Pancreascarcinoom 7-6

• Baso natuurwetenschappen
• Beroepsopleiding

Pancreas carcinoom

s.b. 2022

Aan het einde van de les 

- Weet je wat pancreascarcinoom is

- Herken je de symptomen bij pancreas carcinoom

- Kan je benoemen hoe de behandeling is bij pancreas carcinoom

- Weet je welke verpleegkundige interventies er naar voren komen bij patiënten met pancreas carcinoom

Wat weten jullie al?

Wat is pancreascarcinoom?

1. Kanker van de alvleesklier
2. Kanker van de darmen
3. Kanker van de nieren
4. Kanker van de slokdarm

Wat is een symptoom van pancreascarcinoom?

1. Niet kunnen plassen
2. Icterus
3. Donkerbruine ontlasting
4. Alle antwoorden zijn juist

Waar ligt de pancreas?

1. Naast de longen
2. Onderin de buikholte
3. Midden van de buikholte
4. Bovenin de buikholte

Welke functie heeft de pancreas?

1. Het zorgt voor een langere bloedsuikerspiegel
2. Het maakt hormonen aan welke helpen bij het verteren van voedsel
3. Het maakt spijsverteringsenzymen aan die helpen bij het verteren van voedsel
4. Alle antwoorden zijn juist

Pancreascarcinoom heeft de slechtste overlevingscijfers van alle kankersoorten

1. Juist
2. Onjuist
3. -
4. -

Patiënten met chronische pancreatitis hebben een verhoogd risico op pancreascarcinoom

1. Juist
2. Onjuist
3. -
4. -

Welk onderzoek vindt plaats bij (verdenking) pancreascarcinoom?

1. X-thorax
2. Echo nieren
3. CT-scan
4. CT-thorax

Een stent plaatsen kan helpen om de galafvoer te laten doorgaan

1. Juist
2. Onjuist
3. -
4. -

Metastasen naar de lever, longen, botten of buikholte is het meest voorkomend bij pancreascarcinoom

1. Juist
2. Onjuist
3. -
4. -

Welke bijwerkingen kunnen ontstaan bij chemo?

1. Smaakverandering
2. Verminderde concentratie
3. Obstipatie
4. Alle antwoorden zijn juist

Wat kan een gevolg zijn van pancreascarcinoom?

1. Obstipatie en witte ontlasting
2. Diabetes Mellitus 2
3. Diabetes Mellitus 1
4. Gewichtstoename

De overlevingskans bij pancreascarcinoom is

1. Overleving van 60%
2. Overleving van 80%
3. Na 5 jaar zijn er van de 100 patiënten nog 5 over
4. Dit is niet te genezen

Alvleesklier

Alvleesklier: Pancreas

• 12-15 cm lang
• Ligt deels achter de maag
• Maakt verteringssappen

De alvleesklierbuis mondt ook uit

in de Papil van Vater in de 

twaalfvingerige darm (duodenum).

Pancreascarcinoom

Risicofactoren:

• Overgewicht of obesitas
  
• Roken
  
• Chronische pancreatitis
• Erfelijkheid (5-10%) 

Levensverwachting: 5 jaar na de diagnose alvleesklierkanker is gemiddeld nog 5% van de patiënten in leven...

Pas heel laat symptomen, dus als de tumor al groot gegroeid is.

Vaak zijn er ook maar hele vage klachten:

• Zeurende pijn in buik en/of rug
• Verstoord ontlastingspatroon
• Gewichtsverlies
• Geelzucht (icterus)

pylorus sparende pancreatoduodenectomie (PPPD)/ Whipple operatie

Post ok zorg

1-2 dagen IC

epiduraalkatheter

urine katheter

drain (wondvocht en ter indicatie of er naadlekkage is)

infuus en CVC

direct starten met voeden.dietiste 

bloedglucose waarde controleren

ophoesten en doorademen/fysiotherapie 

Diagnostiek

• Afbeelding tumor: röntgenfoto's, echo onderzoek, ct-scan 
• PET scan / MRI --> soms röntgen niet volledig (open-dicht) 
• Biopsie --> PA-diagnose
• Tumormarkers 
• Stageringsonderzoek: stadium van kanker bepalen, soms middels laparoscopie 

Behandelingen

• Afhankelijk van stadium van de tumor (TNM)
  
  Verschillende insteek van de behandeling: 
• Curatieve behandeling 
• Adjuvante behandeling (metastase vernietigen)
• Neo-adjuvante behandeling (kans van ingreep vergroten, bijvoorbeeld bestraling voor OK)
• Palliatieve behandeling (gericht op comfort, geen curatie opzet) 

Vormen van behandeling

• opereren (chirurgisch) 
• cytostatica (chemotherapie)

Aandachtspunten cytostatica

Niet alleen invloed op de kankercellen

Voorbeelden hiervan zijn:

• slijmvliescellen van de mond (kapotte mond),
  
• slijmvliescellen van het maag-darmstelsel (maag-darmklachten)
  
• haarcellen (haaruitval)
  

In kuren, zodat gezonde cellen kunnen herstellen

Complicatie: Beenmergdepressie (grote kans op infectie), oorsuizen,

vruchtbaarheid, seksualiteit en intimiteit, oogproblemen, misselijkheid en 

braken, neuropathie 

Cytostatica gevaarlijk voor zorgverleners! (besmet excreta) 

Palliatieve therapie 

Als curatieve therapie niet meer mogelijk is

Gericht op comfort 

Palliatieve sedatie: het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt door toediening van sedativa zoals midazolam

Euthanasie --> wet 

Verpleegkundige aandachtspunten

Pijn 

Voeding 
Complicaties na ingreep / gevolgen van een behandeling 

Seksualiteit en intimiteit 

Kinderwens/vruchtbaarheid 

Misselijkheid 

Comfort 

Psychosociale aspect 

Geloofsovertuiging

Onzekerheid over de toekomst

Positie in de maatschappij