H1.2 De eerste boeren les 1 en 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

1.2 De eerste boeren

Planning

• huiswerk
• Lesdoelen 1 en 2
• instructie, video met opdracht




• Opdrachten

Lesdoelen

1. Je kan beschrijven  wat de agrarische revolutie inhield
2. Je kunt enkele mogelijke verklaringen geven voor de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw
3. Je kunt uitleggen tot welke economische, culturele en sociale veranderingen de agrarische revolutie leidde

leerdoel 1 

Je kunt beschrijven wat de agrarische revolutie inhield

Begrippen:

- akkerbouw

-veeteelt

- landbouw

- agrarische revolutie

Een langzame verandering

• Rond 9000 v.C. in het Midden-Oosten
• Kleine stapjes:
• Gewassen (planten) verbouwen --> Begin akkerbouw
• Beginnen dieren te temmen --> Begin veeteelt 
• Akkerbouw + Veeteelt = Landbouw  (agrarisch)

We lezen samen de tekst op blz 23

Akkerbouw: groente en graan verbouwen

Veeteelt: het houden van dieren

Landbouw = akkerbouw + veeteelt

Agrarisch: landbouw

agrarische revolutie: de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw

agrarische revolutie

De overgang van jagen-verzamelen naar landbouw is één van de belangrijkste veranderingen geweest. 

Daarom spreken we over een revolutie

2. Je kunt mogelijke verklaringen geven voor de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw

Aantekeningen maken!

Oorzaken voor de overgang naar landbouw:

• Fase 1 (10.000 v Chr)

1. Verbetering klimaat 
2. Meer voedsel te vinden
3. Op 1 plek blijven = minder vermoeiend

• Fase 2:   (9000 v.C.)
• Experimenteren met landbouw
• De natuur 'helpen' --> zaaien en opbrengst oogsten 
• Natuur beter begrijpen --> meer opbrengst

Oorzaken

• Fase 3:
• Landbouw wordt levensnoodzaak
  
• Meer voedsel --> Meer mensen --> meer voedels nodig
• Zo landbouw belangrijker

We lezen samen de tekst op blz 24.

maak de vragen 1 t/m 8 blz 22 t/m 26

Lesdoelen

1. Je kan beschrijven  wat de agrarische revolutie inhield
2. Je kunt enkele mogelijke verklaringen geven voor de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw
3. Je kunt uitleggen tot welke economische, culturele en sociale veranderingen de agrarische revolutie leidde

Vorige les:

agrarische revolutie

de oorzaken van de agrarische revolutie

veranderend klimaat

 meer voedsel

op 1 plek blijven wonen

Lesdoelen

1. Je kan beschrijven  wat de agrarische revolutie inhield
2. Je kunt enkele mogelijke verklaringen geven voor de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw
3. Je kunt uitleggen tot welke economische, culturele en sociale veranderingen de agrarische revolutie leidde

vandaag

• Je kunt uitleggen tot welke economische, culturele en sociale veranderingen de agrarische revolutie leidde

begrippen:

- economie

-cultuur

-sociaal

De gevolgen A

• Op vaste plaats wonen. huizen wonen, ontstaan dorpjes (150 - 2000 inwoners)

Economisch:

van jagen naar landbouw

De gevolgen B

• Door landbouw meer voedsel --> meer mensen en ook meer rijkdom voor sommigen.

Sociaal: verschillen tussen mensen nemen toe/ meer mensen

Gevolgen C

Sociale verschillen nemen toe.  (meer bezit / in grote groepen kan niet iedereen samen een beslissing nemen: leiders=> macht

Politiek: wie is de baas?

Gevolgen D

Meer bezit => dure kleren, sieraden, grotere huizen

Huizen worden van steen/

ontstaan van steden

Cultureel: sieraden om rijkdom uit te beelden. Leven in steden

Gevolgen E

Men moest harder werken

Men woonde samen met vee

Minder variatie in eten (vergelijk jagers-verzamelaars met boeren)

Dus meer kans op ziekte

verandering klimaat

Meer voedsel

langer op 1 plek blijven

experimenteren met vee en graan

De natuur beter begijpen: meer opbrengst

meer mensen

Meer landbouw nodig voor meer mensen

Ontstaan eerste steden

meer mensen bij elkaar

ziektes

strijd/oorlog

afhankelijk van natuur/ oogst

Eenzijdig voedsel

bezit 

Lees blz 25

maak de vragen op blz 26 en 27

klaar: test je zelf online

flitskaarten online

herhalen en oefenen

veranderingen

Economische veranderingen

• Waar leven de mensen van?
  
• Hoe verdienen de mensen hun geld?
  

Politieke veranderingen

• Welke machtsverhoudingen bestaan er binnen de samenleving?
• Welke machtsverhoudingen zijn er met andere samenlevingen?

Politieke veranderingen

• Wie heeft de macht in het land: is er een dictator of is er sprake van een democratie: 1 baas of het volk de baas

Politieke veranderingen

• Is er sprake van vrede of oorlog. Op welke wijze werken landen samen.

Culturele veranderingen

• Wat is er zichtbaar van het dagelijks leven: kleding, feesten, gebouwen, eten, taal
• Welke overtuigingen, gevoelens en gedachten hadden de mensen: je normen en waarden, je mening

Culturele veranderingen

• Alle uitingen van cultuur. kleding, kunst, gebouwen, etc.

Culturele veranderingen

• Hoe denken de mensen met betrekking tot geloof, idealen, dromen.
• Een culturele verandering is soms dus ook religieus. 

Sociale veranderingen

Kerken krijgen steeds minder bezoekers. Ze worden vaak nu gebruikt als woning of restaurant.

1. economisch
2. politiek
3. cultureel
4. sociaal

Steeds minder mensen leven van de landbouw opbrengsten.

1. economisch
2. sociaal
3. cultureel
4. politiek

Amerika en de Sovjet-Unie streden tegen elkaar om als eerste een mens op de maan te zetten.

1. economisch
2. sociaal
3. cultureel
4. politiek

Het corona-beleid heeft ervoor gezorgd dat sommige bedrijven moeten sluiten.

1. economisch
2. politiek
3. cultuur
4. sociaal

De kunst van Vincent van Gogh werd pas na zijn dood populair.

1. economisch
2. jammer voor Vincent
3. cultureel
4. politiek

De afstand tussen arm en rijk wordt steeds groter.

1. economisch
2. politiek
3. cultureel
4. sociaal

Opdracht

Maak 1 t/m 3 blz. 25

Af? Ga je snelhechter invullen