5.1 reuk, 5.2 smaak, 5.3 gehoor en evenwicht, 5.4 huidgevoel

Hoofdstuk 5 - zintuigen
1 / 27
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 27 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Hoofdstuk 5 - zintuigen

Slide 1 - Slide

5.1 t/m 5.5 leerdoelen
Ik kan
  • de werking van de vier typen receptoren beschrijven en je kunt benoemen in welke organen ze te vinden zijn.

  • in een afbeelding aangeven hoe de receptoren samenwerken met het zenuwstelsel.

  • per zintuigorgaan beschrijven welke taken de receptoren daar uitvoeren.

  • uitleggen dat voor het ervaren van pijn geen zintuigcellen nodig zij

Slide 2 - Slide

5.1 t/m 5.5 succescriteria

  • je kunt de definitie van de volgende begrippen uitleggen: adequate prikkels, chemische receptoren, mechanische receptoren, pijnreceptoren, temperatuur receptoren

  • je kunt de de leerdoelen in begrijpelijke taal aan een ander uitleggen.
  • je kunt de (examen)vragen over dit onderwerp goed (bijna foutloos) maken.

Slide 3 - Slide

Voorkennis. Via welke soort neuronen geven zintuigen impulsen af? (T1-vraag)

Slide 4 - Open question

Zoek op. Wat is een mechanische receptor? (R-vraag)

Slide 5 - Open question

Zoek op. Wat is een chemische receptor? (R-vraag)

Slide 6 - Open question

5.1 reuk
chemische receptoren gelegen in reukslijmvlies

adequate prikkel = gasvormige stoffen en in slijm opgeloste geurmoleculen

Slide 7 - Slide

Een persoon is zwaar neusverkouden en kan daardoor niet goed proeven wat hij eet. Hij bedenkt hiervoor de volgende verklaringen:

1 - de prikkeldrempel van de smaak- en reukreceptoren is door de verkoudheid sterk verlaagd,
2 - de smaakreceptoren zijn door de verkoudheid met slijm bedekt,
3 - de reukreceptoren functioneren niet goed doordat ze bedekt zijn met slijm.

Welke verklaring(en) is/zijn juist (T2-vraag)
A
Verklaring 1
B
Verklaring 2
C
Verklaring 3
D
Verklaring 2 & 3

Slide 8 - Quiz

De persoon naast je in de klas laat een vieze scheet. In welk deel van je hersenen wordt dit verwerkt? (T1-vraag)
A
Hersenstam
B
Grote hersenen
C
Kleine hersenen

Slide 9 - Quiz

5.2 smaak
Chemische receptoren gelegen in smaakpapillen

adequate prikkel = zoet, zuur, zout, bitter, umami

Slide 10 - Slide

Proeven met smaak én geur
Als je eet, proef je veel meer dan
5 smaken.

Dat komt doordat je ook ruikt.

Bij proeven voegen je hersenen de informatie van de smaakzintuigen en het reukzintuig samen.

Hierdoor proef je wat je eet.
Bron 4

Slide 11 - Slide

Je proeft eerst aardbeienranja en vervolgens frambozenranja. Waardoor proef je voornamelijk het verschil? (T1-vraag)
A
Door je smaakzintuigen
B
Door je reukzintuigen

Slide 12 - Quiz

Je gaat naar de Subway en de geur die je daar waarneemt associeer je met je vakantie naar Frankrijk. Waar in je hersenen vindt deze associatie plaats? (T2-vraag)
A
Primaire motorische centra
B
Secondaire motorische centra
C
Primaire sensorische centra
D
Secondaire sensorische centra

Slide 13 - Quiz

5.3 gehoor
mechanische receptoren gelegen in slakkenhuis

adequate prikkel = geluidstrilling met bepaalde frequentie

route trilling = trommelvlies - gehoorbeentjes - vlies binnenoor - vloeistof in slakkenhuis

Slide 14 - Slide

                           is de                                 prikkel voor het oog.

Geluid is de prikkel voor het                   .  
Een prikkel wordt pas waargenomen als deze  sterker is dan de                           . Dan wordt het elektrische signaal omgezet in een         

adequate
 oor 
licht
drempelwaarde 
impuls 

Slide 15 - Drag question

 Je kunt de route die een geluidstrilling aflegt door de onderdelen van het oor noemen
-->
-->
-->
-->
-->
gehoorbeentjes trillen
zintuigcellen zetten prikkel om in impulsen
impulsen gaan naar hersenen
geluid zorgt voor trillingen in de lucht
trommelvlies gaat trillen

Slide 16 - Drag question

hoge geluiden:
begin van het slakkenhuis

lage geluiden: eind van het slakkenhuis


Slide 17 - Slide


Welke onderdelen vind je in het binnenoor? (T1-vraag)
A
trommelholte, slakkenhuis en gehoorzenuw
B
slakkenhuis en gehoorzenuw
C
slakkenhuis, buis van Eustachius en gehoorzenuw
D
slakkenhuis en buis van Eustachius

Slide 18 - Quiz

gehoorbeschadiging
harde geluiden kunnen de geluidsreceptoren kapot maken = onherstelbaar en niet op te lossen met gehoorapparaat (lawaaidoofheid)

overprikkeling zorgt voor continue impulsen = piep (tinnitus) 

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Video


A
Gehoorbeentjes
B
Slakkenhuis
C
Trommelvlies
D
Buis van Eustachius

Slide 21 - Quiz

Waar worden hoge geluiden doorgegeven? (T1-vraag)
A
aan het begin van het slakkenhuis
B
In het midden van het slakkenhuis
C
aan het einde van het slakkenhuis

Slide 22 - Quiz

Welke soort receptoren zijn verantwoordelijk voor je evenwicht (R-vraag)
A
Mechanische receptoren
B
Chemische receptoren

Slide 23 - Quiz

5.4 Huidgevoel
mechanische receptoren - adequate prikkel is vormverandering (tast- en drukreceptoren)

temperatuurreceptoren registeren of het voorwerp/ de lucht, warmer of kouder is dan je huid (verschillen waarnemen)

pijnreceptoren = vrije zenuwuiteinden die een pijnwaarwording geven bij lichte of dreigende schade, bij echte beschadiging hevige pijn (pijn waarschuwt tegen gevaar)


Slide 24 - Slide

Als je 's ochtends vroeg in de zomer naar een buitenzwembad gaat dan voelt het water lekker warm aan. Gek genoeg voelt datzelfde water vaak later in de middag juist koud aan.
Verklaar hoe dit kan. Noem in je antwoord warmte - en koude receptoren (I-vraag)

Slide 25 - Open question

aan de slag
  • Maak de basiskennisvragen van 5.4.1 
  • Maak een samenvatting van 5.1 t/m 5.4


Lever foto's van je gemaakte huiswerk in op de volgende slide

Slide 26 - Slide

Lever hier een foto in van het huiswerk.
Basiskennisvragen van 5.4.1
Samenvatting van 5.1 t/m 5.4

Slide 27 - Open question