1b Verbranding in organismen

• Natuur, Leven en Technologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1,2

1 B Verbranding in organismen

Leerdoelen

Je kunt het verband uitleggen tussen verbranding in cellen en lichamelijke activiteit.

Verbranding in organismen

In organismen verdwijnt brandstof en zuurstof als er verbranding plaatsvindt. Er ontstaat vervolgens koolstofdioxide (ademen we uit) en water (ademen en zweten we uit). Er is in tegenstelling tot de kaars geen vlam te zien op het moment dat mensen verbranden. De verbranding gaat ook een stuk trager dan in een auto of bij een kaars. Om die reden is de temperatuur van een vlam of van de motorkap een stuk hoger dan de lichaamstemperatuur van mensen.

Verbranding vindt plaats in iedere lichaamscel. Verbranding vindt ook voortdurend plaats. Zonder verbranding gaat een cel dood. Dit geldt niet alleen voor de cellen van een mens, maar ook voor alle andere levende organismen. Dit komt doordat door de verbranding energie vrijkomt die nodig is voor alle processen in een cel. Als er geen energie meer is, stoppen die processen en gaat de cel dood. In het schema op de volgende pagina zie je hoe de bovenstaande zaken met elkaar zijn verbonden en hoe organismen elkaar helpen om alle processen in de cellen te kunnen verwezenlijken.

Welk experiment ga jij uitvoeren om te bewijzen dat er verbranding plaatsvindt in een menselijk lichaam?

Bekijk het meetrapport uit het hoofdstuk 'onderzoek doen'. Geef voordat je het onderzoek gaat uitvoeren antwoord op de volgende vragen en noteer dit onder het kopje 'inleiding'.

a. Wat is er nodig voor verbranding?

b. Waar vindt verbranding in ons lichaam plaats?

c. Wat ontstaat er bij verbranding?

d. Hoe komt het verbrandingsproduct weer uit ons lichaam?

Voer de proef uit en vul het meetrapport verder in. 

Bij verbranding ontstaat koolstofdioxide. Dit gas kunnen wij aantonen met een andere stof. Dit noemen we een indicator. Zoek op internet op welk indicator gebruikt wordt voor het aantonen van koolstofdioxide. Neem het reactieschema over zoals hier staat weergegeven en vul aan: koolstofdioxide + ……. → ……..

meetrapport

Glucose als brandstof

Voor de verbranding in je lichaam is glucose nodig. Zoals je hebt geleerd wordt glucose gemaakt door planten. Dit proces noemen we fotosynthese. Voor fotosynthese is naast koolstofdioxide en water ook energie in de vorm van licht nodig. De glucose die ontstaat, is dan ook een energierijke stof. Ook heb je geleerd dat planten uit glucose allerlei andere stoffen maken. Veel van deze stoffen zijn dan ook energierijk (koolhydraten, vetten en eiwitten). Mensen en dieren leven van deze stoffen door de planten te gebruiken als voeding.

Energie voor processen in plantencellen

Energie voor processen in Dierlijke cellen

Energie warmte komt vrij

Energie warmte komt vrij

Koolstofdioxide en water

Koolstofdioxide en water

glucose

Energierijke stoffen in planten

Energierijke stoffen in dieren

Klaar

Denk aan je begrippenlijst