VWO 3 - Samenleving H1

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom

3 VWO||  2023/2024

Samenleving H1

Programma

• Theorie Samenleving
• Aan de slag
• Evaluatie

Nederland handelsland

'De gouden eeuw'

Exporteren (uitvoer)

• We exporteren (uitvoer): we verkopen goederen en diensten aan buitenlandse bedrijven en personen.
• Uitvoerwaarde is het bedrag dat we in totaal met de export verdienen

Waarom is export belangrijk?

Waarom export belangrijk is

• De export levert ons land veel inkomsten op.
  

• Door te exporteren verkopen Nederlandse bedrijven veel meer dan wanneer ze hun producten alleen in ons land zouden verkopen.
  

• De export zorgt voor veel werkgelegenheid. De producten moeten eerst worden geproduceerd. Daarvoor hebben Nederlandse bedrijven werknemers nodig.
  

Importeren (invoer)

• We importeren (invoer): we kopen goederen en diensten uit het buitenland.
  
• Invoerwaarde is wat we in totaal betalen voor de import van goederen en diensten.
  

• De import van goederen en diensten kost ons geld. Die import kunnen we betalen met de opbrengst van onze export.
  

Waarom zou een land importeren?

We importeren bepaalde producten

• als die in het buitenland goedkoper gemaakt kunnen worden
  
• als die buitenlandse producten een betere kwaliteit hebben
  
• als bepaalde grondstoffen niet of weinig voorkomen in Nederland
  
• als we bepaalde landbouwgewassen niet kunnen verbouwen omdat ons klimaat er niet geschikt voor is
  
• omdat Nederlandse consumenten de keuze willen hebben tussen verschillende producten en merken
  

Wisselkoersen

We hebben allemaal verschillende soorten geld in de wereld.

Dit noemen we ook wel 'valuta'.

Veel landen in de Europese unie hebben de euro als betaalmiddel. Deze landen noemen we ook wel 'de eurozone'

De 'wisselkoers' geeft de verhouding tussen twee soorten valuta weer

Hoe reken ik met vreemde valuta?

Voor €1 euro kan ik £0,79 Pond kopen.

Hoeveel is de waarde van £ 1 pond in euro's?

€	1,00	1,27
£	0,79	1

€1 euro = 4,20 Zloty (Polen)
Hoeveel euro is 1 Zloty?

Hoe reken ik met vreemde valuta?

Ik ga binnenkort naar Marokko op vakantie.

€1 euro is 10,80 dirham waard.

Ik wil € 500 euro omruilen voor dirham

Hoeveel dirham krijg ik?

500 x 10,80 = 5400 dirham

€1 euro = 7,39 Deens kronen
Ik wil 220 euro omruilen voor Deense kronen
Hoeveel Deense kronen ontvang ik?

Invloed wisselkoers op de handel

Maken tot en met 1.7!

Welkom

3 HAVO ||  2020-2021

Samenleving H1

Programma

• Theorie Samenleving
• Aan de slag
• Evaluatie

Nederland handelsland

'De gouden eeuw'

Waarom is export belangrijk?

Waarom export belangrijk is

• De export levert ons land veel inkomsten op.
  

• Door te exporteren verkopen Nederlandse bedrijven veel meer dan wanneer ze hun producten alleen in ons land zouden verkopen.
  

• De export zorgt voor veel werkgelegenheid. De producten moeten eerst worden geproduceerd. Daarvoor hebben Nederlandse bedrijven werknemers nodig.
  

Waarom zou een land importeren?

We importeren bepaalde producten

• als die in het buitenland goedkoper gemaakt kunnen worden
  
• als die buitenlandse producten een betere kwaliteit hebben
  
• als bepaalde grondstoffen niet of weinig voorkomen in Nederland
  
• als we bepaalde landbouwgewassen niet kunnen verbouwen omdat ons klimaat er niet geschikt voor is
  
• omdat Nederlandse consumenten de keuze willen hebben tussen verschillende producten en merken
  

Waarom handelen we met het buitenland en welke factoren bepalen de internationale handel?

• Ieder land heeft zijn of haar specialiteiten. In Nederland maken we veel kaas en melk, maar kunnen hier geen koffiebonen verbouwen. 

Factoren die internationale handel bepalen:

• Natuurlijke omstandigheden
• De loonkosten
• De infrastructuur
• Historische omstandigheden 

Natuurlijke omstandigheden

Waar het land gelegen is op de wereld heeft veel 

effect op de internationale handel

Hoe is het klimaat van een land?

