Staatsinrichting les 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Staatsinrichting

Hoe is de macht verdeeld?

Planning

Lesdoelen

Wat weet je al?

Uitleg

Controle

Afsluiting

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan de leerling in eigen woorden uitleggen hoe de macht aan de hand van de Trias Politica is verdeeld in Nederlandse gemeentes.

Aan het einde van de les kan de leerling in eigen woorden uitleggen hoe de macht aan de hand van de Trias Politica is verdeeld in Nederlandse provincies.

Aan het einde van de les kan de leerling in eigen woorden uitleggen hoe de macht aan de hand van de Trias Politica is verdeeld in Nederland.

Aan het einde van de les kan de leerling in eigen woorden uitleggen hoe de macht aan de hand van de Trias Politica is verdeeld in Europa.

Aan het einde van de les kan de leerling in eigen woorden uitleggen wat de verschillende machten van de Trias Politica inhouden.

Actief burgerschapsdoel: Het ontwikkelen van de sociale en maatschappelijke competenties die de leerling in staat stellen deel uit te maken van en bij te dragen aan de pluriforme, democratische Nederlandse samenleving.

Wat weet je al?

Hoe noem je een regeringsvorm waarin 1 persoon alle macht heeft?

1. Democratie
2. Republiek
3. Dictatuur

Nederland is een...

1. Democratie
2. Republiek
3. Dictatuur

Wat zou de 'scheiding der machten' kunnen betekenen?

Montesquieu 

Om machtsmisbruik te voorkomen, de drie belangrijkste machten verdelen

• Wetgevende macht
• Uitvoerende macht
• Rechterlijke macht

Trias Politica

Belangrijk voor de rechtsstaat!

(Ekens et al., 2020, p. 171)

Wetgevende macht

Tweede Kamer, Eerste Kamer en regering

De Tweede Kamer en de Eerste Kamer beslissen over wetsvoorstellen van de regering en controleren de regering. De Tweede Kamer kan ook zelf voorstellen doen voor een nieuwe wet.

(Ekens et al., 2020, p. 171)

Uitvoerende macht

De regering

De regering is verantwoordelijk voor de uitvoering van de wetten. Ministeries of departementen houden zich hiermee bezig. De Tweede en Eerste Kamer controleren de uitvoering van wetten door de overheid.

(Ekens et al., 2020, p. 171)

Rechterlijke macht

Rechters en het Openbaar Ministerie (OM)

De rechters doen uitspraken op basis van wetten. Zij controleren of de wetten volgens alle afspraken goed zijn uitgevoerd. Het OM vervolgt verdachten die het Wetboek van Strafrecht hebben overtreden.

(Ekens et al., 2020, p. 171)

Even checken

Wetsvoorstel om vanaf 2024 de maximale snelheid op de snelwegen te verhogen naar 130 KM/H. Welke macht gaat hierover?

1. Wetgevende macht
2. Uitvoerende macht
3. Rechterlijke macht

Welke macht zorgt ervoor dat de borden langs de snelweg veranderen?

1. Wetgevende macht
2. Uitvoerende macht
3. Rechterlijke macht

Wie bepaalt de straf wanneer iemand harder rijdt dan de toegestane snelheid?

1. Wetgevende macht
2. Uitvoerende macht
3. Rechterlijke macht

Van klein naar groot

Gemeente

Provincie

Landelijk

Europees

Gemeente

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

(Ekens et al., 2020, p. 171)

Gemeente

Wetgevende macht	Uitvoerende macht	Rechterlijke macht
Gemeenteraad	B en W	Rechters

(Ekens et al., 2020, p. 171)

Provinciaal

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

(Ekens et al., 2020, p. 171)

Provinciaal

Wetgevende macht	Uitvoerende macht	Rechterlijke macht
Provinciale Staten	Gedeputeerde en de CvK	Rechters

(Ekens et al., 2020, p. 171)

Landelijke

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

(Ekens et al., 2020, p. 171)

Landelijke

Wetgevende macht	Uitvoerende macht	Rechterlijke macht
Parlement	Regering	Rechters

(Ekens et al., 2020, p. 171)

Europees

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

(Ekens et al., 2020, p. 171)

Europees

Wetgevende macht	Uitvoerende macht	Rechterlijke macht
Europees Parlement	Europese Commissie	Rechters

(Ekens et al., 2020, p. 171)

In het kort

	Wetgevende macht	Uitvoerende macht	Rechterlijke macht
Gemeente	Gemeenteraad	B en W	Rechters
Provincie	Provinciale Staten	Gedeputeerde + CvK	Rechters
Landelijk	Parlement	Regering	Rechters
Europees	Europees Parlement	Europese Commissie	Rechters

Controle

Beantwoord met degene naast je de volgende vragen.

Op welk niveau worden in eerste instantie de volgende zaken opgelost?

Er zijn te veel herten in de Oostvaardersplassen, het natuurgebied tussen Almere en Lelystad.

(Ekens et al., 2020, p. 172)

1. Gemeentelijk
2. Provinciaal
3. Landelijk
4. Europees

Er zijn nog steeds veel ongelukken na het aanpassen van het kruispunt op de Zonnelaan.

(Ekens et al., 2020, p. 172)

1. Gemeentelijk
2. Provinciaal
3. Landelijk
4. Europees

Werkloosheid onder jongeren moet aangepakt worden en ook moet de bijstand voor jongeren hoger.

(Ekens et al., 2020, p. 172)

1. Gemeentelijk
2. Provinciaal
3. Landelijk
4. Europees

De productie van schonere auto’s door de grote automerken moet gestimuleerd worden.

(Ekens et al., 2020, p. 172)

1. Gemeentelijk
2. Provinciaal
3. Landelijk
4. Europees

De Grondwet moet aangepast worden met een artikel dat Nederland altijd lid van de Europese Unie zal blijven.

(Ekens et al., 2020, p. 172)

1. Gemeentelijk
2. Provinciaal
3. Landelijk
4. Europees

Zijn er nog vragen?

Afsluiting

Huiswerk:

Geen

Volgende les:

Totstandkoming van de Europese Unie