A3. Geld en Maatschappij

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

A3. Geld en Maatschappij

Examenvoorbereiding BOSL

2024

Directe ruil en 

indirecte ruil

Goederen tegen goederen ruilen = directe ruil.

Geld tegen een product  'ruilen' = indirecte ruil.

Directe ruil

Functies van geld

• Ruilmiddel: je gebruikt geld om iets te kopen 

• Rekenmiddel: je vergelijkt prijzen met elkaar 

• Spaarmiddel: je spaart je geld om uit te geven op een later moment 

Chartaal vs giraal geld

Chartaal geld:                                         Giraal geld:

Munten & bankbiljetten                     Betaalrekening & bankrekening 

= contant geld/cash                            

Ander woord voor betaalrekening & bankrekening is een lopende rekening of rekening courant.

Debet en Credit saldo 

Negatief saldo (rood staan) = debetsaldo 

Positief saldo = creditsaldo

Productiefactoren

Alles wat je nodig hebt om te produceren                                         , kun je indelen in de volgende productiefactoren:

Kapitaal

Arbeid

Natuur

Ondernemerschap

Inkomensvormen 

Lorenzcurve

De Lorenzcurve geeft inkomensongelijkheid aan.

Spaarmotieven/ redenen om te sparen:

Leenmotieven

Soorten leningen

Koop of afbetaling

Huurkoop en leasing

Huurkoop: eigenaar na betaling laatste termijn

Leasing: huur van duurzaam gebruiksgoed over langere tijd

Kredietkosten

kredietkosten

Vragers en aanbieders van werk

Budgetplan

Soorten uitgaven

	uitleg:
	regelmatig met wisselend bedrag
	vast moment, vast bedrag
	uitgaven die je soms doet, vaak groot bedrag

Soorten Uitgaven:
Dagelijkse uitgaven

Vaste lasten

Incidentele uitgaven

Voorbeeld afschrijvingskosten berekenen

Negatieve externe effecten

Denk aan de overlast (herrie, vervuiling) van vliegverkeer: 

de passagiers betalen alleen voor de vlucht zelf (gebruik vliegtuig, kerosine, personeel, enz) en dus NIET voor deze negatieve externe effecten.

Positieve externe effecten

Voorbeeld van positieve externe effecten is vaccinatie voor besmettelijke ziekten. Niet alleen degene die wordt ingeënt profiteert, maar de hele samenleving.