5.5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Absolutisme: alle macht voor de koning

P. Veenendaal

Paragraaf 5.5

Laptop en aantekeningschrift op tafel (dicht)

Programma

• Voorkennis
• Leerdoelen
• Uitleg 5.5
• Zelfstandig werken 5.5 
• So nabespreken 
• Afsluiting

 

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen waarom vorsten streven naar centralisatie 
•  Ik kan uitleggen waarom het Lodewijk XIV lukt om als absoluut vorst te regeren
• Ik kan uitleggen waarom het Karel I niet lukt om als absoluut vorst te regeren

Voorkennis

1. Door de Stapelmarkt, de wisselbank en de beurs kon De Republiek uitgroeien tot economische centrum van Europa
2. De handel in Amsterdam en de Republiek zorgde voor veel werkgelegenheid
3. De Gouden Eeuw heet zo omdat de economie in alle landen in Europa in de 17e eeuw erg goed ging 

Voorkennis

1. Je mocht in de Republiek denken en zeggen wat je wilde zolang het maar niet over religie ging
2. De Republiek was een erg tolerant land 
3. Een ander woord voor stadsbestuurders is regenten

Voorkennis

1. Willem II had vlak voor zijn dood een poging gedaan tot een staatsgreep
2.  Tijdens het rampjaar in 1672 werd de republiek aan meerdere kanten aangevallen
3. De economie van de republiek steeg na 1672 en groeide hard

Koningen streven naar meer macht (5.5.1)

• Vanaf begin middeleeuwen: feodalisme 
•  Behalve republiek vanaf 16e eeuw: uniek 
• Elder in West-Europa: vorsten steeds meer macht (centralisatie)
• Adel steeeds minder macht
• Vorsten streefden naar volledige/absolute macht

Koningen streven naar meer macht (5.5.1)

• Meeste Europese landen: standenvertegenwoordiging
•  Vorsten maakten hier steeds minder gebruik van: alleen bij geldnood
• Vorsten hadden constant oorlog met elkaar (oorlog = duur)

Lodewijk XIV wil alle macht (5.5.2)

• 17e eeuw Frankrijk: Lodewijk XIV aan de macht
• Lodewijk  en adel luxe leven. Alle andere ernstige armoede.
• Adel en geestelijken wilden meer macht, dit leidde tot onrust
• Oplossing: één leider die alles bepaald en rust brengt

Lodewijk XIV wil alle macht (5.5.2)

• Maatregelen die Lodewijk nam voor absolute macht:

1. Wetgeving en rechtspraak bepaalde Lodewijk
2. Lodewijk versterkt leger met zelfbetaalde soldaten
3. Adel moest verplicht in het luxe paleis van Versailles leven

• Lodewijk geloofde in het Droit divin (goddelijk recht)

Zelfstandig werken of so nabespreken

• Mavo: bestand 5.5 downloaden op teams 
• Havo en vwo: eigen leerroute tijdvoorgeschiedenis

Klaar? Maak invulsamenvatting bij 5.6 of check de antwoorden bij de opdrachten 5.1 t/m 5.4

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen waarom vorsten streven naar (1)
•  Ik kan uitleggen waarom het Lodewijk XIV lukt om als (2) te regeren
• Ik kan uitleggen waarom het Karel I niet lukt om als absoluut vorst te regeren

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen waarom vorsten streven naar centralisatie 
•  Ik kan uitleggen waarom het Lodewijk XIV lukt om als absoluut vorst te regeren
• Ik kan uitleggen waarom het Karel I niet lukt om als absoluut vorst te regeren

So nabespreken & huiswerkcontrole

• Klassikaal nabespreken
• Alleen potlood op tafel
• Vragen die voor iedereen van toepassing zijn? Vinger omhoog 
• Vragen voor alleen jouw toets? Sterretje/uitroepteken bij de kantlijn 
• Ik kom daarna langs om het huiswerk te controleren

