opbouw en indeling van een tekst

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

De opbouw en indeling van een tekst

Doel van de les

• Je herkent de opbouw (structuur) van een tekst, zodat je snel je weg kunt vinden in een tekst en je de tekst beter begrijpt.
• Je weet wat deelonderwerpen zijn en hoe je deze kunt vinden.
• Je kunt een schrijfplan maken.
• Je kunt een zakelijke e-mail versturen. 

Indeling tekst : titel

• De titel verraadt al veel
• Het trekt de aandacht; ga je de tekst lezen of niet?
• De titel noemt vaak al het onderwerp

Indeling tekst: inleiding

• Eerste deel van de tekst
  
• Introductie onderwerp met voorbeeld of leuk verhaaltje (= anekdote)
• Vanaf de eerste zinnen weet je waarover de tekst gaat
  
• Bestaat meestal uit één alinea

Indeling tekst: middenstuk

• De verschillende kanten van een onderwerp komen aan de orde > dit gebeurt met behulp van deelonderwerpen
  Bijvoorbeeld: een tekst over phishing
   
• Deelonderwerpen kunnen dan zijn: gevaarlijke e-mails, criminaliteit, financiële schade en aangifte doen bij de politie.

Indeling tekst: slot

• Laatste alinea van een tekst
  
• verwijzing naar het voorbeeld of anekdote uit het begin van de tekst.
• samenvatting, conclusie, herhaling argument, afweging
• Het belangrijkste uit de tekst wordt nog eens herhaald of samengevat

Wat is een deelonderwerp?

1. Verschillende dingen die over het onderwerp verteld worden.
2. Als er 2 onderwerpen in een tekst zitten.
3. Als de tekst niet echt een onderwerp heeft.
4. Een ander woord voor onderwerp.

Waar vind je de deelonderwerpen in een tekst?

1. Inleiding
2. Middenstuk
3. Slot

Deelonderwerpen herkennen

• Lees de titel en de inleiding; stel vast wat het onderwerp is.
  
• Bekijk de lay-out van de tekst.
  
• Soms geven witregels de scheiding tussen de        deelonderwerpen aan en /of staan er tussenkoppen boven de deelonderwerpen. Deelonderwerpen staan alleen in de kern van een tekst. Lees bij twijfel de eerste en/of laatste zin van een alinea om vast te stellen waar een nieuw deelonderwerp begint.

Voorbeeld deelonderwerpen

-> Verschillende kanten/dingen van een onderwerp die in een tekst aan bod komen.

Bijvoorbeeld:

• Onderwerp van een tekst is "schilderen".
• Deelonderwerpen kunnen zijn: schoonmaken, repareren, grondverf aanbrengen, aflakken

Voorbeeld

Wat is de juiste volgorde van een tekstindeling?

1. Inleiding, middenstuk met tussenkopjes, slot
2. Inleiding, slot, middenstuk
3. Inleiding, middenstuk met eventueel tussenkopjes, slot
4. Titel, inleiding, middenstuk met eventueel tussenkopjes, slot

Een schrijfplan helpt je bij het schrijven van een tekst 

->Een schrijfplan bestaat uit vier stappen.

Stap1 Voorbereiding

Beantwoord de volgende vragen:

• Voor wie schrijf ik?
  
• Wat is mijn schrijfdoel?
  
• Welke tekstsoort gebruik ik?
  
• Welke datum, adres?
  

Markeer alle woorden die belangrijk zijn voor de tekst die je gaat schrijven.

Doe dit in de tekst en in de opdracht.

Een schrijfplan helpt je bij het schrijven van een tekst 

• Welke informatie moet ik vragen of geven?
  
• Markeer alle woorden die belangrijk zijn voor de tekst die je gaat schrijven.
  
• Doe dit in de tekst en in de opdracht.
  

Een schrijfplan helpt je bij het schrijven van een tekst 

Stap 2 uitvoering 

• Schrijf een kladversie van de tekst. 

Een schrijfplan helpt je bij het schrijven van een tekst 

Stap 3 controle 

• Lees de kladversie intensief en let op:Staan alle gevraagde gegevens in de tekst? 
• Controleer op fouten: grammatica, spelling, zinsopbouw. 
• Is de tekst leesbaar en goed te begrijpen voor een buitenstaander?
• Klopt de alinea-indeling? Inleiding - middenstuk - afsluiting?

Een schrijfplan helpt je bij het schrijven van een tekst 

Stap 4 Herschrijven

• Schrijf de netversie van de tekst.
  
• Wees niet bang om je kladversie te verbeteren!
  

Zijn er nog vragen?

Aan de slag!

• Schrijf met behulp van een schrijfplan een zakelijke e-mail aan je directeur. 
• Uitleg krijg je van mij op papier.