6.2B In de ban van Hitler

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nationaalsocialisme en Tweede Wereldoorlog

6.2 In de ban van Hitler

Programma

wat?	Hoe?	Tijd?
terugblik	klassikaal	5 minuten
uitleg 6.2	klassikaal	20 minuten
afsluiten	klassikaal	5 minuten

Wanneer begint de Republiek van Weimar?

1. november 1918
2. juni 1919
3. oktober 1917
4. januari 1919

Wat was een oorzaak van de ontwikkeling die te zien is in de bron?

1. de afschaffing van de parlementaire democratie in Duitsland
2. de bepalingen van het Verdrag van Versailles
3. de beurskrach op Wallstreet in de Verenigde Staten
4. de oprichting van de Republiek van Weimar

.

Klik om in te zoomen

Over de afbeelding: Een vrouw laat haar fornuis branden op papiergeld.

 

Vraag: Waar en wanneer is deze foto gemaakt?

1. In de Verenigde Staten, kort na de beurskrach van 1929.
2. In Duitsland, tussen 1921 en 1924, toen de inflatie extreem hoog was.
3. In Italië, kort nadat Mussolini aan de macht kwam.
4. In de Republiek van Weimar, direct nadat de keizer naar Nederland was gevlucht.

Waarom leende de VS geld aan Duitsland?

1. De VS wilde een nieuwe oorlog voorkomen
2. Duitsland zou dan producten van de VS kopen
3. Dit was afgesproken in het Verdrag van Versailles
4. De VS kreeg het geld met rente terug en Frankrijk zou de leningen aan de VS kunnen afbetalen

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Leerdoel

• je kent het verschil tussen Nationaalsocialisme en het fascisme 
• je kent de kenmerken van een totalitaire staat 
• je kunt verklaren hoe Hitler van Duitsland een totalitaire staat heeft gemaakt 

Adolf Hitler

• Adolf Hitler (1889-1945) 
• geboren en opgegroeid in Oostenrijk (Braunau am Inn). 
• In 1913 vertrok hij naar München.
• Eerste Wereldoorlog vocht hij mee in het Duitse leger.

Twee keer raakte hij gewond. In oktober 1916 werd hij aan zijn linkerdij geraakt door een granaatscherf en op 14 oktober 1918 werd Hitler bij Wervik slachtoffer van een gasaanval. Drie maanden lang was Hitler hierdoor blind.

Jeugd

• Geboren op 20-04-1889 in Oostenrijk-Hongarije
• Koestert grote dromen om kunstenaar te worden
• Na overlijden vader vertrek naar Wenen om te studeren aan de kunstuniversiteit
  --> afwijzing
• Gevolg: frustratie en gevoel niet begrepen te worden
• Opvallend: veel joodse "vrienden"

WO I

• 1914: oorlog biedt Adolf kans iets van zijn leven te maken
• Neemt dienst in Duits leger
• Wapenstilstand komt als enorme verrassing: geloof in Dolkstootlegende
• Gevolg: afkeer van Verdrag van Versailles
• In deze na-oorlogse jaren groeit bij hem het antisemitisme

Opkomst van Mussolini.

• 1922 pleegde Mussolini een staatsgreep.

Kenmerken van het Fascisme

1. Sterke Leider
2. Sterke Nationalisme
3. Geweld tegen politieke tegenstanders

Inmiddels in Italië

• Mussolini
• Minister-president in 1922
• Indoctrinatie
• Propaganda
• Censuur
• Persoonsverheerlijking 

NSDAP

• Mussolini is grote voorbeeld van Hitler: DAP wordt fascistische NSDAP
• In chaos van economische crisis (1923) probeert hij een staatsgreep te plegen
• Gevangenschap gebruikt hij om boek te schrijven: Mein Kampf
• Kern: 
• 1. Afschaffen democratie
• 2. Joden zijn overal schuldig aan
• 3. Lebensraum voor Duits volk
• Volksgemeinschaft 

Volksgemeinschaft

1: Zuiver Germaans ras

2: Geen klasseverschillen

3: Rijk of arm, iedereen helpt elkaar

4:Het individu is niets, Duitsland is alles

Nationaalsocialisme

1. Nationalisme
2. één leider
3. militarisme
4. anticommunisme
5. racisme + antisemitisme 

Fascisme:

• Dictator
• Antidemocratisch 
• Geweld
• Totalitaire staat
• Eenpartijstaat
• Indoctrinatie
• Propaganda
• Leiderbeginsel

Nationaalsocialisme:

• Dictator
• Antidemocratisch
• Geweld
• Totalitaire staat
• Eenpartijstaat
• Indoctrinatie
• Propaganda
• Leiderbeginsel
• Rassenleer
• Antisemitisme

Antisemitisme

• In centraal Europa is antisemitisme relatief "normaal"
• Oorzaken:
• 1. Kruisdood van Jezus
• 2. Rijkdom > complottheorieën
• Schuld van Verdrag van Versailles ligt automatisch bij de joden
• Belangrijkste verschil tussen Italiaans fascisme en nazisme: antisemitisme
• Na WO 1 sluit Hitler zich aan bij de Duitse Arbeiders Partij en neemt leiding over

Hitler wordt kanselier

30 januari 1933

• De politieke elite dacht dat Hitler zich (met 3 NSDAP-ministers) wel rustig zou houden. Maar dat was een verkeerde inschatting.
•  Hitler haalt Hindenburg (president) over om nieuwe verkiezingen uit te schrijven.