Startopdracht

• In stilte lezen Paragraaf 5.5
• Mavo: download bestand op Teams
• Havo: ga naar je eigen leerroute  

Absolutisme: alle macht voor de koning

P. Veenendaal

Paragraaf 5.5

Laptop en aantekeningschrift op tafel (dicht)

Programma

• Voorkennis
• Leerdoelen
• Restant uitleg 5.5
• Zelfstandig werken 5.5 
• LessonUp vragen/zelfstandig werken
• Afsluiting

 

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen waarom vorsten streven naar centralisatie 
•  Ik kan uitleggen waarom het Lodewijk XIV lukt om als absoluut vorst te regeren
• Ik kan uitleggen waarom het Karel I niet lukt om als absoluut vorst te regeren

Voorkennis

• Het feodalisme is een vorm van centraal besturen
•  In de 16e eeuw streefden veel koningen in Europa naar absolute macht
• De meeste Europese landen hadden een standenvertegenwoordiging

Voorkennis

• De drie standen zijn de adel, geestelijkheid en boeren
•  Lodewijk XIV werkte veel samen met de regering
• Lodewijk XIV versterkt het leger met zelfbetaalde soldaten om edelen buitenspel te zetten 

Voorkennis

• Lodewijk XIV zorgde ervoor dat de wetgeving en rechtspraak zelf door hem bepaald werden
•  Om te voorkomen dat edelen opnieuw in opstand zouden komen, liet hij de meeste edelen bij hem wonen in paleis Versailles
• Lodewijk geloofde in Droit Divin. Oftwel; god bestaat niet

De Engelse dorst naar absolute macht (5.5.3) 

• 1625: Karel I koning van Engeland
•  Oorlog met Spanje en Frankrijk --> belastingen verhogen
• Parlement nodig voor toestemming --> parlement ontbonden want wilde meer inspraak in bestuur
• Regeren zonder geld = onmogelijk
• Karel I opgepakt en onthoofd

Zelfstandig werken

Lezen: paragraaf 5.5

Maken Mavo: bestand 5.5 op Teams

Maken Havo: eigen leerroute 5.5

Huiswerk dinsdag: 5.5 & 5.6

Welke van de onderstaande vier opties is geen bestaande stand uit de standenvertegenwoordiging? (5.5.1)

1. Adel
2. Burgers
3. Geestelijken
4. Boeren

Leg in je eigen woorden uit wat feodalisme betekent (5.5.1)

Absolutisme

Geen Absolutisme

Alle macht voor de vorst.

Koning baas van leger.

Wetten invoeren in parlement.

Edelen die helpen regeren.

Het Goddelijk recht van de koning.

Lodewijk XV & Lodewijk XVI geloofden ook in het idee van droit divin, net zoals Lodewijk XIV

Is dit een voorbeeld van continuïteit of verandering

1. Continuïteit
2. Verandering

Noem één maatregel die Lodewijk gebruikte om de adel buitenspel te zetten (5.5.2)

Noem een overeenkomst tussen Lodewijk XIV en Karel I (5.5.3)

Zelfstandig werken

Lezen: paragraaf 5.5

Maken Mavo: bestand 5.5 op Teams

Maken Havo: eigen leerroute 5.5

Huiswerk dinsdag: 5.5 & 5.6

02:49

a) Noem een overeenkomst tussen Lodewijk XIV en Poetin
b) Heeft Poetin absolute macht? Leg uit waarom wel of niet

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen waarom vorsten streven naar (1)
•  Ik kan uitleggen waarom het (2) lukt om als absoluut vorst te regeren
• Ik kan uitleggen waarom het Karel I niet lukt om als (3) te regeren

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen waarom vorsten streven naar Centralisatie
•  Ik kan uitleggen waarom het Lodewijk XIV lukt om als absoluut vorst te regeren
• Ik kan uitleggen waarom het Karel I niet lukt om als absoluut vorst te regeren