Hoe zijn de geografische omstandigheden?

Loonkosten

In Nederland kennen we het minimumloon. Dit zorgt voor hoge loonkosten in tegenstelling tot landen in het oosten en zuiden.

Infrastructuur

Wat is de kwaliteit van de wegen?

Is het land gelegen aan wateren?

Zijn de luchthavens goed bereikbaar?

Historische oorzaken

Ieder land heeft zijn eigen geschiedenis. 

Waarom Duitsland tal van auto's exporteert en Nederland kaas en bloembollen, is eigenlijk niet 1,2,3 verklaarbaar.

Dit kan komen door ontdekkingen die vroeger gedaan zijn. Als een land als eerste is met een product produceren, is het lastig om in kwaliteit gelijkwaardig te worden. 

EU

Doelen EU

Vrede

Veiligheid

Economische samenwerking

Sociale solidariteit

Europese Unie

• 28 lidstaten
• Eurozone (EMU) = Europese Monetaire Unie (€)

Groei & Stabiliteitspact (EMU)

EMU = Economische & Monetaire Unie (Eurolanden)

Regels over begroting, aan de hand van percentages van het BBP

Jaarlijks tekort (EMU-saldo) kleiner dan 3% van BBP

Staatsschuld (EMU-schuld) kleiner dan 60% van BBP

Welkom

3 HAVO ||  2020-2021

Samenleving H1

Programma

• Theorie Samenleving
• Aan de slag
• Evaluatie

Waarom is de export zo belangrijk voor Nederland?

Waarom export belangrijk is

• De export levert ons land veel inkomsten op.
  

• Door te exporteren verkopen Nederlandse bedrijven veel meer dan wanneer ze hun producten alleen in ons land zouden verkopen.
  

• De export zorgt voor veel werkgelegenheid. De producten moeten eerst worden geproduceerd. Daarvoor hebben Nederlandse bedrijven werknemers nodig.
  

Internationale concurrentiepositie

De internationale concurrentiepositie geeft aan in hoeverre een land in staat is om beter en/of goedkoper te produceren dan andere landen.

Welke factoren bepalen de internationale handel?

Waarom handelen we met het buitenland en welke factoren bepalen de internationale handel?

• Ieder land heeft zijn of haar specialiteiten. In Nederland maken we veel kaas en melk, maar kunnen hier geen koffiebonen verbouwen. 

Factoren die internationale handel bepalen:

• Natuurlijke omstandigheden
• De loonkosten
• De infrastructuur
• Historische omstandigheden 

Wat is het verschil tussen de Europese Unie en de Europese Monetaire Unie?

Doelen EU

Vrede

Veiligheid

Economische samenwerking

Sociale solidariteit

Europese Unie

Belangrijkste doel: samenwerken op economische gebied.

Gezamenlijke interne markt:

- Vrij verkeer van goederen en diensten

- Vrij verkeer van personen

- Vrij verkeer van kapitaal

Voordeel voor Nederland

Vrijhandel binnen de EU en de gunstige ligging van Nederland in Europa zorgen ervoor dat:

het grootste deel van onze export naar andere EU landen gaat

het grootste deel van onze import uit andere landen komt. 

Open grenzen = goed voor onderlinge handel

De euro

Europese Monetaire Unie (EMU): Een groep landen binnen de EU met een gezamenlijke munt, de euro

Europese Centrale Bank (ECB): De centrale bank van landen met de euro (eurozone)

Wanneer mag een land de euro invoeren?

Inflatie	Begrotingstekort	Staatsschuld
De inflatie mag maximaal 1,5% hoger zijn dan de gemiddelde inflatie in de drie eurolanden met de laagste inflatie.	Het tekort van de overheid mag niet groter zijn dan 3% van het bruto binnenlands product (bbp).	De totale staatsschuld van de overheid moet lager zijn dan 60% van het bbp.

Taken van de ECB

- Door te zorgen dat inflate laagt blijft, behoudt de euro zijn koopkracht.

-  Vaststellen van de hoogte van de rente die banken moeten betalen als ze bij de ECB geld lenen.

- De ECB brengt eurobankbiljetten in omloop.

Wederuitvoer

• Goederen die we eerst invoeren en daarna doorverkopen aan het buitenland.
  
• De ingevoerde producten zijn dan maar kort in het bezit van een Nederlands bedrijf en worden daarna doorverkocht aan het buitenland.
  

Aan de slag

1.15 tot en met 1.24