nemen op wat ze nodig hebben, de rest blijft achter (GWS stijgt)
  
• Het grondwater wordt omhoog gezogen (capillaire werking)
  
• Overtollig water in de bodem verdampt en laat zout achter
  
• Een zoutkorst ontstaat, waardoor planten niet meer kunnen groeien. 

Conclusie

• Landdegradatie is het gevolg van menselijk handelen, maar wordt beïnvloed door natuurlijke omstandigheden.

-> Het ene gebied is nou eenmaal kwetsbaarder dan het andere gebied.

• Landdegradatie is tegen te gaan met duurzaam landgebruik
  

Oefenen voor toets

Examentraining p. 127 Opgave Turkije

Klaar leren voor toets

Volgende les

Gezamenlijk een examenopdracht maken

Test je kennis

Vragen Stellen over de toetsstof

Leren voor de toets