De Reichstagsbrand

27 februari 1933

• De Nederlandse communist Marinus van der Lubbe steekt de Rijksdaggebouw in de brand. Als protest tegen het nationaalsocialisme.
• Hitler en de NSDAP gebruiken dit als propaganda: 'Een communistisch complot tegen de Weimarrepubliek.

Machtingswet

24 maart 1933

• ...de brand komt Hitler namelijk wel érg goed uit: hij kan de noodtoestand in Duitsland uitroepen.
• Het Duitse parlement neemt een noodwet aan, de Machtigingswet,
• Die geeft Hitler onbeperkte macht: Duitsland is een dictatuur.

Machtingswet

• De Grondwet kan door Hitler worden aangepast en opgeschort, zonder goedkeuring van het Duitse parlement.
• Alle partijen, behalve de NSDAP, worden verboden.
• Sommige burgerrechten worden opgeschort (o.a. briefgeheim)

• Gelijkschakeling: iedereen moet zich houden aan de ideologie van de Nazi's

Het einde van de Weimarrebubliek

• Communisten en socialisten die in het parlement zaten en andere politieke gevangenen werden naar een nieuw concentratiekamp bij München gebracht: Dachau.

Dachau

Sinds maart 1933

Führer

1934

• Als president Hindenburg in 1934 overlijdt, komt er geen nieuwe president:
• Hitler is vanaf dat moment Führer, Leider, van Duitsland

• Aan hem is onvoorwaardelijke trouw verschuldigd (Führerbeginsel)
  

Nacht van de Lange Messen

juni 1934

• Hitler kan door de Machtigingswet zijn tegenstanders uitschakelen.
• Dit zijn in het begin mensen binnen Hitlers eigen partij, waaronder de SA. 
• Sommigen worden zonder proces vermoord door de SS, anderen komen in concentratiekampen.

Op weg naar een totalitaire staat (1)

• Het leger van Duitsland werd weer opgebouwd.
• De NSDAP werd de enige toegestane partij.
• Er was geen vrije pers meer.
• Radio en film werd ingezet als massacommunicatiemiddelen voor propaganda.
• Schoolboeken werden herschreven.

Op weg naar een totalitaire staat (2)

• Jongerenbewegingen werden opgericht om kinderen vroeg bekend te maken met de ideologie.
• Vakbonden werden verbonden en hiervoor kwam het Deutsche Arbeitsfront.
• Rechters spraken recht zoals de nazi's dat wilden.
• Abstracte kunst, Joodse kunst en niet-Duitse kunst werd verboden (entartete Kunst).

Kristallnacht

9 november 1938

• In Parijs vermoordt een jonge Jood, Herschel Grynszpan, een Nazi. 
  
• Na een vlammende radiotoespraak van Joseph Goebbels, trekken Duitsers massaal de straat op om eigendommen van Joden te vernielen.
  
• De politie en SS kregen de opdracht om niet in te grijpen.
  

Economische successen?

• Door enorm te investeren in grote overheidsprojecten, lukte het Hitler om de werkloosheid in Duitsland terug te dringen. Dit kostten enorm veel geld.
• Hitler begon een oorlog en was verder afhankelijk van roof en dwangarbeid om de Duitse economie draaiende te houden.

Wat hoort bij nationaal socialisme

1. een volk, een rijk, een leider
2. meerdere volkeren, een rijk, een leider
3. een volk, een rijk, meerdere leiders
4. Een volk, meerdere rijken, een leider

Welke van deze vier uitspraken past bij de NSDAP van Hitler?

1. "Duitsland moet zo snel mogelijk de schade uit de Eerste Wereldoorlog vergoeden."
2. "Duitsland moet zorgen voor goede contacten met Frankrijk en Groot-Brittannië."
3. "In Duitsland is iedereen - katholiek of protestant, jood of christen - gelijk."
4. "In Duitsland zijn, dankzij ons, over een paar jaar geen werklozen meer te vinden."

Welk kenmerk van fascisme?

1. gevoel gaat boven verstand
2. nationalisme
3. mensen zijn ongelijk
4. verheerlijking van geweld

Gebruik de bron.

In welk jaar is deze foto gemaakt?

1. 1930
2. 1933
3. 1936
4. 1939

Welke van deze vier uitspraken past bij de NSDAP van Hitler?

1. "Duitsland moet zo snel mogelijk de schade uit de Eerste Wereldoorlog vergoeden."
2. "Duitsland moet zorgen voor goede contacten met Frankrijk en Groot-Brittannië."
3. "In Duitsland is iedereen - katholiek of protestant, jood of christen - gelijk."
4. "In Duitsland zijn, dankzij ons, over een paar jaar geen werklozen meer te vinden."